به گزارش خبرنگار قدس، موضوع قاچاق بنزین یکی از چالش برانگیزترین موضوعات اقتصاد انرژی ایران است. اخیرا نیز موسی غنی‌نژاد، تحلیلگر مسائل اقتصادی گفته آمارها می‌گوید ما روزی ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنیم، از این عدد، فقط ۷۰ میلیون لیتر مصرف واقعی است و مابقی بصورت قاچاق از کشور خارج می‌شود. طبق ادعای موسی‌ غنی‌نژاد، میزان قاچاق بنزین روزانه ۵۰ میلیون لیتر برآورد شده؛ یعنی حدود نیمی از بنزین کشور به صورت قاچاق از کشور خارج می می شود. عددی که از برآورد وزارت نفت و دستگاه‌های نظارتی و امنیتی بسیار بزرگتر است.

در همین ارتباط حسین راغفر اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا نیز گفته است امروز به طور رسمی آمار وجود دارد که روزانه ۲۰ میلیون لیتر ما قاچاق بنزین در کشور داریم، شما در نظر بگیرید این مقدار سوخت چند صد یا حتی چند هزار کامیون بنزین است. قاعدتا این توسط کولبر و... اتفاق نمی‌افتد بلکه یک کار سازمان یافته و به زبان ساده‌تر حکومتی است.

ضمن اینکه مشخص نیست شاهراه این قاچاق بزرگ که مطرح شود، کجاست و دست اندرکاران چگونه این حجم از سوخت را از کشور سرقت می کنند؟ این موضوع نیز محل تردید است که آیا این یک قاچاق سازمان یافته یا قاچاق به صورت خرد است یا اینکه یک بزرگنمایی در آمار رخ داده است؟

امکان سنجی قاچاق با سیستم بسته سوخت رسانی

دکتر رضا غلامی اقتصاددان در گفت و گو با خبرنگار قدس می گوید: دکتر غنی نژاد اعلام کردند عدد منطقی مصرف بنزین در کشور ما بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون لیتر است و ادعا کردند که حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون لیتر در روز بنزین قاچاق می شود. سئوال این است که ایشان این عدد منطقی را از کجا بدست اوردند. برای براورد باید تعداد خودروها، پیمایش و مسافرهای جابه جا شده را مد نظر قرار داده باشند ولی ایشان مبنای این عدد را اعلام نکرده اند لذا از نظر منطقی این عدد رد شده است مگر ایشان مبانی اش را ارائه کند.

وی توضیح می دهد: دوم اینکه با توجه به بسته بودن سیستم سوخت رسانی کشور که سوخت را از پالایشگاه با لوله یا تانکرهای مخصوص حمل و به محل جایگاه های سوخت می رسانند و از انجا با نازل در باک ماشین می آید، به نظر می رسد قاچاق روزانه ۵۰ میلیون لیتر بنزین آن هم از شبکه ای که بطور کامل تا درب باک ماشین ما بسته است، یا امکان ندارد، یا اگر دارد، مسئول شبکه خودش متهم اصلی است. که در این صورت این سئوال مطرح است که چرا شرکت نفت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز رقم اعلامی مربوط به قاچاق بنزین را تکذیب نمی‌کنند؟

بزرگنمایی قاچاق سوخت هدف دار مطرح شده است

غلامی می افزاید: چطور می شود که یک سوم کل سوختی که در شبکه توزیع می شود قاچاق بشود. با این شبکه منسجم فقط  یک راه وجود دارد و آن اینکه کل این سیستم فاسد باشد. یعنی از پالایشگاه و شرکت پخش و جایگاه داران همه باید فاسد باشند که این امکان ندارد. من فکر می کنم بزرگنمایی در ارقام قاچاق سوخت اهداف دیگری مثل تغییرات قیمتی را دنبال می کند.

این اقتصاددان با اشاره به وجود دستگاه  های عریض و طویل برای مبارزه با قاچاق در کشور می گوید: با حضور نیروی انتظامی؛ ستاد مبارزه با قاچاق و شرکت پالایش و پخش و حراست ها، چطور حجم عظیمی مثل ۵۰ میلیون لیتر در روز را قاچاق می شود؟ کدام تانکر اینها را حمل می کند؟  این حجم سوخت از کدام مرزها خارج می شوند؟ اینها سئوالاتی است که باید جواب داده شود.

آیا سالانه ۱۱۵ میلیون بشکه بنزین قاچاق می شود؟

همت قلی زاده کارشناس حوزه انرژی نیز در گفت و گ با خبرنگار قدس با اشاره به اینکه هیچ کس نمی تواند یک قطره بنزین خارج از سیستم کارت سوخت دریافت کند  می گوید: چطور برخی ادعا می کنند روزی ۵۰ میلیون لیتر یعنی سالانه ۱۱۵ میلیون بشکه بنزین قاچاق می شود.

وی با اشاره به اینکه طبق گفته آقای غنی نژاد ۵۰ میلیون لیتر در روز قاچاق سوخت داریم توضیح می دهد: ما ۳۵۰۰ جایگاه بنزین داریم با توجه به اینکه مصرف روزانه بنزین مردم از این جایگاه ها ۱۲۰ میلیون لیتر در روز گزارش شده، یعنی  ۷۰ میلیون مصرف می شود و معلوم نیست بقیه آن کجا می رود.

کارشناس حوزه انرژی می افزاید: اگر روزی ۵۰ میلیون لیتر  ادعایی قاچاق سوخت را تقسیم بر ۳۵۰۰ جایگاه بکنیم هر پمپ بنزینی روزی ۱۵ هزار لیتر قاچاق سوخت می کند که این امکان فنی ندارد. چون شرکت ملی  پخش فراورده های نفتی مسلح به انواع اقسام نرم افزارهای کنترلی است و حتی می تواند یک گالن بیست لیتری را هم رصد کند.

امارهای روندی بلندمدت استانها تغییرغیر متعارفی ندارد

کارشناس حوزه انرژی یاداور می شود: اینجانب امارهای  روندی استان های کشور را بررسی کردم، طبق مشاهدات من، در امارهای روندی بلند مدت استان ها تغییرات غیر متعارفی دیده نمی شود. پس  امارها این حجم قاچاق سوخت از کشور را تایید نمی کند. این یک ادعا ست برای سرپوش گذاشتن روی بقیه مشکلات و مخدوش کردن اذهان عمومی که کل کشور در حال قاچاق است.

قلی زاده یادآوری می کند:  ویدئوهایی که  از سیستان بلوچستان تحت عنوان قاچاق سوخت منتشر شده است در حقیقت اجرای طرح رزاقی است که مصوبه هیات وزیران در سال ۹۰ را دارد و قبل از این به نام  فروش مرزی معرفی شد و  عنوان طرح رزاق انجام می شود.