فریضه شکوهمند نمازجمعه یکی از جلوه‌های بعد سیاسی و اجتماعی اسلام است. پیامبر اکرم (ص) در نخستین روزهای هجرت به مدینه، بنیاد آن را نهاد تا مرکزی برای اجتماع هفتگی مردم و پایگاهی برای طرح مسائل اجتماعی، سیاسی، بیداری عمومی امت اسلامی و … باشد. نماز جمعه یکی از شعائر اجتماعی مهم مسلمانان از صدر اسلام بوده و از نمادهای همبستگی مسلمانان شناخته می‌شود. با توجه به مسائل سیاسی-اجتماعی خطبه‌ها، نماز جمعه به نماز عبادی-سیاسی نیز مشهور شده است.

حضرت امام خمینی (س) در خصوص نماز جمعه می‌فرمایند نماز جمعه موجب می‌شود تا مسائل فراموش شده در اسلام به بهترین وجه برای مردم گفته شود. در قدیم اگر یک روحانی راجع به امور سیاسی مردم صحبت می‌کرد می‌گفتند رهایش کنید او سیاسی است، که این نوع فکر بلااشکال از شیاطین داخل و خارج بوده است. آنها به ما باورانده بودند که روحانی باید عبایش را سر بکشد و فقط برود مسجد نماز معمولی اش را بخواند. روحانی حق دخالت در هیچ امری را نداشت. ولی واقعیت این است که ما تابع حضرت رسول و ائمه علیهم السلام هستیم که همه امور دست آنها بود، حکومت تشکیل دادند و مردم را هدایت نمودند. … مسأله دیگر خطبه‌های نماز جمعه است؛ باید مردم را امر به تقوا کنید، امر به تقوا در خطبه اول واجب است و در خطبه دوم بنابر احتیاط واجب است. مسائل اخلاقی را به مردم بگویید و آنها را به داشتن اخلاق اسلامی ترغیب کنید. مطالب روز را برای مردم بگویید، آنچه در طول یک هفته در کشور اتفاق می‌افتد، آنها را برای مردم بگویید. مردم را در صحنه حاضر نگه دارید که آنچه انقلاب و ایران را حفظ کرده حضور مردم در صحنه است.... ائمه جمعه در سراسر ایران بالاترین اجتماع را دارند؛ از این اجتماعات استفاده کنید و جهات شرعی و سیاسی را به مردم تذکّر دهید، آنان را در مقابل شیاطین مجهز کنید.

این رویداد، منبر ندای اسلام و دعوت به تهذیب نفس، روشنگری افکار و بصیرت مسلمانان محسوب می‌شود و خطبای جمعه رسالت حق‌گویی و تقوا آموزی دارند بر همین اساس برای واکاوی نقش و جایگاه شبکه امامت در جامعه اسلامی با حجت الاسلام سید رضا قدسی امام جمعه خلخال به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:

حجت الاسلام سید رضا قدسی امام جمعه خلخال درباره جایگاه نماز جمعه با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم درباره این نهاد مقدس گفت: تلاش‌ها و زحمت‌های خود امام جمعه در برگشت نماز جمعه به جایگاه واقعی خود در بین مردم بسیار مهم است.

امام جمعه خلخال درباره کارهای امام جمعه در ارتقا جایگاه نماز جمعه ابراز داشت: شخص امام جمعه چقدر مردمی است و چقدر با تمام ارگان‌ها و ادارات تعامل دارد؟ با مردم چقدر راحت است و چقدر رفت و آمد دارد؟ در مراسم‌های مردم و خیر و شر مردم و در این بحث‌هایی که هست، شخص امام جمعه چه مقدار مشارکت می‌کند؟ همه این‌ها در بالا رفتن جایگاه نماز جمعه بین مردم مؤثر است.

خاطرات از آیت الله آل هاشم

وی از ارتباط خود در تبریز با شهید آیت‌الله آل هاشم سخن گفت و افزود: من خاطرات خیلی خوبی با ایشان دارم؛ یک روز دیدم که آیت‌الله آل هاشم درِ کلاس حوزه علمیه را باز کرد و در کلاس و بین طلبه‌ها نشست، خیلی ساده و بی آلایش به درس گوش کرد، هم برای بنده و هم طلبه‌ها خیلی درس بود که امام جمعه مرکز استان هم می‌تواند بین طلبه‌ها و مردم به صورت ساده رفت و آمد و تعامل داشته باشد.

حجت‌الاسلام قدسی افزود: بازاری‌ها و و عموم مردم هم از ایشان خاطره خوبی داشتند؛ حتی یک نفر در مراسم تشییع این مرد بزرگ گفت، «حاج آقا این اولین بار است که با این سرعت از جلوی ما رد می‌شوی»؛ می‌ایستاد و به حرف همه گوش می‌کرد؛ امام جمعه باید اینطور باشد؛ رفقا هم فرمودند که آقای آل هاشم تراز جدیدی را به امامت جمعه در بین مردم داد.

امام جمعه خلخال خود را متأثر از آیت‌الله آل هاشم به دنبال ارتباط بسیار خوب با مردم معرفی کرد و توضیح داد: به حرف مردم گوش می‌دهم؛ بویژه با جوانان، که گاهی وقت‌ها یک روی خوش نشان دادن به جوانی، آن قدر به شوق و ذوق تبدیل می‌شود که گاهی وقت‌ها می‌گویند که باور نداشتیم که می‌شود با امام جمعه هم اینقدر راحت بود و حرف زد؛ خلاصه اینکه رفتار شخص امام جمعه در ارتقا جایگاه نماز جمعه در شهرستان‌ها و مراکز استان بسیار تأثیرگذار است.

وی در بیان خاطره‌ای از شهید آیت‌الله آل هاشم گفت: جریان پان ترکیسم شدت گرفته بود؛ شهید آیت‌الله آل هاشم برای دیدن بازی تراکتورسازی بین تماشاگران رفت، نشست و آن مسابقه فوتبال را نگاه کرد؛ به خاطر همین نشستن و آمدن همه آن مسائل از بین رفت؛ این فقط به خاطر بودن حاج آقای آل هاشم بین مردم و گوش کردن صحبت‌های آن‌ها بود.

حجت‌الاسلام قدسی در پایان گفت: در عزاداری‌های دهه اول محرم بین مردم رفتم و در مراسم عزاداری به طور کامل شرکت کردم؛ یک فردی آمد پیش من نشست و گفت فقط آمدم تشکر کنم که از اول عزاداری تا آخر آن شرکت کردید. و این در تصور ما نمی‌گنجید.