به همت معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه ادیان و مذاهب اولین وبینار «اربعین و بیداری اسلامی» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا اسلامی عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.

جایگاه خاص زیارت

دکتر رضا اسلامی با اشاره به واقعه عاشورا و مصیبت‌های وارده به امام حسین (ع) بیان کرد: یکی از مفاهیم دینی و ریشه‌دار ما مفهوم زیارت است. زیارت اربعین نه‌تنها در شیعه که در اهل سنت نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. معنای زیارت در نزد شیعیان عمق بیشتری دارد. چراکه وقتی شخصی در محضر پیامبر اکرم (ص) و یا جانشینان او حاضر می‌شود این حضور به معنای تجدید عهد با آن مقام است و به معنای اعتراف به الگو بودن آن شخص و توجه به مسیر و هدف پیامبر (ص) و یا امامی است که جانشین اوست.

وی گفت: در مفاهیم دینی ما آمده است که ادای حق معرفت امام، به معنای این است که شخص باید امام خود را  مُفْتَرَض الطاعه بداند. این ادای حق به معنای شناخت صحیح امام است. امامت در فرهنگ دینی ما جلوه‌ای است از تولی و تبری. تولی به معنای بیعت با امام و محق دانستن ایشان و تبری به معنای اینکه در منازعات بین پیامبر (ص) و امام (ع) با مخالفین خودشان طرف ایشان را بگیرد.

زیارت سیدالشهدا (ع)

دکتر رضا اسلامی ادامه داد: زیارت امام حسین (ع) در فرهنگ ما معنای ویژه‌ای دارد. از این جهت که ایشان سفینه نجات است و باب الحسین اوسع ابواب است. همچنین فاجعه کربلا پرمصیبت‌ترین فاجعه تاریخ است. در طول تاریخ و تمدن بشری هیچ مصیبت و فاجعه‌ای به اندازه فاجعه کربلا جانسوز نبوده، به همین علت زیارت امام حسین (ع) معنای خاصی داشته و زیارت ایشان در تبری و تولی نیز جایگاه خاص خود را دارد. تبری از دشمنان امام حسین (ع) از مهمترین نقاطی است که باید مسلمانان آن را نشان دهند. اساساً مرز اسلام ناب محمدی (ص) و اسلام اموی در قضیه کربلا با زیارت امام حسین (ع) جدا می‌شود. شروع مسئله انحراف مسلمانان، در کربلا اتفاق افتاده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: در شیعه توجه به اهل‌بیت علیهم السلام مشخص است. در اهل سنت نیز این احترام به‌ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) جایگاه ویژه‌ای دارد. الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة؛ امام حسن (ع) و امام حسین (ع) به‌عنوان کسی که نوه‌های پیامبر بوده‌اند و در واقعه مباهله به‌عنوان فرزندان پیامبر (ص) معرفی شده‌اند برای اهل سنت نیز معنا و جایگاه خاصی دارند. بنابراین زیارت امام حسین (ع) بازگشت به ثقلین است. ثقلین یعنی یکی قرآن و دیگری اهل‌بیت (علیهم‌السلام) که هم شیعه و هم سنی برای آن ارزش قائل هستند. زیارت اربعین دفاع از حق و مظلوم و قرار گرفتن در مقابل ظالمان است. در بین غیرمسلمانان نیز زیارت امام حسین (ع) به معنای تقبیح ظلم و عدوان و تقبیح تجاوزگری و ابراز ارادت به سنبل وفا و عدالت و محبت به مردم است.

زیارت اربعین

وی ادامه داد: در بین زیاراتی که برای امام حسین (ع) نقل شده است، زیارت اربعین جایگاه خاصی دارد. زائر می‌تواند با پای پیاده و طی مسیر با قدم‌های خویش که برای هر قدم آن فضیلت‌های بیشماری ذکر شده است به زیارت اربعین برود. اگر این زیارت در یک موعد خاص و در روز عاشورا و یا در شب نیمه شعبان باشد فضیلت آن مضاعف می‌شود. یکی دیگر از این موعدها در روز اربعین است. چراکه در این روز، زیارت جنبه شعاری و نمادین پیدا می‌کند. در این مراسم مردم از همه طیف‌ها در آن شرکت می‌کنند و عظمت مسلمانان در این روز به نمایش در می‌آید. زیارت اربعین انسجام مسلمانان در دفاع از مظلومین را به جهانیان نشان می‌دهد.

بیداری اسلامی

دکتر رضا اسلامی در بیان معنای بیداری اسلامی گفت: بیداری اسلامی به معنای بازگشت به اصالت و ریشه‌هاست. یعنی نقطه انحراف را پیدا کنیم و برای تصحیح آن تلاش مضاعفی داشته باشیم. در فرهنگ دینی ما مفاهیمی وجود دارد که در سبک زندگی ما خودش را نشان می‌دهد. خداباوری و عبادات ما احترام به خلق خدا و محبت به مردم و … اینها مفاهیمی است که در تمدن اسلامی ما خودش را نشان می‌دهد. این مفاهیم دینی در شهرسازی، در صنعت و تکنولوژی، آموزش، حفظ محیط زیست و …. خودشان را نشان می‌دهند و الگوهایی برای ما ایجاد می‌کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: وقتی صحبت از بیداری اسلامی می‌شود، باید به یک کوتاهی و یک غفلت بزرگ رسیدگی شود. چراکه بی‌اعتنایی کردن و گذشتن از این غفلت نشانه شریک بودن ما در این کوتاهی است. بیداری اسلامی یعنی حق‌مداری و مبارزه با ظلم و پیدا کردن نقطه آغازین ظلم. بالاترین و عظیم‌ترین ظلم در تاریخ بشر چه بوده است که سرنوشت بشر را متحول کرده است؟

وی گفت: پیامبر اکرم (ص) رحمت للعالمین بود. وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ. پیامبر (ص) برای مبارزه با جهالت، ظلم و ناعدالتی آمده بود تا حیات طیبه به بشر بدهد. ولی این ماموریت پیامبر (ص) به نقطه کمال نرسید، چراکه مردم نسبت به اهل‌بیت علیهم‌السلام کوتاهی کردند. در حق اهل‌بیت علیهم‌السلام ظلم شد و نادیده گرفته شدند. وقتی اساس و ریشه ظلم پیدا شود و حق اهل‌بیت علیهم السلام شناخته شود و بازگشت به سوی آنها صورت بگیرد و همچنین مردم به امامت ایشان برگردند، این نقطه صحیح‌ترین مبدأ برای بیداری اسلامی خواهد بود.

توجه به حکومت مهدوی (عج)

دکتر رضا اسلامی افزود: برای رسیدن به بیداری اسلامی باید به حکومت مهدوی توجه داشت. اسلام از پیامبر (ص) آغاز شد و به اوج رسید و در کربلا دچار یک فاجعه بزرگ شد. البته اکنون بیداری اسلامی مردم را متوجه امام حسین (ع) و اهل‌بیت علیهم‌السلام کرده است و مردم باید با حرکتشان این ضایعه را جبران کنند تا به نقطه حکومت مهدوی (عج) برسیم.

وی ادامه داد: موعودگرایی در همه ادیان الهی وجود دارد و در اسلام نیز به صورت مهدویت ظهور و بروز دارد که نام این موعود مهدی است و از اهل‌بیت علیهم‌السلام بوده و فرزند امام حسین (ع) است. شیعیان در معرفی مهدی موعود شعاری دارند که می‌گویند: أَیْنَ الطّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلا. توجه به مهدویت آشکارکننده تمدن اسلامی بوده و قدم اول آن مبارزه با ظلم و خونخواهی از قاتلان امام حسین (ع) است.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: اگر بخواهیم به ریشه‌ها برگردیم باید عمیق‌تر و دقیق‌تر به مسئله عاشورا توجه کنیم. چراکه ظلمی که در روز عاشورا به وقوع پیوست نشان‌دهنده انحراف تمدن اسلامی بوده و اگر بیداری اسلامی بخواهد شکل بگیرد باید زیر پرچم اهل‌بیت علیهم‌السلام باشد. اگر نظام رهبری و امامت شناخته شود و مردم به اهل‌بیت علیهم‌السلام بازگردند این نقطه آغاز اصلاح خواهد بود و بیداری اسلامی به نتیجه خواهد رسید.

اصالت بخشیدن و تعمیق بیداری اسلامی

دکتر رضا اسلامی در پایان افزود: همانطور که ذکر شد در راهپیمایی اربعین افراد از هر طیفی حضور خواهند داشت. از شیعه و سنی و از دیگر ادیان در این راهپیمایی حضور داشته و از تمام کشورها مردم آزاده و آزادی‌خواه در این حرکت باشکوه حضور دارند. این حرکت که با مطالعه مردم صورت گرفته نشان‌دهنده شناخت آنها از دین و حب اهل‌بیت علیهم‌السلام است. مردم در این حرکت ابتدا به حب اهل‌بیت علیهم‌السلام و سپس به تسلیم و بیعت با اهل‌بیت علیهم‌السلام و بعد هم وفای به ایشان و در آخر به اینکه امام‌شان مُفْتَرَض الطاعه خواهد بود می‌رسند. بنابراین زیارت امام حسین (ع) و زیارت اربعین به نقطه عظیم کنونی رسیده است. این حرکت متصل به بیداری اسلامی بوده و بازگشت به اصالت‌هاست و به حکومت مهدوی (عج) منتهی خواهد شد.