به‌گزارش قدس آنلاین، طی چهار ماه ابتدای سال جاری، صادرات فرش دستباف ایران فقط ۱۳ میلیون دلار بوده است که این میزان نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته افزایش ۶ درصدی داشته است.
خوشبختانه طی ۳ سال اخیر در تولید فرش دستباف با افزایش مواجه بودیم به‌طوری که در سال ۱۴۰۰ حدود ۳.۳ میلیون متر مربع، در سال ۱۴۰۱ حدود ۳.۵ میلیون متر و در سال ۱۴۰۲ حدود ۳.۹ میلیون متر فرش تولید کردیم که رشدی ۱۱ درصدی را نشان می‌دهد.
اما به‌رغم اینکه به‌گفته مسئولین در ۳ سال اخیر با افزایش تولید و صادرات نسبت به‌سال‌های قبل مواجه بودیم؛ اما نسبت به‌دهه ۷۰ که روزگار خوشی فرش ایرانی بود، همچنان با مشکلات عدید مواجه هستیم که بسیاری از مسئولان و کارشناسان علت اصلی آن را در تحریم می‌دانند.
چنانچه نگاهی به‌آمارهای تولید و صادرات فرش ایرانی در ابتدای دهه گذشته بیندازید خواهید دید که در سال ۹۰، ایران سهم ۲۴ درصدی از کل صادرات فرش دستباف جهان را داشت و به ۸۰ کشور جهان صادرات کرده بود. در همان دوره کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، افغانستان و نپال به‌ترتیب با ۱۶، ۵، ۳.۵، ۳ و ۲.۵ درصد سهم صادرات فرش دستباف جهان را به‌خود اختصاص دادند و در رتبه‌های بعدی پس از ایران قرار داشتند.
در آن دوره گفته می‌شد که دو کشور چین و ترکیه که روزگاری جزو تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف بودند؛ اما درحال خروج از این بازار جهانی قرار دارند؛ اما امروز کار به‌جایی رسیده که بر اساس آمار گمرک در سال ۱۴۰۱، آلمان با سهم حدود ۱۷.۶ درصد، امارات متحده عربی با سهم حدود ۱۷.۲ درصد، کشور چین با سهم حدود ۱۶.۲ درصد و پاکستان با سهم حدود ۶ درصد از ارزش کل صادرات فرش دستباف جهان، عمده مقاصد صادراتی این محصول بوده‌اند و سهم ایران به‌حدود ۷ درصد کاهش یافته است؛ البته درست است که فرش ایرانی به‌دلیل ظرافت و کیفیتِ بسیار بالا همچنان جزو نفیس‌ترین فرش‌های جهان است؛ اما رقبای ما در این سال‌ها از فرصت نبود ما بهترین استفاده را کرده و درحال افزایش سهم خود از بازار هستند.
جالب است بدانید تولیدکنندگان فرش در ترکیه طی ۹ ماه نخست سال جاری میلادی، موفق به‌صادرات ۴۲۹ میلیون و ۵۶۶ متر مربع به‌ارزش ۲ میلیارد و ۸۶ میلیون و ۱۸۲ هزار دلار شدند و این درحالی است که ایران طی ۱۶ ماه اخیر(سال ۱۴۰۲ و ۴ ماهه ابتدای امسال) میزان صادراتش در این حوزه تنها حدود ۶۳ میلیون دلار بوده است و این درحالی است که روزگاری در دهه ۷۰، ایران بیش از ۲ میلیارد دلار و در ابتدای دهه ۹۰ حدود ۵۰۰ میلیون دلار صادرات فرش داشت!
اما چه شد که ایران پس از گذشت ۳ دهه از دوران سروری صادرات فرش دستباف، امروز به‌حاشیه رانده شده و میزان صادراتش به‌یک‌چهلم آن دوران طلایی رسیده است؟
بسیاری معتقدند که تحریم‌ها اصلی‌ترین عامل بوده؛ اما در مقابل برخی از فعالین این حوزه خودتحریمی را عامل اصلی انفعال این صنعت دانسته و معتقدند برخی قوانین داخلی از جمله پیمان‌سپاری ارزی تیر خلاص را بر پیکره این صنعت دیرینه زده است، البته در سال گذشته برای کمک به‌این صنعت قرار شد میزان رفع تعهد ارزی فرش و صنایع‌دستی تا حد مواد اولیه کاهش یابد؛ اما این اتفاق برای سال جاری در بودجه دیده نشد تا بار دیگر شاهد به‌حاشیه رانده شدن این هنر-صنعت باشیم.
یکی دیگر از مشکلات پیش پای این صنعت، بیمه قالی‌بافان است که طبق قانون قرار بر این بود از سال ۸۸ به‌بعد و طی ۱۰ سال حداقل یک میلیون نفر از قالی‌بافان بیمه شوند؛ اما با گذشت ۱۵ سال از تصویب قانون و از میان دو میلیون بافنده تنها ۲۴۰ هزار نفر بیمه شده‌اند. به‌این موارد اضافه کنید نبود زیرساخت فرآوری مواد اولیه فرش دستباف و همچنین تامین مواد اولیه با نرخ ارز آزاد که هر کدام از آنان زخمی عمیق بر پیکره این صنعت شده‌اند.
نظر شما