بیرق عزا که بالا رفت، بساط خدمت به زائران گرامی هم جفت‌وجور شد، از درون حرم تا کوچه‌پس‌کوچه‌های حریم و ایستگاه‌های بین‌راهی و...

مدیران و خادمان حریم رضوی به وقت فرارسیدن دهه پایانی صفر و به پاس حضور پرشور مردم از سراسر کشور در حریم ملکوتی امام هشتم(ع)، ابعاد خدمت به زائران را وسعت دادند تا همه میهمانان آقا(ع)، با خاطره‌ای زیبا شهر مشهد مقدس را ترک کنند.

امسال هم به روال سال‌های اخیر، بار دیگر کارها یکی پس از دیگری پیش رفت تا خیل میلیونی زائران کمبودی احساس نکنند. در گفت‌وگویی که با جانشین معاونت خدمات زائرین حرم مطهر داشتیم، اقدامات اجرایی در این حوزه‌ را مرور کردیم.

خدمت در پنج محور و پارکینگ‌ها

با توجه به حضور بیش از ۳ میلیون زائر در  ایام شهادت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) در خیابان‌های منتهی به حرم مطهر رضوی، تأمین مواد غذایی، بهداشت و درمان و فضای اسکان آن‌ها از اولویت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی، اقدامات لازم را برای برپایی ایستگاه‌های خدماتی در این زمینه فراهم کرد. حسن احمدی فهندری با اشاره به راه‌اندازی موکب‌های خدماتی در مسیرهای منتهی به حرم مطهر گفت: «در این ایام ویژه، آستان قدس رضوی به همراه ارگان‌های فرمانداری، شهرداری، آتش‌نشانی، اورژانس، آبفا، شرکت گاز، فرماندهی نیروی انتظامی، فرماندهی پلیس راهور، شورای هیئات مذهبی و سازمان تبلیغات اسلامی، امور خدمات را پیش برد».

احمدی ادامه داد: «در ایام حضور زائران در شهر مشهد، ۱۳۸ ایستگاه خدماتی در حریم‌حرم‌ مطهر ایجاد شدند. ۶۱ ایستگاه با نوشیدنی و غذا پذیرای زائران بودند، ۳۲ ایستگاه به اسکان زائران اختصاص داشتند، ۱۷ نانوایی فعال‌ بود، هفت پایگاه سلامت با خدمات درمانی برپا شد و علاوه بر این‌ها ۱۲ پایگاه فرهنگی و ۹ ایستگاه خدمات شست‌وشوی لباس هم دایر بود».

در غرفه‌های فرهنگی و خدماتی فضاهایی هم برای سرگرمی کودکان اختصاص داده شد. در این میان در برخی غرفه‌های خدماتی هم آرایشگران آقایان و کفاشان مستقر شدند.

برای برپایی ایستگاه‌های خدماتی حریم‌ حرم، پنج محور و دو پارکینگ در نظر گرفته شد. احمدی در این‌باره گفت: «باب‌الهادی(ع)، باب‌الحسن(ع)، ره‌باغ رضوان، خیابان آیت‌الله واعظ طبسی، باب‌الکاظم(ع) و  پارکینگ‌های ۱و۳ مسیرهایی بودند که در آن مواکب به زائران خدمات ارائه کردند».

 از اسکان تا خدمات کامل

آستان قدس رضوی تدابیر ویژه‌ای برای اسکان زائران تدارک دید. به همین جهت علاوه بر پارکینگ ۱و۳، فضاهای دیگری هم به اسکان زائران اختصاص داده شد. حسن احمدی توضیح داد: «با ورود زائران به مشهدالرضا، اسکان افرادی که از رزرو هتل و مهمان‌پذیر جامانده‌ بودند در اماکنی که معاونت خدمات زائرین تدارک دید، آغاز شد. بنابراین ساختمان سازمان مرکزی آستان قدس رضوی، صحن امام حسن(ع)، ساختمان موقوفه آصف، صحن رضوان و ۲۷ ایستگاه اسکان درون‌شهری مهیای اسکان میهمانان این ایام‌ بود».

احمدی درباره امکانات مجموعه‌های اسکان زائران افزود: «در فضای اسکان، پیش‌بینی پذیرش و سامان‌دهی زائران، چیدمان محیطی برای اسکان، ماساژ، چایخانه، خیاطی، نانوایی، خدمات بهداشتی، دفاتر امانات، شارژ موبایل و... شده بود.»

با توجه به اینکه بسیاری از اماکن اسکان به صورت موقت استفاده می‌شدند و ظرفیت‌های سکونت را نداشتند، در این مدت با ۶۸ هزار مترمربع فرشی که از سوی آستان قدس تأمین می‌شود، مفروش شدند.

در این ایام و با پیگیری شورای هیئات مذهبی و معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی بیش از ۳۰ تن آرد و ۲۰ تن برنج با نرخ دولتی تأمین که در مواکب و مراکز اسکان برای رفاه زائران توزیع شدند.

بهداشت و سلامت زائران در اولویت است

همزمان با ایام پایانی ماه صفر خدمات متنوع در حرم مطهر رضوی در حجم بالاتری ارائه شدند. در همین خصوص ارائه خدمات پزشکی و درمانی در فضاهای مختلف حرم مطهر رضوی پیش‌بینی شده بود. از جمله استقرار تیم‌های واکنش سریع، استقرار بیمارستان سیار و حضور آمبولانس همراه با کادر درمان.

علاوه بر خدمات مستقیم به زائران حضرت رضا(ع) با توجه به همزمانی رحلت حضرت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و حضرت رضا(ع) پیش‌بینی‌های لازم برای فضاآرایی ورودی‌ها و رواق‌ها و صحن‌های متبرکه انجام شد. احمدی در این باره گفت: «با توجه به مناسبت‌های اشاره شده، کتیبه بزرگ روی‌ ایوان‌های حرم مطهر تعویض شد و علاوه بر آن ۱۴ کتیبه بزرگ جدید متناسب با ایام سوگ اهل ‌بیت(ع) طراحی و نصب شدند».

با توجه به حضور پررنگ زائران و گرمی هوا و آلودگی‌های محیطی دو کار اساسی در برنامه معاونت خدمات زائرین‌ قرار گرفت. مورد اولی که حسن احمدی به آن اشاره داشت عطرافشانی فضای حرم و اطراف روضه منوره بود. مورد دیگر هم بازدیدهای بهداشتی از مجموعه‌های فعال زیرنظر مدیریت خدمات زائرین بود که موظف به رعایت اصول بهداشتی و نظافتی بودند.

تقویت شیفت‌ها به یمن حضور زائران

با توجه به افزایش حضور زائران در این ایام ارائه برخی خدمات در حرم مطهر تقویت شدند تا استفاده مراجعه‌کنندگان تسهیل شود. جانشین معاونت خدمات زائرین حرم‌مطهر رضوی توضیح داد: «فعالیت‌های تنظیف به صورت کامل تقویت شد، ۶۰ دوش حمام در سرویس‌های بهداشتی اضافه شد، تمامی سرویس‌های بهداشتی هم در طول شبانه‌روز فعال بودند و در همین راستا شیفت‌های خدمتی نیروهای تنظیف افزایش زمانی داشت. فعالیت تنظیف مکانیزه حرم مطهر هم در این روزها تقویت شده بود».

افزایش حجم خدمات در بخش صندلی چرخ‌دار هم رقم خورد. حسن احمدی گفت: «برای ارائه بهترین سطح خدمات در بخش صندلی چرخ‌دار فراخوان نیرو در کشیک‌های موظف‌ داده شد. همچنین فراخوان خادمیاران رضوی را انتشار دادیم تا خدمت مضاعف در این بخش به میهمانان حضرت(ع) ارائه شود».

علاوه بر مواردی که اشاره شد، شیفت‌های خدمتی و فضاهای ارائه خدمات در بخش امانات، مدارک‌ پیدا شده‌، شارژ موبایل و اشیای پیدا شده نیز در این ایام تقویت شد تا به واسطه افزایش حضور، سطح خدمات کاهش پیدا نکند.