تربیت دینی و صحیح فرزندان از چنان اهمیت خاصی برخوردار است که در بسیاری از آموزه‌های اسلامی و سنت و سیره حضرات معصومین(ع) به آن توجه ویژه شده است. تربیت دینی به منظور آشنا کردن افراد با جریان کسب معرفت ایمانی و عقاید دینی و پذیرش سنت‌ها و اعمال دینی و توجه به ملاحظات اخلاقی و رفتاری مورد تأیید دین بوده و به عبارت دیگر، ایجاد یا پرورش ایمان در افراد را دربرمی‌گیرد.   به همین بهانه سراغ سیدمحمدصادق علی‌پرست، مدیرعامل بنیاد فرهنگی رضوی رفتیم. او برایمان از برنامه‌ها و تدابیر اندیشیده شده در مدارس امام رضا(ع) برای انتقال بهتر مفاهیم دینی به کودکان سخن گفت. در ادامه، بخش‌هایی از سخنان این کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس را می‌خوانید.

توجه به سیره رضوی در تربیت دینی کودکان

بنیاد فرهنگی رضوی به عنوان ستاد راهبری مدارس امام رضا(ع) در طول بیش از سه دهه فعالیت، همواره به  تربیت و آموزش نیروی انسانی مؤمن، کارآمد و انقلابی توجه و به نقش تربیت دینی کودکان در پیش‌دبستانی و مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه تابعه این بنیاد تأکید وافر داشته است.

در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به مواردی همچون اهمیت اصل ولایت‌پذیری و پیروی از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به‌ویژه الگوسازی در حوزه سیره رضوی، پرورش فهم و تعقل در مواجهه با مسائل دینی و اجتماعی، تقویت ایمان و تقوای الهی در دانش‌آموزان، ترویج وحدت و همبستگی میان مسلمانان، تقویت فضائل اخلاقی و از بین بردن رذائل، ارتقای سطح معنویت و ارتباط با خدا و آموزش خویشتن‌داری تأکید شده است.

در همین راستا، یکی از برجسته‌ترین محورهای برنامه‌های مدارس امام رضا(ع) مربوط به سنت و سیره رضوی و رکن زیارت و تشرف به حرم مطهر رضوی است.

 در جریان زیارت حرم نورانی امام هشتم(ع) و استفاده از برنامه‌های متنوع همچون رواق کودک، بازدید از موزه‌ها، زیارت اماکن متبرکه و مشاهیر مدفون در حرم مطهر و... کودکان با آداب زیارت، آیین‌های مذهبی و سنت‌های دینی بیشتر آشنا می‌شوند.

از سوی دیگر، یکی از جلوه‌های پررنگ تربیت دینی دانش‌آموزان مدارس امام رضا(ع) با محوریت حرم مطهر رضوی، نقش‌آفرینی در قامت خادمیار در بخش‌های قرائت قرآن، اذان‌گویی، مکبری و مداحی در مراسم و ویژه‌برنامه‌های مختلف حرم مقدس امام هشتم(ع) است. میهمان شدن در قاب برنامه‌های تصویری آستان قدس رضوی ازجمله «چهارشنبه‌های امام رضایی» و تولید و اجرای سرودهای آیینی و مذهبی با محوریت عرض ارادت به امام هشتم(ع) و حضرات معصومین(ع) از دیگر فعالیت‌های مرتبط با این موضوع هستند.

برگزاری مراسم و جشن‌های مذهبی در مناسبت‌های مختلف مانند ماه مبارک رمضان، ایام محرم و صفر، اعیاد و جشن‌های اسلامی و... از دیگر برنامه‌هایی است که با هدف تقویت روحیه دینی و معنوی دانش‌آموزان در واحدهای پیش‌دبستانی تا دوره دوم ابتدایی در مدارس امام رضا(ع) انجام می‌شود تا کودکان با شرکت در این برنامه‌ها با آداب و رسوم دینی و مذهبی بهتر و بیشتر آشنا ‌شوند.

همچنین به منظور رشد همزمان علمی و اخلاقی کودکان در طول سال، برخی کلاس‌های آموزشی در زمینه‌های دینی، اخلاقی و علمی برای ارتقای سطح دانش و تربیت دانش‌آموزان و آشنایی آنان با مفاهیم تربیت دینی برگزار می‌شود.

توجه به روش‌های اثرگذار برای انتقال مفاهیم دینی

از دیگر موارد مهم در انتقال مفاهیم دینی، توجه به روش‌های اثرگذار با توجه به خصوصیات و مقتضیات سن و سال دانش‌آموزان پیش‌دبستانی و دوره ابتدایی برای دریافت این مفاهیم است. در این روش‌ها سعی شده با روش‌های بازی و فعالیت‌های جذاب دیگر، درباره موضوعاتی مانند آموزش مفاهیم ابتدایی قرآن کریم و یا حفظ کردن سوره‌های کوتاه قرآن و... کودکان با مفاهیم قرآن مجید تا حد امکان بیشتر آشنا شوند. همچنین کودکان به صورت گروهی نمازجماعت را اقامه می‌کنند تا با اهمیت نماز، به‌ویژه نماز جماعت و آداب آن آشنا شوند. این فعالیت‌ها منجر به تقویت روحیه‌ همکاری و حضور جمعی دانش‌آموزان در کنار یکدیگر و انس  بیشتر آنان با فریضه نماز می‌شود.

علاوه بر این، آموزش احکام اسلامی به کودکان با استفاده از روش‌های متناسب با سن و توانایی‌های ذهنی آن‌ها انجام می‌شود. در همین زمینه و به‌منظور انتقال مفاهیم پیچیده فقهی به کودکان، از روش‌های مختلفی مانند استفاده از مثال‌های ساده و قابل فهم، بیان قصه‌های زندگی پیامبران و ائمه اطهار(ع)، نمایش‌های عروسکی و نمادین، استفاده از فیلم‌ها و اسلایدهای آموزشی مناسب و... استفاده می‌شود.

هم اکنون در مقاطع مختلف ابتدایی مدارس امام رضا(ع)، کودکان با سیره و سنت، سبک زندگی و فضائل اخلاقی امام هشتم(ع) آشنایی پیدا می‌کنند. این آموزش‌ها در قالب داستان‌گویی، فیلم و عکس، نمایش‌های عروسکی، فعالیت‌های هنری، مسابقات متنوع، فعالیت‌های فوق‌برنامه و... ارائه می‌شود.

برگزاری جشن تکلیف، اردوهای تربیتی و پویش‌های خیرخواهانه

رسیدن به سن بلوغ و مراسم جشن تکلیف دانش‌آموزان یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی فردی، مذهبی و دینی نوجوانان تازه مکلف شده محسوب می‌شود. بنیاد فرهنگی رضوی با برگزاری جشن‌ تکلیف در حرم مطهر رضوی سعی دارد با بهره‌گیری از فضای معنوی حرم مطهرامام هشتم(ع)، خاطره‌ای دل‌انگیز و اثرگذار برای دانش‌آموزان رقم بزند. این برنامه‌ها شامل بخش‌های مختلفی ازجمله سخنرانی تبیینی، آموزش احکام، اجرای نمایش، انجام بازی‌های گروهی، اجرای مسابقات، اهدای هدایای مناسب  و... است.

یکی دیگر از فعالیت‌های انجام شده در مدارس امام رضا(ع)، راه‌اندازی پویش‌های خیرخواهانه است. شرکت دانش‌آموزان ابتدایی در انواع پویش‌های اختیاری ازجمله تهیه و توزیع بسته‌های معیشتی ویژه خانواده‌های نیازمند، برگزاری مسابقه دلنوشته‌های عاطفی برای کودکان غزه و فلسطین، کمک به دانش‌آموزان نیازمند و...  سبب می‌شود حس همدلی و توجه به همنوعان و مسئولیت‌پذیری در کودکان تقویت شود.

همچنین یکی از بسترهای رشد معنوی و اجتماعی کودکان تشکیل هیئت‌های مذهبی و مشارکت دانش‌آموزان در اجرای برنامه‌های مرتبط است که بنیاد فرهنگی رضوی در مناسبت‌های ملی و مذهبی، با کمک دو هیئت بنات‌الرضا(ع) ویژه دختران دانش‌آموز و نیز ابناءالرضا(ع) با محوریت فعالیت پسران دانش‌آموز، برنامه‌های متنوعی را در حوزه‌های گوناگون مذهبی و فرهنگی ازجمله تشییع پیکر مطهر شهدا در مدرسه، برگزاری  جشن‌ ولادت امام هشتم(ع)، برگزاری مراسم سوگواری دهه آخر صفر، برگزاری مراسم شب‌های قدر و ایام محرم، برپایی مواکب خدمت‌رسانی به زائران، توزیع انواع نذری‌ میان زائران و مجاوران، فعالیت‌های خداپسندانه در حاشیه شهر، برپایی ایستگاه صلواتی و... با مشارکت و اطلاع اولیای دانش آموزان، به عنوان یکی دیگر از اضلاع تربیتی فرزندان اجرا می‌کند.

از دیگر مواردی که لازم است به آن اشاره شود، برگزاری اردوهای تربیتی و آموزشی است که یکی از برنامه‌های جذاب تربیتی و دینی در مدارس امام رضا(ع) به‌شمار می‌آید. این اردوها به منظور تقویت روحیه همکاری و همبستگی و همچنین آموزش‌های عملی برگزار می‌شود. برگزاری انواع مسابقات و جشنواره‌های دینی و فرهنگی نیز به منظور رشد و ارتقای سطح آگاهی و بصیرت کودکان و ایجاد انگیزه در آنان به همین منظور  ترتیب داده شده است.

استفاده از فعالیت‌های هنری با موضوعات دینی و معرفتی از دیگر برنامه‌های مورد توجه در مدارس امام رضا(ع) است. کودکان با راهنمایی مربیان و معلمان در انواع فعالیت‌های هنری مانند نقاشی و کاردستی با موضوعات دینی و مذهبی شرکت می‌کنند، به‌گونه‌ای که این فعالیت‌ها به تقویت خلاقیت و درک مفاهیم دینی در آنان کمک می‌کند.

کسب افتخارات دانش‌آموزی متعدد در مسابقات مخلتف قرآن، عترت و نماز،   یکی دیگر از نشانه‌های توجه ویژه مدارس امام رضا(ع) به مباحث دینی است. دانش‌آموزان مدارس امام رضا(ع) در مسابقات مختلف قرآن، عترت و نماز شرکت می‌کنند که کسب ۲۵۵ رتبه  ممتاز و منتخب در سطح ناحیه، استان و کشور در یک سال گذشته دراین زمینه، خود گواهی بر این ادعاست.