هرچه به پایان تعطیلات تابستانی نزدیک‌تر می شویم، تب و تاب دانش آموزان خصوصا کوچکترها برای خرید لوازم التحریر مدرسه بیشتر می شود. البته چند سالی است مشکلات اقتصادی و تغییر سبک زندگی مردم سبب شده پیک خرید برای مدرسه از دهه آخر شهریور فاصله بگیرد و در کل ایام سال تحصیلی پخش شود، اما الزام خرید بخشی از نوشت افزار و برپایی نمایشگاه های مختلف در این حوزه باعث شده است بازار این محصولات در روزهای پایانی شهریور رنگ و بوی دیگری  داشته باشد. گفته می‌شود گردش مالی نوشت افزار ۱۲ هزار میلیارد تومان است و سهم تولیدات ایرانی از این مبلغ حدود ۶۰ درصد است درصورتی که تا سال ۹۵ بالغ بر ۸۵ درصد از نیاز بازار نوشت افزار توسط کالاهای وارداتی برطرف می‌شد. در کنار گردش مالی نوشت افزار ایرانی، نباید تاثیر محتوایی این محصولات بر ذهن دانش آموزان و دانشجویانی که بزرگترین گروه مصرف کننده در این صنعت بحساب می‌آیند را نادیده گرفت. اما اینکه چقدر نوشت افزار ایرانی جوابگوی نیاز مصرفی خانواده ها است و آیا تجربه تولید نوشت افزار ایرانی تجربه موفقی در صنعت ایران به‌حساب می آید یا خیر و اینکه چرا قیمت تمام شده محصولات همیشه از نمونه خارجی ارزان تر نیست سوالاتی است که در این گزارش به آنها پرداختیم.

حال نوشت افزار ایرانی خوب است؟

محمد گلستانی، رئیس اتحادیه نوشت افزار تهران می گوید: در تولید لوازم التحریر اساسی برای نیاز ۱۴ میلیون دانش آموز خودکفا هستیم اما برای پاسخ دادن به نیاز ادارات ضعف هایی داریم و تولید لوازم کم کاربردتری مثل ماژیک های حرارتی، مدادهای تزئینی و موادی از این دست اصلا توجیه اقتصادی ندارد برای همین بازار این محصولات بیشتر در دست محصولات وارد شده است.

گلستانی در پاسخ به اینکه چرا یک دفتر یادداشت تولید داخل با ظاهری ساده تر گاهی از نمونه خارجی که شاید ظاهر مخاطب پسندتری هم دارد گران تر است، بیان کرد: قیمت محصول تابع تیراژ است هرچه تیراژ کمتر باشد قیمت بالاتر می رود و تیراژ گاهی تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و به دنبال آن گران شدن مواد اولیه و افزایش حقوق و دستمزد کسانی که در واحد های تولیدی کار می‌کنند و نیز قطع شدن برق واحدهای تولیدی وابسته است، برای همین گاهی شاهد نوسان قیمت به نفع محصول خارجی هستیم.

گلستانی با اشاره به تغییر سبک خرید مردم در زمینه نوشت افزار عنوان کرد: مشکلات اقتصادی یا حتی تغییر فرهنگ خانوار باعث شده مردم همه نیاز یک سال تحصیلی را در بازه کوتاه آخر شهریور تهیه نکنند و در طول سال با توجه به نیاز مقطعی دانش آموز خرید کنند، برای همین توزیع نوشت افزار ایرانی محدود به یک بازه خاص نیست.    

 وی به نمایشگاه های که با محوریت معرفی و عرضه نوشت افزار ایرانی با عنوان ایران نوشت برپا می شوند اشاره کرد و گفت: مردم انتظار دارند قیمت محصولات در نمایشگاه از بازار کمتر باشد اما هزینه هایی که تولید کننده در نمایشگاه برای طراحی غرفه و دستمزد غرفه دار و دیگر هزینه های جاری در نمایشگاه متحمل می شود این انتظار خانواده ها را بدون پاسخ می گذارد که شاید بهتر باشد به جای برپایی نمایشگاه در این ایام با اعمال تخفیف و راه اندازی جشنواره های تخفیفی به افزایش قدرت خرید مردم کمک کرد.

هویت ایرانی در گرو دانش آموز ایرانی پسند

محمد یقینی، مدیرعامل ایران نوشت درباره اهمیت برپایی نمایشگاه هایی با محوریت معرفی و عرضه نوشت افزار ایرانی می گوید: هدف ایران نوشت برقرای یک تعامل مستقیم بین تولید کننده ها و خانواده های ایرانی است، حتی اگر خریدی هم صورت نگیرد همین که مردم برندهای داخلی را بشناسند و بر اساس این شناخت در دیگر ایام سال برای دانش آموز خود خرید کنند یعنی ذائقه مصرفی مردم در حوزه نوشت افزار با تولید داخل آشنا شده است و تعامل مهمی بین برند ایرانی و دانش آموزان و خانواده هایشان شکل گرفته است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا جای نمایشگاه ایران نوشت در برخی استان ها خالی است و فقط در پنج استان شاهد برپایی این نمایشگاه بودیم گفت: نمایشگاه ایران نوشت یک نمایشگاه مردمی است و خود استان‌ها معمولا متقاضی برگزاری آن هستند و امسال علیرغم مذاکره با چندین استان دیگر برای برپایی نمایشگاه در این استان ها اما در نهایت استانداردهای لازم به تایید نهایی نرسید و پنج مرکز استان توانستند میزبان ایران نوشت باشند و در این میان مشهد و شیراز جزء تجربه های موفق این دوره از نمایشگاه به حساب می آیند.

آقای تولید کننده، نوشت افزار ایرانی با محتوای ایرانی مخاطب دارد

یقینی با اشاره به اینکه در حدود ۱۰ شاخه مختلف می توان در حوزه نوشت افزار محتوا تولید کرد، عنوان کرد: طرح های گرافیکی  یا طرح چهره مفاخر، تصویر اماکن و حتی شعر از جمله تنوع این حوزه است که خانواده ها می توانند بر اساس سلیقه خود سبک دلخواه شان را انتخاب کنند. همچنین وی این نکته را هم یاداوری کرد که ممکن است تولید کننده داخلی نوشت افزاری با محتوایی مخرب یا معارض تولید کرده باشد اما این محصول شانس حضور در نمایشگاه های نوشت افزار ایرانی را نخواهد داشت.

این تولیدکننده با بیان اینکه گاهی تولید کننده یا توزیع کننده لوازم التحریر فقط از ترس اینکه طرح های ایرانی مخاطب و طرفدار ندارد به تولید نوشت افزار با طرح های خارجی و گاه مخرب رو می آورد، اضافه کرد: با شدت گرفتن تولید نوشت افزار داخلی بسیاری از محصولات با طرح های از دل فرهنگ های بیگانه وارد بازار می‌شد اما همین استقبال مردم از نمایشگاه های نوشت افزار ایرانی ترس و تردید تولید کننده را برای تولید محصولات ایرانی با محتوای ایرانی و اسلامی از بین می برد، چرا که در تمام تبلیغات مربوط به این نمایشگاه ها به صراحت بر ارائه نوشت افزار با محتوای ایرانی تاکید شده است.

او در پایان با تاکید بر ضرورت تولید نوشت افزار مطابق با فرهنگ ایرانی گفت: تمایل مردم برای سر زدن به مردم از نمایشگاه سند خوبی است که به تولید کننده ثابت شود که محتوای ایرانی مخاطب های بسیاری دارد و در تولید محصولات جامعه هدف گسترده‌تری را برای طرح های ملی در نظر بگیرد.

لیلا شرفی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس