فاطمه عباسی معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، همزمان با روز جهانی عصای سفید، توانمندسازی و تلفیق اجتماعی افراد دارای آسیب بینایی را مهمترین اهداف سازمان بهزیستی نام برد و گفت: بسیاری از خط مشی‌های سازمان در تأمین منابع اعتباری و تدوین طرح‌ها و برنامه‌های توانبخشی بر اساس آن ترسیم شده است.

عباسی با بیان اینکه ۲۴۰ هزار و ۲۱۹ نفر از افراد نابینا و کم بینا تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند، گفت: اجرای طرح پیشگیری از تنبلی چشم با همکاری وزارت آموزش و پرورش، تدوین و اجرای برنامه‌های آگاه‌سازی در خصوص پیشگیری از انواع معلولیت‌ها در سراسر کشور در قالب فیلم‌ها و جزوات و کارگاه‌های آموزشی و به ویژه توسعه برنامه‌های مشاوره ژنتیک در مراکز تخصصی در مناطق مختلف از مهمترین این برنامه‌ها به شمار می‌روند.

وی از آغاز اجرای برنامه‌ کشوری پیشگیری از تنبلی چشم در کودکان ۳ تا ۶ ساله از سال ۱۳۷۵ خبر داد و تصریح کرد: این برنامه در حال حاضر با پوشش بالغ بر ۸۵ درصد و با همکاری وزارت آموزش و پرورش، سازمان آموزش و پرورش استثنایی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حال انجام است.

عباسی با اشاره به اینکه از ابتدای برنامه تاکنون بیش از ۵۸ میلیون کودک مورد غربال قرار گرفته‌اند، که از این بالغ بر ۲ میلیون نفر دارای انواع اختلالات بینایی و تعداد ۳۹۶ هزار و ۷۳ نفر کودک دارای تنبلی چشم شناسایی شده و جهت اقدامات درمانی ارجاع شده‌اند.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲، بیش از ۳ میلیون کودک، از نظر بینایی غربال شدند، گفت: از این تعداد، ۷۰ هزار و ۷۹۵ مورد دارای انواع اختلالات بینایی تشخیص داده شدند و ۱۶ هزار و ۶۱ مورد دارای تنبلی چشم بوده‌اند. در این برنامه کودکان توسط چارتE و دستگاه غربالگر عیوب انکساری و به وسیله‌ی غربال گران آموزش دیده غربال می‌شوند.

وی از اجرای برنامه پیشگیری از معلولیت‌های ناشی از اختلالات ژنتیک از سال ۱۳۷۶ خبر داد و گفت: ابتدا تأسیس مراکز مشاوره ژنتیک در ۹ استان کشور آغاز شد و در حال حاضر ۲۱۳ مرکز دولتی و خصوصی مشاوره ژنتیک مشغول به ارائه خدمات در سطح کشور هستند.

عباسی از دستور کار برنامه‌های مشاوره ژنتیک در رابطه با انواع معلولیت‌ها از جمله اختلالات بینایی که از موارد موروثی و ژنتیکی هستند، خبر داد و تصریح کرد: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۴۳ هزار و ۸۳۷ نفر به مراکز مشاوره ژنتیک مراجعه و تاکنون بالغ بر ۲ میلیون نفر تحت پوشش برنامه مشاوره ژنتیک قرار گرفته‌اند.

وی با اشاره به استناد ماده ۱ قانون حمایت از حقوق معلولان، تعیین نوع و شدت معلولیت افراد بر عهده کمیسیون پزشکی توانبخشی سازمان است، گفت: این کمیسیون در سه سطح شهرستان، استان و کشور تشکیل می‌شود و متناسب با نوع معلولیت (کم‌توانی)، تعداد و ترکیب اعضای آن تعیین می‌شود. تعداد ۲۴۰ هزار و ۲۱۹ نفر دارای پرونده کمیسیون پزشکی با معلولیت بینایی هستند.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با تأکید به اینکه دریافت به هنگام خدمات توانبخشی مستلزم تشخیص به موقع اختلالات بینایی و ارجاع صحیح فرد دارای اختلال است، گفت: در حال حاضر تعداد ۱۷ مرکز غیر دولتی با حدود ۶۸۵ نفر از این گروه هدف در سطح کشور وجود دارند تمام کودکان بهره مند از خدمات مراکز فوق به صورت ۱۰۰ درصدی از پوشش یارانه برخوردار هستند.

عباسی با اشاره به تأمین ۶ هزار و ۳۰۰ وسایل کمک بینایی در سال ۱۴۰۲ گفت: در ۱۴ واحد بینایی‌سنجی تعداد ۱۴۰ هزار و ۵۱۶ نفر، همچنین ۸۸۸ نفر از محل اعتبارات خرید خدمات توان پزشکی، خدمات بینایی گرفته‌اند.

وی ارتقا سطح دانش افراد نابینا در حوزه‌های علمی و هنری از مهمترین اهداف سازمان عنوان کرد و افزود: تولید صدها جلد کتاب گویا و بریل در حوزه‌های مختلف دانشگاهی در مجتمع فرهنگی نابینایان رودکی و توزیع این منابع در مناطق مختلف کشور از جمله اقداماتی است که جهت تحقق این هدف دنبال می‌شود. همچنین تجهیز کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور به امکانات مورد نیاز نابینایان و کمک به انجمن‌های غیر دولتی برای ارائه خدمات کتابخانه ای به نابینایان از دیگر فعالیت‌های این بخش به شمار می‌رود.

عباسی با اشاره به آمار وسایل کمک توانبخشی تأمین شده برای افراد دارای آسیب بینایی در سال ۱۴۰۲ گفت: مبلغ ۲۴۰ میلیارد ریال اعتبار تجهیزات کمک توانبخشی، صرفاً برای وسایل کمک بینایی هزینه شده است که نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد رشد داشته است.

وی از تأمین ۱۳ هزار ۸۹۱ وسیله کمک بینایی در سال ۱۴۰۲ خبر داد و گفت: در اجرای طرح توانمندسازی نابینایان و کم بینایان بر اساس نوع نیازها و مهارت‌های پیش نیاز افراد ارائه و به ویژه در زمینه مهارت‌های شغلی، آموزش‌هایی متناسب با الزامات روز جامعه ارائه می‌شود.

عباسی با اشاره به کمک هزینه معیشتی به افراد نابینا و کم بینا گفت: ۱۷۹ هزار و ۶۰۷ نفر از مستمری سازمان، ۷ هزار و ۳۰ نفر از حق پرستاری و مددکاری در منزل و ۵۱۶ نفر از حق پرستاری افراد ضایع نخاعی بهره مند می‌شوند.

وی افزایش میزان استقلال افراد نابینا در انجام فعالیت‌های روزمره را منوط به متناسب سازی محل زندگی و امکانات مورد نیاز آنها دانست و گفت: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۰۰۷ نفر از افراد دارای آسیب بینایی از مناسب سازی مسکن و تجهیزات فعالیت‌های روزمره زندگی بهره مند شده‌اند.

عباسی با اشاره به کمک هزینه ایاب و ذهاب به افراد دارای معلولیت گفت: به معلولین نابینا و کم بینا ۸ هزار و ۳۱۳ نفر طبق دستورالعمل بسته تردد پرداخت شده است. همچنین بر اساس تبصره ۲ ماده ۵ قانون حمایت از حقوق معلولان تعداد ۲۰ هزار و ۹۷۴ نفر از افراد دارای آسیب بینایی طی سال جاری با دریافت سفر کارت معلولان ایران (سما کارت) از خدمات بلیط نیم بها در سفرهای بین شهری بهره مند شده‌اند.

وی با اشاره به کمک هزینه تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان دارای معلولیت گفت: دانشگاه‌های دولتی تعداد کل دانشجویان نابینا و کم بینا ۱۱۷۴۵۱۱ هزار و ۷۴۵ نفر در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی و تعداد دانشجویان نابینا و کم بینا دانشگاه‌های دولتی ۵۰۴ نفر که از این کمک هزینه برخوردار هستند.

عباسی از آغاز خدمات توانبخشی مبتنی بر جامعه از سال ۱۳۷۴ در کشور خبر داد و گفت: تاکنون توانسته ۹۴ درصد جمعیت روستایی کشور و ۹ درصد از جمعیت شهری را تحت پوشش قرار دهد.

وی گفت: ۷۳ هزار ۱۶۰ نفر نفر فرد دارای آسیب بینایی (معادل ۱۴ درصد از کل جمعیت تحت پوشش این برنامه) هر ساله خدمات مختلفی را در زمینه سلامت، آموزش، معاش، فعالیت‌های اجتماعی و توانمند سازی برای افراد دارای معلولیت در مناطق روستایی با کمک بخش‌های دولتی و غیردولتی و اعضای جامعه دریافت می‌کنند.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه ورزش و بازی‌های بومی محلی فراگیر در برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه با هدف ارتقای سطح سلامت و توانمندی‌های جسمانی، روانی و اجتماعی افراد دارای معلولیت ساکن روستا طراحی شده است اظهار کرد: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۵ هزار و ۷۹۳ نفر فرد دارای آسیب بینایی در این طرح مشارکت داشته‌اند.

وی در پایان با تأکید بر تسهیل شرایط اشتغال نابینایان افزود: طی سال جاری با تلاش‌های مشترک سازمان بهزیستی و سازمان امور استخدامی کشور، برای نخستین بار امکان برگزاری آزمون استخدامی ویژه افراد دارای معلولیت برگزار گردید در این آزمون تعداد ۱۲۸۰۷ نفر از افراد معلول جهت اشتغال در دستگاه‌های مختلف با یکدیگر به رقابت پرداختند که از این تعداد بالغ بر ۳۴۰۰ نفر نابینا و کم بینا بوده‌اند.