یکی از روزهای هفته گذشته در تقویم با نام روز ملی مبارزه با استعمار خارجی ثبت شده بود؛ روزی که یادآور رشادت‌ها و دلیری‌های مردم ایران در حفظ کیان و آب و خاک مرز و بومشان است. انگلیس، این حکومت مکار تاریخ، در گذر زمان و بر وسعت مکان، هر جا توانسته، استعمار و استثمار خود را پیش برده است، مانند حضور خبیثانه در میهن پهناور ما و خوزستان عزیز به هنگام جنگ جهانی اول. اقدامی که به مذاق عشایر رشید خوزستان خوش نیامد و قیام‌های متعددی علیه آنان شکل گرفت. از آن جهاد و همدلی و قیام علیه استکبار، روایت‌های افتخارآمیز زیادی به جامانده است. داستان‌هایی که دهان به دهان نقل شده و مردمان چند نسل را با دلاوری‌های عشایر عرب خوزستان آشنا کرده است. داستانی به فاصله 110 سال قبل! اما علاوه بر این نقل‌های تاریخ، یک پرچم و نماد هم به یادگار مانده است؛ درفشی که آن روزها در دست مبارزان وطن بود و حالا در موزه آستان قدس رضوی جای گرفته است.
پرچم افتخار، هدیه به رهبر معظم انقلاب
این پرچم متعلق به قیام عشایر غیور خوزستان علیه ارتش انگلیس است که در جریان جنگ جهانی اول، این استان را اشغال کرده بود و مردم با صدور حکم جهاد از سوی مراجع شیعه، به‌ویژه آیت الله سیدمحمدکاظم یزدی (صاحب عروه) به انگیزه دفاع از میهن قیام کردند و حماسه‌ای جاودانه آفریدند. این نماد افتخار و وطن‌دوستی با عمری صدوده‌ساله هنوز هم برقرار بوده و زیبایی‌بخش یکی از قاب‌های موزه مرکزی آستان قدس رضوی است. پرچم قیام عشایر خوزستان علیه انگلیس، اهدایی رهبر معظم انقلاب اسلامی به موزه آستان قدس است. این پرچم، یکی از اسناد معتبر باقیمانده از واقعه جهاد اسلامی عشایر عرب خوزستان علیه استعمار انگلیس در جریان جنگ جهانی اول در اسفند ۱۲۹۳ شمسی است که بنا به دستور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان یکی از هدایای ارزشمند رهبر معظم انقلاب به آستان قدس رضوی تقدیم شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار سال گذشته خود با مردم خوزستان با اشاره به اهدای پرچم قیام مردم این منطقه علیه اشغالگری انگلیس به ایشان، سابقه مبارزات عشایر و مردم خوزستان را این‌گونه توصیف کردند: «اما درباره خوزستان. شاید بشود گفت که در تاریخِ صد و بیست سی ساله اخیر کشور ما، خوزستان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مراکز مقاومت ملت ایران بوده و مظهر مقاومت ملت ایران در طول این مدت، مردم خوزستان بودند. اگر جوان‌های ما با تاریخ آشنا باشند، می‌دانند که حدود صد و اندی سال قبل، در دنباله‌های جنگ اول جهانی که انگلیسی‌ها آمدند به این منطقه از ایران و عراق حمله کردند، مدافعه مردم خوزستان بود که انگلیسی‌ها را عقب زد. فتوای علمای نجف را مردم غیور خوزستان در دست گرفتند، پرچم بلند کردند، مقابل انگلیسی‌ها ایستادند. آنجا انگلیسی‌ها با لشکر و توانایی‌های نظامی وارد شده بودند، بحث تبلیغات و مانند این‌ها دیگر نبود؛ بر عراق مسلط شده بودند، می‌خواستند بر این منطقه از ایران هم مسلط بشوند؛ مردم خوزستان طبق فتوای علمای نجف ــ مرحوم آمیرزا محمدتقی شیرازی و دیگران ــ در مقابل انگلیسی‌ها ایستادند. در سفری که بنده چندین سال پیش به خوزستان داشتم، پرچم آن مبارزه بزرگ را آوردند و ما [هم] آن پرچم را هدیه کردیم به آستان قدس رضوی؛ آن پرچم که مال مردم خوزستان است، الان موجود است. در تاریخ، این‌ها مهم است، این‌ها خیلی باارزش است. خوزستان سینه سپر کرد در مقابل انگلیسی‌ها، نه فقط برای دفاع از خوزستان، [بلکه برای] دفاع از ایران». 02/10/1402
یادگاری از یک نهضت اصیل اسلامی علیه استعمار
در هنگامه جنگ جهانی اول، اشغال خوزستان توسط ارتش انگلیس و صدور حکم جهاد علیه اشغالگران از سوی مراجع بزرگوار شیعه به‌ویژه مرحوم آیت‌الله سید محمد کاظم یزدی (صاحب عروه)، عشایر غیور استان با پیشتازی روحانیت براساس اعتقادات جهادی تشیع و به انگیزه دفاع از میهن اسلامی قیام کردند و در مناطقی از قبیل غدیر الذعی و تپه‌های المنیور در ۱۵کیلومتری غرب اهواز (مقبرة الجهاد)، سوسنگرد، شمال اهواز و شادگان حماسه‌های جاودانه‌ای آفریدند.
رهبری قیام در شادگان به عهده روحانی جلیل‌القدر مرحوم سید جابر بن سید مشعل موسوی البوشوکه و پرچم باقیمانده از آن جهاد اسلامی متعلق به این روحانی مجاهد بود. این اثر ارزشمند نزد بازماندگان وی نگهداری می‌شده است. سرانجام در سفر تاریخی رهبر معظم انقلاب به خوزستان در اسفند ۱۳۷۵ که مصادف با هشتاد و دومین سالگرد آن نهضت بود، توسط یکی از نوادگان سید مشعل موسوی، تقدیم محضر مبارک ایشان شد.
پرچم قیام عشایر خوزستان سه‌گوشه و دو رو است، نمادی که با رنگ‌های گیاهی، جان گرفته است و از هشت قطعه پارچه ابریشمی تهیه شده است. ارتفاع این پرچم 180 سانتیمتر است. حاشیه آن به آیةالکرسی و وسط یک طرفش به جملات مقدس «لا اله الا الله، محمد رسول الله، علی ولی الله» و طرف دیگر به آیه «نصر من الله فتح قریب» مزین شده که بیانگر اسلامیت، تشیع و نقش اصلی روحانیت در این نهضت است. از این رو باید آن واقعه را یکی از نهضت‌های اصیل اسلامی ملت مسلمان ایران علیه استعمار در قرن اخیر به حساب آورد.
حالا سال‌هاست جسم آن مردان شجاع در دل این مرز و بوم آرمیده است، اما بیرق افتخارشان که دست به دست بین نوادگان آلبوشوکه منتقل شده بود، امروز در موزه آستان قدس رضوی پیش روی زائران و بازدیدکنندگان است.
نظر شما