طی سال‌های اخیر در حوزه بنزین به عنوان یک کالای حیاتی و استراتژیک در کشورمان با ناترازی مواجه شده‌ایم. در دور باطلی گیر افتاده‌ایم، هر چقدر عرضه را از طریق تولید و واردات افزایش می‌دهیم، میزان مصرف و تقاضای کاذب بالاتر می‌رود.
به زعم بسیاری از کارشناسان، قیمت پایین و سرکوب شده عمده‌ترین دلیل عدم مصرف بهینه سوخت در کشور است. آمار و ارقام زیادی در خصوص بالا بودن سطح مصرف بنزین در کشورمان نسبت به دیگر کشورها وجود دارد.
کارشناسان اذعان می‌کنند که در نهایت دولت باید به سمت واقعی‌سازی قیمت تمام کالاهای یارانه‌ای حرکت کند. به زعم آنان، اگر دولت در این زمینه تعلل داشته باشد و طرح عاجل و دقیقی به اجرا نگذارد، بیرون آمدن از شرایط فعلی هر روز سخت‌تر می‌شود.
این که سالانه چند میلیارد دلار باید برای واردات بنزین هزینه کنیم، نه تنها به لحاظ اقتصادی به ضرر کشور است و منافع ما را به خطر می‌اندازد، به لحاظ امنیت انرژی و تحریم‌پذیری نیز برایمان مشکل ایجاد می‌کند. در همین راستا نظرات آرمان خالقی، عضو هیئت مدیره خانه صمت ایران و حامد یزدیان نماینده مجلس شورای اسلامی را در ادامه می‌خوانید.
با توزیع نشدن عادلانه یارانه سوخت بین همگان هدفمندی یارانه‌ها ابتر باقی ماند
آرمان خالقی با اشاره به این موضوع که ما تجربه‌ای در خصوص هدفمندی یارانه‌ها داشتیم و متأسفانه طرح ابتر باقی ماند، تصریح کرد: در طرح هدفمندی بنا بر این بود که در نهایت سوخت را با قیمت تمام شده در اختیار مصرف‌کننده قرار دهیم. هدف این بود که یارانه‌ای روی قیمت نهایی سوار نباشد، به نحوی که بتوانیم مصرف سوخت را در کشور مدیریت کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به این که افزایش قیمت بنزین تبعات تورمی و اجتماعی دارد و در شرایط فعلی نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم، توزیع عادلانه یارانه سوخت بین همگان می‌تواند راهکار مناسبی باشد.
عضو هیئت مدیره اتاق صمت ایران خاطرنشان کرد: در روش تخصیص سهمیه بنزین به نفر، تمام افراد جامعه می‌توانند از سهمی که از بیت‌المال دارند، به صورت مساوی بهره ببرند. در این طرح، افراد اختیار بنزین سهمیه‌ای خود را دارند و می‌توانند آن را در بسترهای مختلف مانند بورس و... عرضه کنند.
خالقی گفت: چاره‌اندیشی‌های متفاوتی می‌توانیم برای موضوع بنزین و اختصاص سهمیه به نفر داشته باشیم. به طور مثال، نیازی نیست که افراد بنزین سهمیه‌ای خود را حتماً به صورت فیزیکی تحویل بگیرند، می‌توانند آن را در کارت‌های الکترونیکی در اختیار داشته باشند و اقدام به فروش و یا مصرف آن کنند.
واقعی‌سازی قیمت بنزین با روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر میسر می شود
وی ادامه داد: با استفاده از روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر، می‌توانیم به واقعی‌سازی قیمت بنزین مبادرت کنیم. از این طریق، جلوی مشکلاتی مانند قاچاق بنزین که بر اثر قیمت سرکوب شده ایجاد شده است، گرفته می‌شود. مدیریت مصرف و جلوگیری از مصرف بی رویه سوخت نیز از دیگر مزیت‌های طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر است.
عضو هیئت مدیره خانه صمت ایران خاطرنشان کرد: در کنار اعمال روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر، باید خودروسازان ملزم به عرضه خودروهای با میزان سوخت پایین شوند. اعمال روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر در واقع یک جراحی اقتصادی بزرگ است که نیاز به جسارت دولت و پذیرش از سوی جامعه دارد.
خالقی گفت: افرادی که در مناطق محروم و دورافتاده زندگی می‌کنند و اغلب خودرو ندارند، باید بتوانند از سهمیه بنزین یارانه‌ای خود بهره ببرند. تقسیم عادلانه منابع از اهمیت زیادی برخوردار است. این روش جلوی بسیاری از بی‌عدالتی‌ها و اصراف‌ها را در حوزه انرژی خواهد گرفت.
وی ادامه داد: در طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر اندک اندک قیمت بنزین واقعی می‌شود و قیمت‌گذاری دستوری و دولتی از بین می‌رود. در این شرایط، نباید برگشت به عقب داشته باشیم و قیمت ثابتی برای بنزین در نظر بگیریم. باید اجازه دهیم قیمت در بازار و به صورت واقعی مشخص شود.
لزوم اختصاص منافع حاصل از سهمیه بندی به توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی
عضو هئیت مدیره اتاق صمت ایران خاطرنشان کرد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر، تنها تغییر شیوه توزیع یارانه نیست بلکه بستری برای دسترسی همه افراد جامعه به سهمیه بنزین یارانه‌ای ایجاد می‌شود. این روش علاوه بر اینکه موجب حذف قاچاق سوخت خواهد شد؛ همچنین مصرف غیربهینه بنزین را نیز کنترل خواهد کرد و در نهایت منجر به کاهش ناترازی بنزین خواهد شد.
خالقی گفت: باید اطلاع‌رسانی دقیق در خصوص این که قرار است چه اتفاقی رخ دهد و این طرح چه مزیت‌هایی برای مردم و کشور دارد، انجام شود. علاوه بر این، اگر قرار است با اختصاص سهمیه بنزین به نفر به سمت مدیریت مصرف سوخت برویم و مردم را به سمت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی سوق دهیم، باید بسترهای لازم برای این کار تدارک دیده شود. دولت باید به تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی مبادرت کند.
وی خاطرنشان کرد: نیاز است هر نفعی که از محل اختصاص سهمیه بنزین به نفر عاید کشور می‌شود، در زمینه توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و ارائه خدمات به مردم مورد استفاده قرار بگیرد.
اجرای تخصیص سهمیه بنزین به نفر جزو کارهای اولویت‌دار کشور است
حامد یزدیان نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با خبرنگار قدس با اشاره به این موضوع که اجرای تخصیص سهمیه بنزین به نفر جزو کارهای اولویت‌دار کشور است و باید انجام شود، تصریح کرد: این طرح به لحاظ توزیع عادلانه یارانه سوخت حتماً کمک‌کننده است. تمامی افراد جامعه از یارانه سوخت بهره می‌برند و عدالت بیشتری در این زمینه ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: تخصیص سهمیه بنزین به نفر به لحاظ کنترل مصرف نیز برایمان سود دارد. وقتی افراد بدانند میزان معینی سهمیه بنزین یارانه‌ای دارند و اضافه مصرف را باید با قیمت واقعی و آزاد خریداری کنند، به مدیریت مصرف سوخت می‌پردازند.
عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر طرحی است که باید اجرایی شود. دولت نیز در این زمینه وظایفی برعهده دارد. به طور مثال، وقتی قرار است از طریق اختصاص سهمیه بنزین به نفر، مصرف را کاهش دهیم و مواردی از قبیل تک سرنشینی را حل کنیم، باید دولت نیز اقدامات لازم را در راستای تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی انجام دهد.
در زمینه توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی دچار این شعارزدگی هستیم
یزدیان گفت: متأسفانه در همه زمینه‌ها شعار می‌دهیم و دست به عمل نمی‌زنیم. در زمینه توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی نیز دچار این شعارزدگی هستیم. برای حل مشکل بنزین، نیازمند اقدامات عملیاتی و جدی هستیم.
وی ادامه داد: در حوزه بنزین در سرازیری‌ای قرار گرفته‌ایم که در آمدن از آن کار ساده‌ای نیست. هر چقدر در اجرای طرح‌های عاجل و جدی برای حل این مشکل تعلل کنیم، بر گستره مشکلات افزوده می‌شود.
نماینده اصفهان و ورزنه در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در حوزه بنزین در حال اعطای یارانه بدون توجه به عدالت هستیم و هزینه‌های زیادی را پرداخت می‌کنیم و در نتیجه این اقدامات غلط مجبور به واردات بنزین شده‌ایم.
یزدیان گفت: از هر طرف که به موضوع بنزین و مدل فعلی یارانه بنزین نگاه می‌کنیم، ضرر و زیانی که به کشور وارد می‌شود، محرز است. این که سالانه چند میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه می‌کنیم، از جمله ضررهایی است که به کشور به لحاظ اقتصادی وارد می‌شود. با اجرای بنزین به نفر علاوه بر کاهش مصرف غیربهینه بنزین، مصرف بهینه سوخت توسط مردم برای مصارف شخصی دارای منفعت خواهد شد و همچنین یارانه بنزین نیز عادلانه توزیع خواهد شد و در نهایت منجر به کاهش ناترازی بنزین نیز می‌شود.
عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: فنر قیمت‌ها در حوزه بنزین فشرده شده است و هر لحظه امکان اتفاقات ناگوار در این بخش وجود دارد. به همین دلیل، نیاز است دولت تصمیمات عاجل و جدی در حوزه بنزین اتخاذ کند.
نظر شما