یکی از عوامل کلیدی در موفقیت پروژه‌های توسعه‌ای و عمرانی، همگرایی و همکاری موثر میان نخبگان دانشگاهی، مهندسان مشاور و کارفرمایان است. این همکاری می‌تواند به بهبود کیفیت طراحی و اجرای پروژه‌ها، کاهش هزینه‌ها و زمان‌بندی‌ها و افزایش رضایت عمومی منجر شود. در این زمینه، نقش جامعه مهندسان مشاور ایران در این همگرایی اساسی و کلیدی است. آنها با داشتن تجربه عملی، دانش فنی، و توانایی‌های بین‌رشته‌ای از طریق تسهیل همکاری‌های بین‌رشته‌ای و ترویج فرهنگ همگرایی، می‌توانند نقش مؤثری در تدوین سیاست‌ها، اجرای پروژه‌ها، و تربیت نیروی انسانی متخصص ایفا کنند. این نقش شامل تقویت حرفه، تسهیل ارتباطات بین بخشی و بین‌سازمانی، بهبود کیفیت طراحی و نظارت بر پروژه‌ها و اجرای بهترین شیوه‌های عملی است.
اگرچه در دستیابی به هدف همگرایی میان سه ضلع دانشگاه، حرفه و کارفرمایان، تمامی آنها مسئول و دارای نقش و وظیفه مشخص هستند، در این نوشتار به بررسی نقش و ظرفیت جامعه مهندسان مشاور بعنوان متولی صنفی هماهنگ‌کننده شرکت‌های مهندسان مشاور در این فرآیند پرداخته می‌شود.
- پلی میان نظریه و عمل
جامعه مهندسان مشاور نقش کلیدی در پیاده‌سازی نظریه‌ها و تحقیقات علمی به پروژه‌های عملی دارند. آنها می‌توانند از یافته‌های اعضای خود و شرکت‌های مشاور زیرمجموعه که سروکار با پروژه‌های عمرانی کشور دارند، برای بهبود کارایی و پایداری پروژه‌های مهندسی استفاده کنند. با توجه به دارا بودن توامان سه ویژگی مشارکتی بودن، داوطلبانه بودن و غیرانتفاعی بودنِ جامعه مشاور، بستری پایدار میان علم و حرفه را ایجاد کرده و لازم است مورد حمایت بیشتری قرار گیرد.
- تجربه عملی و دانش فنی
شرکت‌های مشاور و اعضای زیرمجموعه جامعه مهندسان مشاور با داشتن تجربه گسترده در پروژه‌های مختلف و دسترسی به دانش فنی روز، راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای مشکلات پیچیده ارائه و در تحلیل‌های کارشناسی و اعلام نظرات تخصصی به کارفرمایان ارائه می‌دهند. لازم است تا این موضوع از طرف کارفرمایان در مواجهه با پیشنهادات مشاوران مورد توجه قرار گیرد و پافشاری ایشان نسبت به تحمیل نظرات غیرکارشناسی باید تغییر یابد.
- تسهیل همکاری‌های بین‌رشته‌ای و شبکه‌های ارتباطی و مشارکتی
جامعه مهندسان مشاور به‌عنوان میانجیان بین دانشگاه‌ها، نهادهای دولتی، و بخش خصوصی عمل نموده و می‌تواند ارتباطات موثری را بین علوم مهندسی و انسانی برقرار کرده و همکاری‌های بین‌رشته‌ای را تسهیل نماید. برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای تخصصی با همکاری جامعه‌شناسان و مهندسین، می‌تواند به تبادل دانش و تجربیات کمک کند. جامعه مهندسان مشاور می‌تواند از پلتفرم‌های آنلاین، گروه‌های کاری مشترک و جلسات دوره‌ای که به تسهیل ارتباطات و همکاری‌ها کمک می‌کنند، بهره بیشتری گیرد.
- نقش در سیاست‌گذاری و تدوین استانداردها
جامعه مهندسان مشاور با عنایت به تجارب ارزنده‌ی اعضای خود می‌تواند نقش مهمی در تدوین سیاست‌ها و استانداردهای مرتبط با پروژه‌های توسعه‌ای ایفا کند. با داشتن دانش عمیق از نیازها و خواسته‌های جامعه، مهندسان مشاور می‌توانند به دولت و نهادهای تصمیم‌گیرنده مشاوره‌های دقیق و کارآمدی ارائه دهند که تضمین‌کننده توسعه پایدار در سیاست‌گذاری‌ها و استانداردهای ملی باشد.
- آموزش و ظرفیت‌سازی
یکی از نقش‌های اساسی جامعه مهندسان مشاور، آموزش و تربیت نسل جدید مهندسین و متخصصین بین‌رشته‌ای از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی و پژوهشی مشترک با همکاری دانشگاه‌ها و نهادهای تحقیقاتی است. این دوره‌ها می‌توانند شامل آموزش‌های فنی، مدیریتی و مهارت‌های نرم باشند که به بهبود دانش و توانمندی‌های مهندسان و تربیت نیروی انسانی متخصص و آماده برای مواجهه با چالش‌های آینده کمک می‌کنند. خوشبختانه در سالیان اخیر، برنامه‌های مدون آموزشی برای مهندسان برگزار گردیده و بنظر می‌رسد لازم باشد این سطح از دوره‌های آموزشی با توجه به رویکرد علمی و بعضا تغییر نگرشی با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی، برای کارفرمایان دولتی نیز برگزار گردد تا همگرایی بهتری برای بهبود شرایط فراهم شود.
- رصد و ارزیابی پروژه‌ها
مهندسان مشاور براساس وظیفه ذاتی خود، با توانایی‌های ارزیابی و تحلیل، پروژه‌های توسعه‌ای را از منظرهای مختلف از جمله اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی بررسی می‌کنند. این ارزیابی‌ها به شناسایی نقاط قوت و ضعف پروژه‌ها و بهبود مستمر آنها کمک می‌کند. در این خصوص، ایجاد بستری در جامعه مهندسان مشاور برای رصد و ارزیابی موارد و پیشنهادات شرکت‌های مشاور پیشنهاد می‌گردد.
- ترویج فرهنگ همگرایی
جامعه مهندسان مشاور از طریق انتشار مقالات، گزارش‌ها و مطالعات موردی، به ترویج فرهنگ همگرایی علوم مهندسی و اجتماعی کمک می‌کند. این اقدامات می‌توانند به آگاهی‌بخشی و تغییر نگرش‌های موجود در بین مهندسین و جامعه‌شناسان منجر شوند. انتشار بیش از 100 شماره «فصلنامه مشاور» برای جامعه‌ی حرفه‌ای، نمونه بی‌بدیلی از تلاش با هدف همگرایی و پیوند میان حرفه، دانشگاه و بدنه‌ی کارفرمایی است.
- مستندسازی و انتشار تجربیات
جامعه مهندسان مشاور می‌تواند به مستندسازی و انتشار تجربیات موفق و ناموفق پروژه‌ها کمک کند. این مستندسازی می‌تواند به عنوان یک منبع ارزشمند برای یادگیری و بهبود عملکرد در پروژه‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد. البته تاکید می‌گردد، باید چشم بینا و گوش شنوا در میان کارفرمایان دولتی باشد تا بتواند از این تجارب استفاده نماید.
- تشویق به نوآوری
تشویق به نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین یکی دیگر از موضوعاتی است که در ظرفیت ذاتی جامعه مهندسان مشاور معنا می‌گردد. این تشویق می‌تواند از طریق ارائه جوایز و تقدیرنامه‌ها، برگزاری مسابقات نوآوری و حمایت از پروژه‌های نوآورانه انجام شود. اگرچه طی سالیان اخیر، موضوعاتی مانند برگزاری جشن انتخاب مهندس جوان سال توسط جامعه انجام می‌گیرد، لیکن بنظر می‌رسد بستر بسیار خوبی در جامعه مهندسان مشاور برای تشویق به بهبود پروژه‌های مهندسی فراهم می‌باشد.
نظر شما