به گزارش قدس آنلاین، با این وجود، تولید انیمیشن هایی با موضوعات دینی و مذهبی همچنان با حساسیت هایی روبروست که کمتر سازنده ای را ترغیب به ورود در این عرصه می کند. ضمن اینکه پس از تولید، تضمینی برای توفیق در اکران وجود ندارد. در گفت و گو با محمدمهدی مشکوری، مدیر استودیو ایما و تهیه کننده انیمیشن های «داستان عاشورا» و «خاطرات و مخاطرات» که سال گذشته با انیمیشن «ببعی قهرمان» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت و امسال مینی سریال «قصه های عمو رحمان» درباره روایت‌های شیرین از دوران کودکی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را روی آنتن شبکه پویا دارد، به بررسی این موضوع پرداختیم.

او درباره پروسه ساخت «قصه های عمو رحمان» که توسط استودیو ایما با همکاری سازمان هنری اوج در ۱۳ قسمت تولید شده است به خبرنگار ما می گوید: این پروژه حدود سه سال پیش تولید شد و امسال از شبکه پویا بازپخش شده است. این مجموعه یک دستاورد فنی به لحاظ تکنیک تولید داشت که در فضای غیرواقعی (Unreal) به صورت سه بعدی ساخته شد و دستاوردی در حوزه انیمیشن به شمار می رود.

مشکوری ادامه می دهد: عمو رحمان، غلام امام سجاد (ع) است که در قصه، گریزهایی به حادثه عاشورا داریم اما نه خیلی زیاد چون کار برای کودک تولید شده است و صحنه های جنگ را برای این گروه سنی نمی توان نشان داد.

این تهیه کننده با بیان اینکه انیمشین در فضای سه بعدی موتورانجین گیم (موتور ساخت بازی) تولید شده و معمولا از این موتور انجین برای ساخت انیمیشن استفاده نمی شود، خاطرنشان می کند: این پروژه، دستاوردی برای تولید انیمیشن هایی در این فضا است. در این مجموعه سعی کردیم که گرافیک کار بالا باشد ولی خروجی را سبک گرفتیم.

* جای خالی انیمیشن های سریالی برای کودکان

مشکوری درباره ایده تولید این مجموعه انیمیشن می گوید: عمو رحمان یک شخصیت تاریخی و غلام امام سجاد (ع) است که قصه هایی را برای بچه ها تعریف می کند. ما نخواستیم به طور مستقیم به این موضوع بپردازیم بلکه از سوی یک راوی، روایت هایی از حسنین (ع) را برای بچه ها تعریف کردیم. نقطه عطف سریال برای پرداختن به موضوعات مذهبی ویژه مخاطبان کودک نیز همین موضوع است یعنی مخاطب درگیر حوادث سخت و تلخ نمی شود بلکه از نگاه راوی، قصه ها برایش تعریف می شود.

او با اشاره به دشواری های پرداخت موضوعات مذهبی برای گروه سنی کودکان خاطرنشان می کند: هر موضوعی را نمی توان به کودک تفهیم کرد. در این مجموعه راوی درباره ویژگیهای حسنین (ع) و امام سجاد (ع) قصه هایی را برای نوه هایش تعریف می کند و خیلی وارد حوادث تاریخی آن دوران نمی شویم.

مشکوری درباره اثرگذاری این انیمیشن ۱۳ قسمتی روی مخاطبان کودک یادآور می شود: معمولا آثاری که بالای ۵۰ قسمت باشند در ذهن کودک رسوب می کنند درحالیکه این مجموعه، تعداد قسمت های کمی دارد و ماندگاری زیادی در ذهنشان ندارد ولی بازخوردهای خوبی از انیماتورها به دلیل تکنیک تولید و دستاورد فنی آن گرفتیم.

* غفلت صدا و سیما در تولید انیمیشن های مذهبی

مدیر استودیو ایما با بیان اینکه مینی سریال «عمورحمان» جزو معدود آثار انیمیشن مذهبی برای کودکان است، این کمبود را نتیجه غفلت صدا و سیما دانسته و توضیح می دهد: معمولا برای گروه سنی کودکان، موضوعات جدی مذهبی را به راحتی نمی توان مطرح کرد، باید وارد عالم قصه گویی شد و از آنجا که دست تیم های تولید در پرداخت این موضوعات برای گروه سنی کودک بسته است سراغ این حوزه نمی روند، اهتمامی هم در مدیران صدا و سیما برای تمرکز روی این موضوع نیست.

مشکوری ضعف در سناریونویسی را از دلایل فقر تولیدات این حوزه دانسته و خاطرنشان می کند: اگر تیمی به صورت حرفه ای به این موضوعات بپردازد داستان های زیادی برای گروه سنی کودکان وجود دارد اما به دلیل پیچیدگی در تولید،  گروه های سازنده سراغ این موضوعات نمی روند.

او با اشاره به تفاوت های فنی و تکنیکی انیمیشن هایی با محتوای دینی با سایر موضوعات توضیح می دهد: موضوعات مذهبی، موضوعات حساسی هستند و در تصویرسازی هم محدودیت هایی دارند مثلا نمی توان چهره ائمه اطهار (ع) و معصومین را نشان داد یا اکت انیمیشنی برایشان ساخت چون ممکن است بازخوردهای خوبی از جامعه نگیریم و بگویند که چرا امام حسین (ع) را انیمیشنی ساختید. بهرحال موضوع، بسیار جدی است وقتی وارد ژانر فانتزی انیمیشن می شود، حساسیت ها بالا می رود و گروه های تولید دست به عصا راه می روند. معمولا قصه های مذهبی را با تکنیک موشن کمیک می سازند یعنی آثاری که انیمیت کمی دارند.

* چرا انیمیشنی درباره واقعه کربلا، نفروخت؟

این تهیه کننده با اشاره به عدم موفقیت اکران سینمایی انیمیشن «ناسور» که چند سال پیش درباره واقعه کربلا ساخته شد، درباره دلایل استقبال پایین از آن می گوید: یک موضوع بسیار جدی در قالب انیمیشن ساخته شده بود و خانواده ها سرگردان بودند که چطور کودکانشان را به تماشای انیمیشنی با قصه ای تلخ و خشن ببرند. مخاطب بزرگسال هم به دلیل تکنیک ضعیف اثر، اشتیاقی برای تماشای آن نداشت.

مشکوری معتقد است که ورود به این حیطه بایستی به شکل سریالی باشد یعنی ژانر سریالی برای کودک با گرافیک فانتزی مینی مال و قصه هایی ساده و روان.

او با اشاره به نمونه های موفق انیمیشن هایی همچون «بچه زرنگ » و «فیلشاه» تاکید می کند: این آثار گرافیک جذاب با تکنیک بالا داشتند و اگرچه موضوعاتشان مذهبی بود ولی نحوه پرداخت داستان به شکلی بود که انیمیشن با گریزی به یک داستان مذهبی به پایان می رسید نه اینکه کل داستان براساس همان داستان مذهبی باشد.

این تهیه کننده درباره حمایت های دولتی برای تولیدات انیمیشن های مذهبی می گوید: معمولا ارگانهایی مثل اوج و حوزه هنری ریسک نمی کنند که ۳۰-۴۰ میلیارد تومان هزینه تولید انیمیشنی کنند که در اکران از آن استقبال نشود اگرچه تولیدات دفاع مقدسی آنها هم گیشه موفق نیست.

مشکوری ادامه می دهد: فیلم های دفاع مقدسی که با بودجه های بالای ۱۰۰ میلیارد تومان برای حضور در جشنواره فیلم فجر ساخته می شوند در اکران زیر ۱۰ میلیارد تومان فروش دارند اما پرداخت به این موضوعات لازم است چه مخاطب داشته باشد چه نداشته باشد. در حال حاضر موضوعات مذهبی در اولویت بعد از موضوعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برای این سازمانها قرار گرفته است در حالیکه توان تولید سریالهای انیمیشن با موضوعات مذهبی وجود دارد حتی اگر بازگشت سرمایه نداشته باشند این وظیفه حاکمیت است که روی تولیدات مذهبی سرمایه گذاری کند.

* مصائب ساخت قصه های قرآنی

وی با اشاره به فقر تولیدات مذهبی در حوزه انیمیشن می گوید: اگر به من تهیه کننده بگویند که یک پروژه مذهبی بساز با اینکه مذهبی هستم ولی با تردید قبول می کنم چون با معضل عدم برگشت سرمایه و کمبود مخاطب روبرو هستم. ضمن اینکه گرفتن مجوز و تایید سناریو، پروسه ای طولانی و فرسایشی دارد و معمولا نویسنده و تیم تولید درگیر این روند فرسایشی نمی شوند.

مدیر استودیو ایما معتقد است که روایت های زیادی درباره آخرالزمان با  ظرفیت های بالایی در پرداخت انیمیشنی وجود دارد که برای ورود به این موضوعات باید از دفاتر اکثر مراجع تاییدیه گرفت که ممکن است نظرات مختلفی داشته باشند و کار در پیش تولید متوقف شود.

مشکوری با بیان اینکه «انیمیشن شاهزاده روم» که روی پرده رفت، از دفتر برخی مراجع پیام دادند که مادر امام زمان (ع) اینطور نبوده و فلان روایت غلط است، عنوان می کند: پروسه ساخت انیمیشن، یک پروسه فرسایشی است و چند سال طول می کشد که به نتیجه برسد ولی ناگهان در نقطه انتهای کار، اصلاح اولیه می دهند که این  شخصیت چنین نبوده و چنان بوده، ضمن اینکه وقتی فیلم اکران می شود، فحش می خورند به همین دلیل کمتر انیماتوری سراغ موضوعات مذهبی و دینی می رود.