به گزارش قدس خراسان، معضل افزایش تعداد سگ‌های ولگرد در شهرها موضوعی است که موجب از بین رفتن تعادل محیط زیست در اطراف شهرها شده به طوری که اکنون سگ‌هایی که غذای حیوانات وحشی در اکوسیستم طبیعی اطراف شهرها بودند، ساکن شهرها شده‌اند و سایر گونه‌های حیات‌وحش در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.
از سوی دیگر ورود گسترده سگ‌های ولگرد به شهرها سبب افزایش بیش از پیش سگ‌گزیدگی و ابتلا به بیماری هاری شده و این روزها اخبار زیادی در این زمینه در شهرهایی همچون مشهد می‌شنویم. به طور مثال طی سال جاری خبر فوت یک مرد و یک کودک بر اثر ابتلا به هاری و قطع عضو و جراحت ۱۱ فرد در حمله یک سگ نگهبان از اخبار مهم شهر مشهد بوده است.
به همین خاطر به سراغ علی وطن‌دوست، فعال محیط زیستی رفتیم تا با او درباره آسیب‌هایی که غذا دادن به سگ‌های ولگرد برای محیط زیست ایجاد می‌کند، گفت‌وگو کنیم.
حامی واقعی حیوانات یا سگ‌ها!
وطن‌دوست در این باره گفت: این موضوع نه‌تنها به حیات بشری آسیب می‌زند؛ بلکه به حیات جانوری و حیات‌وحش نیز لطمه وارد می‌کند. متأسفانه حامیان حیوانات، واژه «حیوان» را تنها به سگ‌ها محدود کرده‌اند. اگر ما به آن‌ها بگوییم که به عنوان مثال موش‌ها هم تعدادشان زیاد شده و باید کنترل شوند، واکنش نشان می‌دهند و تله می‌گذارند و کارهای دیگری انجام می‌دهند تا تعداد موش‌ها را کنترل کنند؛ اما اگر موش‌ها در معرض انقراض باشند، وظیفه محیط زیست است که از آن‌ها حمایت کند.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه سگ‌ها حیواناتی وفاداری هستند عنوان کرد: وقتی زباله‌ها را در جایی از شهر رها و دپو می‌کنیم و اطراف زباله‌ها کانون و کلونی تجمع سگ‌های ولگرد می‌شود، این سگ‌ها از زباله‌ها تغذیه می‌کنند و با انواع آلودگی‌ها و میکروب‌ها در تماس هستند. یک سگ ولگرد طی شبانه‌روز به‌طور متوسط ۲۰۰ کیلومتر در شهر می‌چرخد، انواع آلودگی‌ها را به‌گونه‌های حیات‌وحش منتقل می‌کند، به آن‌ها آسیب می‌زند و بر اثر گرسنگی به تخم پرندگان و خزندگان نیز حمله می‌کند.
وی متذکر شد: در حال حاضر اگر به حامیان حیوانات که در واقع تنها حامی سگ‌ها و گربه‌های ولگرد هستند، بگویید باید به حفاظت از لاک‌پشت‌ها یا خزندگان بپردازیم، می‌گویند این کار وظیفه محیط زیست است! چطور شما حامی حیوانات هستید؛ اما از این حیوانات حمایت نمی‌کنید؟
وطن‌دوست خاطرنشان کرد: در گذشته در حاشیه شهرها خرگوش‌ها و روباه‌ها به‌راحتی دیده می‌شدند؛ اما اکنون به دلیل حضور سگ‌های ولگرد در شهرها دیگر حیواناتی مانند خرگوش، موش‌کور، سنجاب، روباه و شغال را نمی‌بینیم؛ چرا که سگ‌های ولگرد، ما را محاصره کرده و عرصه‌های حیات‌وحش را به تصرف درآورده‌اند و محیط را بر سایر حیوانات در حیات‌وحش تنگ کرده و موجب کاهش تنوع زیستی شده‌اند.
اثرات روحی حمله سگ به دختربچه
این فعال محیط زیست گفت: افزون بر این، خطرات بهداشتی ناشی از وجود سگ‌های ولگرد نیز قابل توجه است. سالانه تعداد زیادی از افراد به بیماری هاری مبتلا می‌شوند و موارد حمله سگ‌ها به انسان‌ها نیز افزایش یافته است. برای مثال، دختربچه‌ای قربانی حمله یک سگ ولگرد شد و این دختر غیر از آسیب‌های جسمی، دچار لکنت زبان و اضطراب نیز شده بود. با توجه به اینکه خانواده‌اش وضع مالی خوبی نداشتند، کمک‌هایی را جمع کردیم و ۶ ماه او را برای درمان از چناران به مشهد آوردند تا اثرات روحی حمله سگ به او درمان شود و تاکنون به‌صورت کامل بهبود نیافته است.
وی با بیان اینکه سگ اگر مهربان‌ترین حیوان دنیا هم باشد، انسان به‌عنوان یک موجود عاقل و باخرد وظیفه دارد تعادل را در اکوسیستم برقرار کند، افزود: گونه‌های حیوانی که تعدادشان افزایش یافته، باید کنترل شوند و گونه‌هایی که در معرض انقراض هستند، باید مورد حمایت قرار گیرند. متأسفانه برخی حامیان حیوانات از این واقعیت غافل هستند.
وطن‌دوست با بیان اینکه زمانی حامی سگ‌ها بودم؛ اما پس از شنیدن نظرات کارشناسان متوجه شدم اشتباه می‌کنم و باید دیدگاهم را تغییر دهم، تأکید کرد: باید به نظرات کارشناسان محیط زیست توجه کنیم و در موضوعی که در آن تخصصی نداریم، دخالت نکنیم.
این فعال محیط زیست متذکر شد: متأسفانه برخی افراد در فضای مجازی با حمایت از سگ‌ها خودشان را مطرح می‌کنند تا در این فضا دیده شوند. در تصورات این افراد حیوان، تنها سگ و گربه است. باید به افراد این آگاهی را بدهیم و با آن‌ها صحبت کنیم که در کارهایی که تخصص ندارند، دخالت نکنند.
وی با بیان اینکه دولت باید برای مقابله با افرادی که به سگ‌های ولگرد غذا می‌دهند و قصد برهم زدن نظم طبیعت را دارند، جریمه‌هایی وضع کند، خاطرنشان کرد: چند وقت پیش مجلس ترکیه که الگوی حامیان حیوانات شده، تصویب کرد سگ‌های ولگرد باید از معابر جمع‌آوری شوند. تنها راه‌حل این مسئله قانون است و دولت باید به صورت قانونی با حامیان حیواناتی که متوجه نیستند چه آسیبی به محیط زیست می‌زنند، مقابله کند.
وطن‌دوست گفت: قانون باید از کارشناسانی که پشتوانه تحصیلی و تجربه در این زمینه را دارند، حمایت کند. اکنون کارشناسان محیط زیست از ترس واکنش‌های بد حامیان حیوانات نمی‌توانند در فضای عمومی بگویند که تغذیه سگ‌های ولگرد اشتباه است.
کلاهبرداری به اسم حمایت از حیوانات
با توجه به اینکه نظر بسیاری از کارشناسان این است که برخی افراد با حمایت از سگ‌های ولگرد در حال کاسبی کردن هستند، این فعال محیط زیستی نیز ادعا کرد: حامی سگی را می‌شناسم که پناهگاه حیات‌وحش داشته و با پول انسان‌های ساده‌لوحی که به او برای حمایت از سگ‌ها کمک مالی انجام می‌دهند، اکنون تمام فرزندانش در کانادا در رفاه زندگی می‌کنند. حامیان سگ‌ها با الفاظ بچه، پسر و دختر که روی سگ‌ها می‌گذارند و به اسم درمان آن‌ها، در حال کلاهبرداری از مردم هستند. متأسفانه برخی از دامپزشکان نیز با این افراد همراهی می‌کنند و تنها به فکر سود مادی خود هستند.
وی با بیان اینکه برخی از حامیان حیوانات، دل مهربانی دارند؛ اما برخی از این افراد به‌دنبال نان، اسم و پول هستند و می‌خواهند با عناوین مختلف کلاهبرداری کنند، گفت: ما در جلسات مختلف با این افراد صحبت کردیم و توانستیم بسیاری از آن‌ها را منصرف کنیم؛ اما عده‌ای که منافعشان در این کار است، کوتاه نمی‌آیند. هر چقدر هم با منطق با آن‌ها گفت‌وگو کنیم، متوجه آسیب‌هایی نمی‌شوند که با این کار به محیط زیست وارد می‌کنند.
وطن‌دوست با اشاره به اینکه تنها راه‌حل، تصویب قانونی است که غذارسانی به هر نوع حیوان ولگرد و بی‌سرپرستی را ممنوع کند، عنوان کرد: اگر بدون اطلاع و تخصص در حیات‌وحش بروم و به جانوران وحشی غذا بدهم، کار اشتباهی است؛ زیرا برای این کار باید با کارشناسان محیط زیست هماهنگی صورت بگیرد. به عنوان مثال در مواقع خشکسالی، برای گونه‌های وحشی علوفه خریداری می‌شود؛ اما نمی‌گویند هرکس هر میزان علف می‌تواند، در عرصه طبیعی بریزد. این کار باید با نظارت کارشناسان محیط زیست صورت بگیرد تا در دسترس مردم نباشد، چون آن حیوان به امید خوردن غذا می‌آید؛ اما برخی افراد آن را شکار می‌کنند.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه هر موضوعی راه‌حلی داشته و هر معضلی یک راهکار علمی نیاز دارد و باید با علم و منطق و نه با احساسات با این موضوع برخورد کنیم، گفت: در حال حاضر بحران جدی در این زمینه وجود دارد و آمارها نشان می‌دهد بیش از ۲ تا ۳ میلیون سگ ولگرد در ایران داریم و این یک معضل وحشتناک است.
وی خاطرنشان کرد: اگر حاکمیت می‌خواهد اتلاف گسترده سگ‌ها یا عقیم‌سازی آن‌ها را انجام دهد، باید موضوعات شرعی و افکار عمومی را مورد توجه داشته باشد و برای این کارها زمینه‌چینی کرده و افکار عمومی را قانع کند. در موضوع عقیم‌سازی، برخی کارشناسان معتقدند اکنون این راه‌حل پاسخگوی وضعیت موجود نیست؛ زیرا باید یک بسیج عمومی در این زمینه شکل بگیرد و سگ‌ها تا پایان عمر طبیعی‌شان تحت کنترل و در پناهگاه باشند که چنین امری به طور عملی امکان ندارد.
وطن‌دوست ادامه داد: برای ساماندهی این وضعیت باید مراکز بازپروری و نگهداری تحت نظارت دولت تأسیس شوند تا هیچ‌گونه کلاهبرداری در آن‌ها صورت نگیرد. همچنین اگر قرار است عقیم‌سازی انجام شود، باید به‌صورت کارشناسی و با برنامه‌ریزی دقیق باشد. از طرف دیگر اگر حاکمیت واقعاً نمی‌تواند هزینه‌های لازم را تأمین کند، باید به مردم توضیح دهد که چرا این کار ممکن نیست. افکار عمومی باید قانع شوند و رسانه‌ها باید به‌گونه‌ای مؤثر در این زمینه فعالیت کنند تا مردم متوجه شوند که چاره‌ای جز این کار وجود ندارد.
این فعال محیط زیست تأکید کرد: وظیفه حاکمیت در این زمینه مغفول مانده و تنها می‌گویند حامیان حیوانات به سگ‌ها غذا ندهند در صورتی که وظایف دستگاه‌های حاکمیتی دخیل در این موضوع، هنوز مشخص نیست.
با توجه به اینکه تعداد سگ‌های ولگرد در شهرها روزبه‌روز در حال افزایش است و آسیب‌های حضور آن‌ها در شهر برای مردم و حیات‌وحش بیش از پیش احساس می‌شود، نیاز است دستگاه‌های حاکمیتی از جمله شهرداری‌ها و اداره کل حفاظت از محیط زیست و همه دستگاه‌های دیگر دخیل در این موضوع چاره‌ای اساسی در این زمینه بیندیشند. همچنین مجلس شورای اسلامی با وضع قوانینی در این راستا از گسترش این معضل زیست‌محیطی جلوگیری کند.
نظر شما