لیلا سالاریان با بیان اینکه دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن دوران کودکی است، گفت: دیابت نوع یک در اثرضعیف بودن تولید انسولین در بدن که به دنبال تخریب سلول‌های بتای پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند، ایجاد می‌شود. این بیماری بیشتر در کودکی ظاهر می‌شود و در یک چهارم موارد امکان تظاهر در بزرگسالی نیز وجود دارد.

وی افزود: دیابت نوع ۱ شایع ترین، نوع دیابت کودکی است و ۸۰ درصد موارد دیابت تشخیص داده شده در کودکان زیر ۸ سال را شامل می‌شود. با این وجود دیابت نوع ۲ هم در کودکان در حال افزایش است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه سن بروز در کودکی شامل دو دوره سنی، بین ۴ تا ۶ سال و ۱۰ تا ۱۴ سال است، تاکید کرد: به طور کلی بروز TIDM ارجحیت جنسی ندارد، ولی در برخی از نژادها در پسران ۳ برابر دختران گزارش شده است.

وی ادامه داد: کودکانی که در خانواده‌ای با سابقه دیابت نوع یک به دنیا می‌آیند، ریسک ابتلا به طور متوسط افزایش می‌یابد و همچنین برخی عوامل محیطی در کودکان مستعد به عنوان عامل محرک برای تخریب سلول‌های بتای تولیدکننده انسولین از پانکراس در نظر گرفته شده است.

سالاریان تشریح کرد: نشانه‌های کلاسیک TlDM در کودکان در اثر افزایش قند خون رخ می‌ دهد و شامل پر ادراری، پرنوشی و کاهش وزن است، اما تغییرات بینایی نیز در برخی موارد دیده می‌شود.

وی افزود: علایم کتواسیدوز که یکی از عوارض حاد دیابت است به صورت پرنوشی و پرادراری و کاهش وزن، تنفس با بوی میوه و نشانه‌های نورورلوژیک مثل خواب آلودگی، بی حالی و استفراغ است.

کم‌توجهی اصلی ترین دلیل تشخیص دیرهنگام دیابت در کودکان

سالاریان گفت: برای تشخیص دیابت، یکی از اختلال های سوخت‌وساز گلوکز مثل قند ناشتا ۱۲۶ یا بالاتر، در دست کم دو نوبت اندازه گیری، قند خون ۲۰۰ یا بالاتر، دو ساعت بعد از تست استاندارد تحمل گلوکز، هموگلوبین  A۱cحداقل بین ۶/۵، علایم ازدیاد قند خون به همراه قند خون حداقل ۲۰۰- باید وجود داشته باشد.

فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان اشاره به اینکه در کودکان زیر دو سال تشخیص دیابت ممکن است با تأخیر صورت گیرد، گفت: اصلی ترین دلیل تشخیص دیر هنگام دیابت در کودکان کم توجهی به علایم بیماری دیابت است.

سالاریان عنوان کرد: خانواده‌ها برای مدیریت موفق کنترل دیابت در کودکان باید مواردی مثل کنترل شاخص قند خون به ترتیبی که از عوارض طولانی مدت جلوگیری شود و در ضمن افت قند خون شدید اتفاق نیفتد، در نظر گرفتن اهداف واقع گرایانه متناسب هر کودک و خانواده او و همچنین آموزش کودک و خانواده برای اجرای مراقبت های روزانه در زمینه کنترل قندخون در محدوده پیش بینی شده و شناسایی و درمان افت قند خون احتمالی را رعایت کنند.

وی افزود: حفظ رشد، بلوغ و تکامل طبیعی و استقلال با افزایش سن کودک مبتلا به دیابت، سنجش غلظت قند خون، محاسبه و تزریق انسولین و چرخش محل تزریق، شناسایی علائم افت قند خون و تشخیص و درمان آن و همچنین مدیریت رژیم غذایی و محاسبه کربوهیدرات مواد غذایی از دیگر مواردی است که باید برای سلامت کودک به آن دقت کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: عوارض طولانی مدت افزایش قند خون مزمن، مانند نفروپاتی، فشارخون بالا و عوارض قلبی و عروقی به فواصل معین احتیاج به غربالگری و در صورت علایم، درمان مناسب دارد.