به گزارش قدس آنلاین، محمدامین میرباقری، باستان‌شناس و پژوهشگری که درباره این کتیبه باستانی پژوهش‌هایی انجام داده است، امروز (پنجم مهر ماه) در مراسم رونمایی از این سنگ باستانی، اظهار کرد: سنگ کودورو یا سنگ مرز، اثری تاریخی مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد است که سال ۱۳۴۵ در شمال سرپل‌ ذهاب کرمانشاه کشف شد و در سال‌های گذشته در موزه ملی نگهداری می‌شد. 

وی ادامه داد: این سنگ برای یک هفته به کرمانشاه آورده شده است تا در موزه سنگ تاق‌بستان به‌نمایش عمومی درآید. 

این باستان شناس در ادامه به تشریح جزییاتی از این سنگ باستانی پرداخت و گفت: کودوروها که در زبان اکدی به معنی سنگ مرز هستند، از هزاره چهارم قبل از میلاد تا هزاره دوم قبل از میلاد در بین‌النهرین رواج داشته‌اند. 

وی با بیان اینکه جنس کودوروها معمولاً از سنگ و به‌ندرت از گِل است، افزود: این سنگ‌ها حدود املاک زراعی را در معاملات زمین بین دو نفر مشخص می‌کردند. معمولاً کودوروها دارای یک الگوی استاندارد بوده‌اند، به این معنا که معمولاً در بالای کودورها شمایلی از خدایان، الهه‌ها یا نمادهایی از آنها حجاری می‌شد و در ادامه، متن معامله شامل وسعت و مشخصات زمین، طرفین و شاهدان قید می‌شد و در پایان متنی بود با این محتوا که اگر یکی از طرفین به معامله وفادار نماند، به نفرین خدایانی که در بالای کودورو شمایل آنها آمده است، گرفتار شود. 

میرباقری بیان کرد: کودوروها در بین‌النهرین و ایران رواج داشته‌اند و در کشور ما تاکنون در شوش ۵۸ نمونه و یک نمونه  نیز در سرپل ذهاب پیدا شده است. 

وی با بیان اینکه از سال ۱۳۴۵ تاکنون چند مقاله و پژوهش توسط باستان شناسان داخلی و خارجی درباره این سنگ باستانی منتشر شده است، اظهار کرد: طبق این بررسی‌ها مشخص شده که این سنگ کودورو مربوط به معامله یک زمین به وسعت ۴۰ هکتار در کنار رودخانه‌ای به نام تورُن بین دو برادر در سال ۱۱۶۰ قبل از میلاد بوده است.

این پژوهشگر حوزه باستان‌شناسی ادامه داد: در متون اکدی این سنگ باستانی اسامی چند شهر از جمله هلمن آورده شده که نام قدیم شهر سرپل‌ ذهاب است. در آن زمان، از هر کودورو دو نسخه تهیه می‌شد، یک نسخه در نزد صاحب زمین می‌ماند و یکی هم به معبد آن منطقه برده و به‌عنوان امانت نگهداری می‌شد. 

او بیان کرد: زمینی که در سنگ کودورو به آن اشاره شده، امروزه در محدوده شهرهای حمرین و خانقین عراق قرار دارد و علت اینکه سنگ مرز آن در سرپل ذهاب کشف شده، این است که یکی از نسخه‌های این معامله را به سرپل ذهاب آورده‌اند تا در معبد این شهر مهم باستانی نگهداری شود. 

وی از سرپل ذهاب به‌عنوان یک شهر باستانی بسیار مهم در گذشته نام برد و گفت: این شهر در واقع در مسیر شاهراه خراسان بزرگ به سمت بین‌النهرین قرار داشته است و باستان‌شناسان و مورخان گذشته از آن به‌عنوان دروازه آسیا یاد کرده‌اند. تاکنون ۲۵ محوطه باستانی مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد در سرپل‌ ذهاب شناسایی و کشف شده است.