به گزارش قدس‌آنلاین، در این نظرسنجی با ۲۲۵۰ نفر از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در سراسر کشور مصاحبه حضوری انجام شده است و مطابق با یافته‌های آن دانشجویان ابتدا سایت،‌ خبرگزاری و شبکه های اجتماعی داخلی را دنبال میکردند(۲۵ درصد) و سپس سایت، خبرگزاری و شبکه های اجتماعی خارجی(۲۰ درصد). در رتبه سوم صداوسیما با سهم ۱۲.۵ درصدی است و پس از آن شبکه های ماهواره ای با سهم ۸.۱ درصدی.

نتایج این نظرسنجی بار دیگر این سوال را مطرح کرد که آیا صداوسیما مرجعیت رسانه ای و خبری را از دست داده است؟

مهدی پناهی، پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه در گفتگو با قدس آنلاین معتقد است که برای تفسیر و قضاوت در این باره بایستی اطلاعات جامع و کاملی درباره نظرسنجی و خود مسئله رسانه داشت.
وی گفت: برای قضاوت در این باره باید بدانیم که بین داده‌های کمی و کیفی چه تفاوتی وجود دارد، شاید طبق این رتبه‌بندی صداوسیما بعد از شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی قرار گرفته است اما این لزوما به معنای از دست دادن مرجعیت خبری و رسانه ای است؟
این دکترای علوم ارتباطات ادامه داد: ما در ضرب المثل‌های عامیانه خود داریم که حسن سوال نصف الجواب، یعنی اگر سوالی را به شیوه خاصی بپرسیم، جواب خاصی هم می‌گیریم.

پناهی با بیان این که در این نظرسنجی سوال شده است که بیشتر از چه طریقی اخبار روز را دنبال می‌کنید، تصریح کرد: نظرسنجی‌هایی که به صورت گزینه دار مطرح می‌شوند، دارای محدودیت هستند یعنی مخاطب نمی‌تواند منظور و معنای خود را  به طور دقیق از بین گزینه‌ها انتخاب کند. از سوی دیگر نمی‌توان همه آنچه در ذهن مخاطب است را در بین گزینه ها قرار داد چرا که ناگهان با گزینه‌های متعددی مواجه می‌شویم که از حوصله همه خارج است.

وی ادامه داد: من از کم و کیف پرشسنامه و کیفیت پرسشگران مطلع نیستم ولی به نظر میرسد قرار دادن سایت، خبرگزاری و شبکه های اجتماعی در یک دسته می‌تواند ما را در تفسیر داده‌ها دچار خطا کند.

این دکترای علوم ارتباطات با بیان این که مدیا یا بستر ارسال پیام یکی متغییرهای نادیده گرفته شده در تحلیل داده‌های چنین نظرسنجی هایی هست، گفت: این که من خبری را داخل گوشی بخوانم یا پشت سیستم کامپیوتری یا از طریق تلویزیون مشاهده کنم، بر میزان استفاده من از هر کدام از این ابزار اثرگذار است.

پناهی ادامه داد: حتی این که من یک خبر را مستقیم از سایت یک خبرگزاری بخوانم یا در کانال این سایت در شبکه‌های اجتماعی بخوانم،‌ میتواند همه تفاسیر را تغییر بدهد.

وی افزود: به زبان ساده‌تر بگویم، این که دانشجویان و جوانان کمتر از تلویزیون برای اخبار استفاده می‌کنند، به دلیل از دست دادن مرجعیت خبری این رسانه نیست،‌ بلکه معنایش این است که استفاده از گوشی تلفن همراه بسیار راحت‌تر است.

دکترای علوم ارتباطات اجتماعی با تاکید بر اینکه شبکه‌های اجتماعی زمان و مکان را بی‌معنا کرده‌اند،‌ گفت: طبیعی است وقتی من می‌توانم گوشی تلفن همراه خودم را که در جیبم جا می‌شود، در همه مکان‌ها و همه زمان‌ها استفاده کنم، دیگر جلوی تلویزیونی نمی‌شینم که اگر دیر آن را روشن کنم، اخبارش را از دست می‌دهم.

پناهی افزود:‌ گوشی تلفن همراه باعث شده است که ما بتوانیم همه اخبار را نخوانده نگه داریم تا سر فرصت و به مرور بخوانیم،‌ چنین قابلیتی به هیچ وجه در تلویزیون‌ها به عنوان پلتفرم اصلی صداوسیما وجود ندارد.

وی با بیان این که حتی اگر از مردم بپرسیم آیا شما مستقیم به سایت مراجعه می‌کنید یا از داخل کانال‌های تلگرامی آن را دنبال می‌کنید،‌ قطعا متوجه تفاوت میزان مراجعه مردم خواهید شد،‌ تصریح کرد: بنابراین بین سایت که از طریق کامپیوتر یا مرورگر داخل گوشی استفاده می‌شود با شبکه اجتماعی که داخل گوشی با یک سر انگشت اسکرول میکنیم، تفاوت وجود دارد.

دکترای علوم ارتباطات ادامه داد: در واقع مردم اخبار سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و صدا و سیما را از کامپیوتر یا تلویزیون دنبال نمی‌کنند بلکه داخل گوشی و شبکه‌های اجتماعی وابسته به خبرگزاری یا صداوسیما دنبال می‌کنند.

پناهی با بیان این که صداوسیما یا خبرگزاری‌ها منشا اولیه بسیاری از خبرها هستند گفت: خبرهای صداوسیما یا خبرگزاری‌ها در شبکه‌های اجتماعی فراوری،  به طور نمونه خلاصه یا تقطیع می‌شوند و سپس مورد استفاده مخاطب قرار می‌گیرد یا حتی شاهد آن هستیم که تحلیل کاربران شبکه‌‎های اجتماعی بر روی این اخبار،‌ به دست مخاطب می‌رسد نه اصل خبر. حتی برای همین گاهی دچار کج فهمی‌ها یا سوء استفاده های سیاسی و مغرضانه از اخبار می‌شویم چون به منبع اصلی مراجعه نمی‌کنیم.
وی با بیان این که شاید بسیاری از افراد امکان نشست جلوی تلویزیون و تماشای صداوسیما یا ماهواره را نداشته باشند اما تولیدات آن را در شبکه‌های اجتماعی ببینند، تاکید کرد: بنابراین تفسیر این که چه رسانه ای مرجع خبری است،‌ بسیار پیچیده و متغییر میتواند باشد.

این پژوهشگر ارتباطات و رسانه در پایان با بیان این که بسیاری از تحلیلگر رسانه‌ای با استناد به این نظرسنجی درباره مرجعیت رسانه سخن گفتند، اذعان کرد: متاسفانه در فضای عمومی کشور و حتی نخبگان مشهورات غلط زیاد وجود دارد،‌ مسئله مرجعیت اخبار یکی از این موارد است، بین این که شما اخبار را از چه طریق دنبال می‌کنید یا این که شما به اخبار کدام مرجع اعتماد دارید یا آن را حتما مطالعه می‌کنید، تفاوت وجود دارد.