تعاریف زیادی برای سواد مالی مطرح شده است که در ابتدا ممکن است کمی پیچیده به نظر برسند اما با کمی سعی و تلاش و انتخاب منابع مناسب، می‌توانید دانش خوبی در این زمینه به دست آورید و در زمینه مالی به موفقیت‌های بیشتری برسید. در تعریف کلی می‌توان گفت سواد مالی یعنی توانایی درک مباحث مالی، بودجه‌بندی و سرمایه‌گذاری را داشته باشید، بتوانید برای دوران بازنشستگی‌تان برنامه‌ریزی کنید و به امنیت مالی برسید. امروزه دیگر اقتصاد به سادگی گذشته نیست و مسائل مالی بسیار پیچیده‌تر به نظر می‌رسند. مفاهیمی مانند خرید اعتباری، سرمایه‌گذاری، وام‌های مختلف، بیمه‌های درمانی و … به زندگی انسان مدرن پای‌گذاشته‌اند و برای گرفتن تصمیمات درست در زمینه مالی، باید به درک درستی از این مسائل رسید.

قطعا اساس رابطه شما با پول و رفتارهای سالم مالی را میزان سواد مالی شما مشخص می‌کند. بنابراین داشتن سواد مالی یکی از ملزومات زندگی امروز است؛ این دانش به شما کمک می‌کند تا مسائل مالی خود را حل کنید، پس‌انداز مناسب و سرمایه‌گذاری پُرسودی داشته باشید و برای دوران بازنشستگی خود برنامه‌ریزی کنید. هدف از کسب سواد مالی رسیدن به امنیت مالی است و همان طور که می‌دانید این آسایش و امنیت، روی ابعاد دیگر زندگی ما نیز اثر می‌گذارند.

این روزها هم حتما در فضای مجازی یا بیلبوردهای سطح شهر با تبلیغات دوره های مختلف و راه و روش کسب و کار برای ثروتمند شدن روبرو شده‌اید. اما برخی افراد با برگزاری این همایش ها و دوره ها تنها به فکر جیب خودشان هستند و با توجه به فن بیان و شگردهای خاصی که دارند به راحتی دست به کلاهبرداری ماهرانه از طعمه هایشان در این کلاس ها می زنند و آنقدر زیبا سناریوی خود را طراحی می کنند که افراد مالباخته هنوز نمی توانند باور کنند چطور همه سرمایه زندگی شان به تاراج رفته است.

پس باید با داشتن سواد کافی در این زمین با اطمینان خاطر در بازار مالی گشت بزنید و به هر سمینار و دوره ای نروید. سواد مالی یکی از مفاهیم نوین اقتصادی است که بسیاری از نظریه‌پردازان اقتصادی روی آن تمرکز کرده و درباره اهمیت آن بحث می‌کنند. این مفهوم به فرد کمک می‌کند تا انتخاب‌های مالی صحیحی انجام دهد و بتواند با اطمینان سرمایه خود را مدیریت کرده و رشد دهد. وقتی در زمینه مالی باسواد هستید، می‌توانید درآمد خود را همزمان به اهداف مختلف از جمله هزینه‌های جاری، بلکه برای پس انداز، بازپرداخت بدهی و.. اختصاص دهید.

در این گزارش به فواید سواد مالی و مزایا و معایب همایش‌های رایج این روزها در دنیای اقتصاد با حسین مقدسی، کارشناس بازار سرمایه به گفت‌وگو پرداختیم..

ضرورت فراگیری سواد مالی 

حسین مقدسی، کارشناس بازار سرمایه به تحریریه جوان قدس گفت: در دنیای امروز دلایل مختلفی برای آموزش و یادگیری سواد مالی وجود داشته باشد، اما در جامعه ایران به این دلیل از اهمیت بالای برخوردار است که ما در یک محیط ملتهب اقتصادی زندگی می‌کنیم و این به خودی خود باعث شده تا مردم به یادگیری سواد مالی تمایل نشان بدهند.

وی در ادامه ریسک‌ها و تورمی که در سیستم اقتصادی کشور وجود دارد را بر معیشت و وضعیت زندگی مردم موثر دانست و ادامه داد: با این وجود نیاز است تا مردم روش‌های صحیح پس انداز و سرمایه گذاری را فرا بگیرند تا بتوانند به اهداف که در زندگی خود تعیین کرده‌اند برسند و این میسر نیست بجز اینکه سواد مالی‌شان را روز به روز تقویت کنند.

مقدسی در مورد اینکه چه کسانی باید سواد مالی داشته باشد عنوان کرد: با توجه به فاصله طبقاتی و درآمدهای متفاوتی که در جامعه وجود دارد، شاید در ذهن خیلی‌ها این مطرح شود که سواد مالی را افرادی نیاز دارد که ثروتی خوبی دارد و افرادی که درآمد خیلی کمی دارند نیاز به سواد مالی ندارند. که این فکر کاملا اشتباه است. داشتن سواد مالی برای همه افراد با داشتن هر سطح درآمدی که دارند نیاز است. یا به عبارت ساده‌تر هر کسی که با پول و درآمد سروکار دارد باید سواد مالی داشته باشد. این سواد به فرد کمک می‌کند که با پولش کار کند و آن را رشد بدهد.

این کارشناس سرمایه اظهار داشت: داشتن سواد مالی بیشتر برای افرادی ضروری است که از درآمد مالی کمتری برخوردار هستند چون به منابع حدودی دسترسی دارند و این منابع باعث کوچکتر شدن و محدود شدن سفر خانواده می‌شود. پس این آگاهی از اقتصاد و سواد مالی برای ما کمک می‌کند تا منابع محدود خود را مدیریت و برنامه ریزی درست را انجام بدهیم. با این تعاریف مشخص شد که داشتن سواد مالی برای افرادی مهم و حیاتی است که از منابع درآمدی محدوتری برخوردار هستند.

آموزش سواد مالی از مدارس آغاز شود

مقدسی درباره برگزاری افراطی همایش های مالی عنوان کرد: همایش‌ها و سمینارهای که در حوزه سواد مالی برگزار می‌شود مانند تیغ دو لبه است. متاسفانه برخی افراد مدعی در این زمینه کلاس‌هایی را برگزار می‌کند که از دانش کافی در این زمینه برخودار نیستند و اطلاعات نادرستی را به مردم انتقال می‌دهد که باعث از بین رفتن اندک سرمایه اشتراک کنندگان می‌شود. اولین گام در سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی این است که باید از ضرر جلوگیری کنیم تا بتوانیم پولی که در دست داریم را رشد بدهیم. قبل از شرکت در کلاس‌های آموزشی باید رزومه و تحصیلات برگزار کننده را با دقت بررسی کنیم.

این کارشناس در پاسخ به اینکه از کجا و چطور سواد مالی را فرا بگیریم گفت: آموزس سواد مالی را باید از مدارس شروع کرد تا این دانش فراگیر شده و برای همگان اتفاق بیفتد. اما متاسفانه این کار در مدارس انجام نمی‌شود. کتاب‌هایی در این زمینه وجود دارد که با مطالعه آن‌ها می‌شود بخشی از این دانش را فرا گرفت. اشتراک در کلاس‌هایی که در این زمینه برگزرا می‌شود می‌تواند برای افزایش اندوخته‌های سواد مالی مفید واقع شود.

وی افزود: در سطح دانشگاهی به شکل خیلی پیشرفته نه اما قابل قبول سواد مالی آموزش داده می‌شود که به تنهایی پاسخگوی همه نیازهای فردی و اجتماعی نیست. اما به صورت کلی سمینارهای توسط افراد و آموزشگاه‌های معتبر برگزار می‌شود که در زمینه سواد مالی، سرمایه گذاری و بورس کارگاه‌هایی را ارائه می‌کنند که طبیعتا برای اشتراک در این همایش‌ها لازم است هزینه شود. این‌ها می‌تواند برای آغاز و قدم برداشتندر این زمینه کمک کننده باشد.

اهمیت مسئولیت دادن به کودکان در تصمیمات مالی

مقدسی توضیح داد: قبلا هم اشاره کردم که سواد مالی را باید در مدارس آموزش داد. اما از آن‌جایی که این اتفاق در مدارس شکل نمی‌گیرد، مهمترین قدم برای آموزش سواد مالی به فرزندان این است که خود پدر و مادرها از این سواد برخودار باشند. یکی از راه‌های که پیشنهاد می‌شود، پدر و مادر بودجه محدود را در اختیار فرزندشان قرار بدهند. این امر باعث می‌شود از همان سنین کودکی بچه‌ها روی مخارج‌شان مدیریت داشته باشند. خودشان را موظف کنیم که خریدهای مورد نیازش را انجام بدهد، این‌ها باعث می‌شود که فردای روز اگر منابع محدود داشت بتواند آنرا مدیریت کند. اما متاسفانه برخی از پدر و مادرها بخاطر محبت بیش از حد که فرزندشان دارند همه امکانات را در اختیار فرزندش قرار می‌دهد که در آینده‌ها برایش گران تمام می‌شود.

وی در پایان بیان کرد: نقش دادن فرزند در تصمیمات مالی کمک می‌کند تا حسابگری درست داشته باشند و این‌ها باعث این می‌شودکه از هزینه‌ها و پس‌اندازها درک بهتری داشته باشند و زمانی که وارد بازار کار می‌شوند به راحتی می‌توانند با مشکلات پیش‌رو مقابله کنند.

خدابخش حکیمی- خبرنگار تحریریه جوان قدس