به گزارش قدس آنلاین، در صورت مصوب شدن این پیشنهاد در برنامه هفتم توسعه همه افراد جامعه صرف‌نظر از اینکه خودرو دارند یا ندارند سهمیه بنزین می‌گیرند.

فرشاد جامع، کارشناس انرژی درخصوص اهمیت اصلاح یارانه‌ انرژی اعطایی در بخش بنزین به جای خودرو به هر نفر، به خبرنگار قدس می‌گوید: موضوع بنزین و یارانه‌های اعطایی به بنزین، مشکل مهم حاکمیت اقتصادی ایران است. با فروش سهمیه‌ای که در قالب اعطای یارانه بنزین به هر خودرو انجام می‌شود، بخش بزرگی از مردم بدون خودرو نمی‌توانند از آن بهره ببرند. یعنی تقریباً ۵۰درصد مردم هیچ یارانه‌ای دریافت نمی‌کنند. 

در عوض، کسانی که چندین خودرو دارند، تمایل دارند از یارانه انرژی بیشتری استفاده کنند. برای رفع این موضوع لازم است سازوکار اعطای سهمیه بنزین به هر فرد به جای هر خودرو اصلاح شود. این اصلاح همچنین باید شامل ایجاد بازار بورس سهمیه‌بندی بنزین برای هر فرد باشد. 

به گفته وی، با اجازه تعیین قیمت توسط بازار و مردم، دولت می‌تواند سهمیه هر فرد و همچنین سهمیه صنعت حمل‌ونقل را اختصاص دهد. این منجر به حذف کلی دخالت دولت در قیمت‌گذاری بنزین می‌شود. همچنین افرادی که بیش از الگوی مصرف بهینه مصرف می‌کنند و دارای چندین خودرو هستند باید بنزین را با قیمت بالاتر از افراد بدون خودرو در بازار بورس انرژی خریداری کنند. 

ثابت ماندن قیمت بنزین صنعت حمل‌ونقل کشور  
این کارشناس انرژی با اشاره به ثابت ماندن قیمت بنزین صنعت حمل‌ونقل کشور توضیح می‌دهد: قیمت استفاده از خدمات صنعت حمل‌ونقل باید بدون تغییر باقی بماند. برای اطمینان از دقت در نظارت بر مصرف، خودروهای فعال در صنعت حمل‌ونقل را می‌توان به فناوری‌هایی مانند ناوبری جی‌پی‌اس مجهز کرد که سهمیه مصرف را فراهم می‌کند. علاوه بر این، از داده‌های صنعت و کارت سوخت دارندگان پمپ بنزین می‌توان برای بدست آوردن اطلاعات دقیق مصرف از صنعت حمل‌ونقل، استفاده کرد. سپس می‌توان از این داده‌ها برای بهینه‌سازی مصرف در بخش حمل‌ونقل استفاده کرد و به طور بالقوه صنعت را به سمت خودروهای دوگانه‌سوز یا خودروهای هیبریدی یا مصرف سوخت پایین سوق داد.

وضعیت دو سر برد برای حاکمیت و مردم
جامع با اشاره به ایجاد یک وضعیت دو سر برد برای حاکمیت و افراد دارای مصرف معقول در بحث بنزین با اعطای سهمیه بنزین به نفر به جای خودرو می‌گوید: اعطای یارانه بنزین به افراد و تخصیص آن روی کارت سرپرست خانوار، یک وضعیت برد-برد برای کشور خواهد بود. نخست اینکه سیستم یارانه انرژی در بخش بنزین براساس سرانه خواهد بود و توزیع ناعادلانه را حذف می‌کند. دوم، صرفه‌جویی و کاهش مصرف فردی به جای اینکه به جیب دولت برود مستقیم به نفع مردم است. بهینه‌سازی مصرف بنزین در خانوارها منافع اقتصادی مستقیمی برای خود خانواده‌ها خواهد داشت. علاوه بر این، صنعت حمل‌ونقل کشور هیچ تغییر قیمتی را تجربه نخواهد کرد. در عوض، یک سیستم تعرفه هوشمند می‌تواند برای مشتریانی که مقادیر زیادی بنزین مصرف می‌کنند، اجرا شود. این سیستم امکان تعدیل یا اصلاح هزینه‌های غیربهینه را فراهم می‌کند. در نهایت، این رویکرد منجر به استفاده کارآمدتر از منابع و ترویج شیوه‌های پایدار می‌شود.

مجاز بودن دولت به اصلاح قیمتی در صورت نیاز
مهدی هاشم‌زاده، کارشناس انرژی و مدیر اندیکشده ماهد نیز در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: براساس آنچه در کمیسیون برنامه هفتم به تصویب رسیده، به دولت اجازه داده شده در صورت نیاز، یارانه حامل‌های انرژی را به جای خودرو به افراد بدهد. البته برای دولت این امر اختیاری است و از آن سمت افراد بدون خودرو می‌توانند سهمیه مازاد خود را در بازاری به نام بازار مبادلات انرژی بفروشند و افراد پرمصرف هم می‌توانند در این بازار از کسانی که مصرف مازاد بر سهمیه مصوب ماهانه خود دارند بنزین خریداری کنند.

مدیر اندیشکده ماهد با اشاره به اینکه نرخ بنزین یارانه‌ای در طول برنامه تغییر نخواهد کرد، اما ممکن است سهمیه بنزین تغییر کند و اینکه به خانوار داده شود، تأکید می‌کند: در حالی که مجلس شورای اسلامی همه تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های قیمتی و غیرقیمتی را برعهده دولت گذاشته، با این حال مجلس تأکید کرده است تا پایان سال اول برنامه هفتم  دولت هیچ‌گونه تغییر و اصلاح قیمتی در حوزه یارانه بنزین نداشته باشد.

این کارشناس حوزه انرژی می گوید: بررسی های کارشناسان نشان می دهد که مصرف بالای بنزین کشور به دلیل مصرف بالای اشخاص نیست و این خودروهای بی کیفیت هستند که کمیت مصرف بنزین را بالا برده اند در حال حاضر  5.5 میلیون خودرو فرسوده در داریم از سال 97 برای نوسازی آنها اقدامی انجام نشده مصرف این خودروها به شکل میانگین بالای 20 لیتر در 100 کیلومتر است که 4 برابر میانگین جهانی است. اسقاط خودرو اولین سیاست غیر قیمتی است که در بحث مدیریت بنزین مطرح است.پس از ان افزایش ظرفیت محصولات نفتی است. در بحث کنترل غیر قیمتی بنزین نظارت بر کارت جایگاه داران مرزها نیز باید مد نظر باشد.

وی با یادآوری اینکه 10 درصد نیاز کشور به بنزین را از طریق تهاتر نفت کوره وارد می کنیم که با رقم لیتری 30 هزار تومانی بسیار غیر اقتصادی است تاکید می کند: اولین و مقدم ترین کاری که باید انجام شود اعطای بنزین به نفر است و  بعد سیاست های مربوط به اقساط خودرو، سیاست های افزایش ظرفیت پالایشگاهی کشور است که هزینه آن خیلی کمتر از وابستگی ما به واردات و به خطر افتادن امنیت تامین سوخت کشور است.

قیمت بنزین با تورم ۵۰درصدی همخوانی ندارد
نرسی قربان، کارشناس انرژی نیز در گفت‌وگو با قدس با اشاره به اینکه قیمت فعلی بنزین با تورم ۴۰ تا ۵۰درصدی سالیان اخیر همخوانی ندارد، می‌گوید: نحوه مواجهه با افزایش قیمت برخی اقلام همچون بنزین و ثابت نگه‌داشتن آن، غیراقتصادی است و تعدیل قیمت آن باید گام‌به‌گام در دستور کار قرار گیرد. در حال حاضر دولت مجاز است این تغییرات را ایجاد کند ولی معلوم نیست این مصوبه در مجلس با چه جزییاتی تصویب شود.

 وی می‌گوید: بیشتر کارشناسان معتقدند یارانه بنزین باید بر مبنای خانوار داده شود نه بر مبنای خودرو، علتش هم این است عده‌ای که خودرو ندارند این یارانه را از کف می‌دهند و این با عدالت منطبق نبود. در طرح‌هایی که ارائه شده دو پیشنهاد وجود دارد یکی اینکه کسانی که ماشین ندارند با پول یارانه خود، قبض برق،  گاز و آب خودشان را بدهند، به این شکل یارانه دوباره به دولت برمی‌گردد و به صورت نقدی پولی ایجاد نمی‌شود و دیگری این بود که بازاری به اسم بازار مبادلات انرژی باشد که بنزین مازاد در آنجا خرید و فروش شود.