در این نشست دکتر ابراهیم دانشی‌فر، عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) و مدیر مرکز فناوری اطلاعات آستان قدس رضوی و دکتر رضا میرزایی، عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاداسلامی مشهد، در جمع دانشجویان و دانش آموختگان رشته معماری و شهرسازی، به تببین نقش کلیدی هوش مصنوعی در بهینه ‌سازی طراحی‌ های شهری و ارتباط آن با معماری سنتی و مدرن پرداختند.

اهمیت هوش مصنوعی در جهان امروز 

دکتر دانشی‌فر با بیان اینکه هوش مصنوعی (AI) شاخه گسترده ‌ای از علوم رایانه است که مربوط به ساخت ماشین‌ های هوشمند با توانایی انجام وظایفی است، بیان کرد: اساس هوش مصنوعی آن است که هوش انسان و طریق کار آن به‌گونه‌ای تعریف شود که یک ماشین بتواند آن را به‌راحتی اجرا کند و وظایفی که بر آن محول می‌شود را به درستی اجرایی و عملیاتی کند.

وی با بیان این که هدف هوش مصنوعی بر پایه یادگیری، استدلال و درک استوار است، خاطرنشان کرد: این علم میان‌ رشته‌ ای دارای چندین رویکرد است، اما پیشرفت در یادگیری ماشین و یادگیری عمیق باعث ایجاد تغییر الگوی تقریباً در هر بخش از صنعت فناوری می‌شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت روزافزون هوش مصنوعی در مدیریت داده‌ها و طراحی‌های معماری، گفت: تحلیل کلان داده‌ها، از جمله داده‌های رفتاری افراد در محیط‌ های شهری، می‌تواند تأثیرات عمیقی در بهینه‌سازی طراحی‌ها و ساخت‌وسازها داشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) به مثال‌هایی نظیر تأثیر زاویه تابش خورشید و جریان‌های هوایی در انتخاب مسیرهای پیاده‌روی توسط شهروندان اشاره کرد و افزود: هوش مصنوعی می‌تواند این داده‌ها را به اطلاعات قابل استفاده برای معماران و شهرسازان تبدیل کند.

ادغام معماری سنتی و مدرن با فناوری هوش مصنوعی

دکتر دانشی‌فر در ادامه سخنان خود به موضوع ادغام معماری سنتی با سبک ‌های مدرن پرداخت و گفت: قرار نیست هوش مصنوعی تنها در خدمت طراحی ‌های مدرن باشد، بلکه این فناوری می‌تواند به بهینه‌ سازی ساختارهای معماری کمک کند تا همچنان به ریشه‌های فرهنگی و تاریخی وفادار بمانند.

وی تأکید کرد: استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند معماری‌های آینده را به‌گونه‌ای متحول کند که هم سازگار با محیط و هم هماهنگ با سنت‌های محلی باشند.

مدیر فناوری اطلاعات آستان قدس رضوی، با اشاره به موفقیت‌های آستان قدس رضوی در استفاده از هوش مصنوعی در سازه های حرم مطهر رضوی و فناوری اطلاعات در حوزه سلامت تشخیص بیماری‌ها و بهبود فرآیندهای پزشکی، بیان کرد: هوش مصنوعی در حوزه سلامت کاربردهای فراوانی داشته و از این فناوری برای پردازش بهتر سیگنال‌های زیستی و تشخیص بیماری‌های خطرناک استفاده می شود.

کاربرد هوش مصنوعی در معماری 

عضو هیات علمی دانشگاه امام رضا(ع) سپس به بیان نقش کلیدی هوش مصنوعی در طراحی سازه‌های پایدار پرداخت و گفت: یکی از زمینه‌هایی که هوش مصنوعی به شدت در آن تأثیرگذار بوده، استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای ایجاد طرح‌های سازه‌های پایدار و محیط ‌زیست ‌دوست است. این فناوری به ما امکان می‌دهد تا از منابع طبیعی به صورت بهینه استفاده کنیم و طراحی‌هایی ایجاد کنیم که مصرف انرژی و آب را به حداقل برساند.

مدیر مرکز فناوری اطلاعات آستان قدس رضوی در ادامه با اشاره به پروژه‌های موفق در این زمینه اظهار کرد: در پروژه‌های مختلف، استفاده از هوش مصنوعی منجر به کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها تا ۳۰ درصد شده است و در آینده معماری بدون هوش مصنوعی قابل تصور نیست و این فناوری به یکی از ابزارهای اساسی در طراحی و ساخت تبدیل می شود.

وی به آینده روشن هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری افقی، نه‌تنها معماری و شهرسازی، بلکه بسیاری از حوزه‌های زندگی انسان‌ها، از سلامت تا ارتباطات و کسب‌وکارها، را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

لزوم خصوصی سازی هوش مصنوعی 

در ادامه نشست، دکتر رضا میرزایی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، با تاکید بر اهمیت خصوصی‌سازی هوش مصنوعی در رشته‌های مختلف گفت: در پی بیانات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی، یکی از مسائلی که موردتوجه و تعمیق واقع می شود، مسئله‌ هوش مصنوعی باید باشد که در اداره‌ آینده‌ دنیا نقش خواهد داشت و باید کاری کنیم که حداقل به ده کشور اول دنیا در این مسئله برسیم.

دکتر میرزایی با اشاره به ارزش‌های نهفته در ساختار معماری ایرانی، خاطرنشان کرد: این ارزش‌ها به دلیل عدم وجود نقدهای مناسب، پنهان مانده ‌اند.

وی گفت: کاربرد هوش مصنوعی در آینده نزدیک تمامی رشته‌ها، از جمله معماری، شهرسازی، برنامه‌ریزی و جغرافیا را تحت تأثیر قرار خواهد داد و اهمیت تعهد و آموزش آن برتمامی اساتید و دانشجویان واجب است.

عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد تصریح کرد: خراسان رضوی، به عنوان مهد معماری قدیمی، نیازمند توجه ویژه‌ای به معماری ارزشمند خود است، گروه‌های مختلف باید تجهیز شوند تا از طریق هوش مصنوعی، نکات سازنده را بیشتر بشناسند.

وی خاطرنشان کرد: باید نیازسنجی زائر در فضای کالبدی و عملکردی حرم حضرت رضا (ع)، مورد توجه قرار گیرد و امیدواریم که با محاسبات و هوش تکاملی، الگوی مناسبی ارائه شود و این نشست‌ها نویدبخش آینده‌ای روشن برای تعامل بین علم و هنر در معماری و به ویژه در زمینه هوش مصنوعی است.