حضرت آیت الله سبحانی چهارشنبه شب در درس اخلاق که در مؤسسه امام صادق علیه‌السلام شهر پردیسان قم برگزار شد با بیان اینکه قرآن همان طور که به تفکر توجه می کند به غرائز نیز توجه دارد، گفتند: اگر بخواهیم انسان شناس خوبی باشیم باید هم به تفکراتمان و هم به رهبری غرائزمان توجه کنیم.

ایشان ادامه دادند: انسان ممتاز کسی است که هم از عقل و خرد و قرآن استفاده می کند و هم از غرائز بهره می گیرد.

معظم له بیان کردند: دو نوع معلم داریم، معلم هایی که دروس مختلفی مانند فیزیک و ریاضی را آموزش می دهند و معلم اخلاق؛ هر دو معلم هستند اما معلم اول کارش نوآموزی است و نکته جدیدی را آموزش می دهد ولی کار معلم اخلاق، یادآوری است.

ایشان تصریح کردند: انسان ها چیزهایی در درون خود دارند که آنها را فراموش کرده اند و پرده ای روی آنها افتاده است، معلمان اخلاق آن پرده را بر می دارند و درون انسان را نشان می دهند.

حضرت آیت الله سبحانی ادامه دادند: در اولین خطبه نهج البلاغه نیز به این نکته اشاره شده است، آنجا که خداوند می فرماید «انبیا را فرستادیم تا آن پیمانی که با مردم بسته ایم را یادآوری کنند».

ایشان گفتند: خداوند با فطرتی که به ما داده است یک نوع پیمان گرفته است؛ خداوند در فطرت ما قرار داده است که پاسخ نیکی، نیکی است و عدالت خوب است اما دلایلی سبب شده است که اینها را فراموش کنیم.

این مرجع تقلید، کار علمای اخلاق را به باغبانی تشبیه کردند و افزودند: باغبان هنگامی که نهالی را می کارد از آن مراقبت می کند تا نهال پرورش یافته و ریشه و شاخ و برگ پیدا کند و سرانجام میوه دهد؛ کار باغبان آماده کردن محل و پرورش نهال است و علمای اخلاق نیز کارشان این است که به انسان ها نسبت به غرائز تذکراتی بدهند تا فطرت آنها بیدار شود.

ایشان تصریح کردند: نهال کوچک بالقوه است و اگر بخواهد بالفعل شده و به میوه تبدیل شود به باغبان نیاز دارد؛ علمای اخلاق باید از ما مراقبت کنند تا آن کمالات درونی ما خودشان را نشان دهند.

معظم له با اشاره به تفاوت اخلاق و آداب، گفتند: اخلاق در درون ما ریشه دارد و آفرینش ما با آن آمیخته شده است اما آداب رسومات است و ممکن است هر کشوری و هر منطقه ای رسوم خاص خود را داشته باشند.

ایشان بیان کردند: عده ای به رسومات خیلی اهمیت می دهند که درست نیست چرا که رسومات ممکن است تغییر کنند و در هر کشوری تفاوت داشته باشد.

حضرت آیت الله سبحانی اظهار داشتند: در درون حوزه نیز باید استادان اخلاقی باشند که رفتار و کردار آنها برای ما الگو باشد.

ایشان گفتند: دو نوع معرفی داریم که یکی معرفی به اسم است و دیگری معرفی به ذات؛ حضور استادان اخلاق در جامعه معرفی از نوع دوم است و باعث می شود رفتار آنها نشانگر اخلاق باشد.

معظم له بیان کردند: خداوند در سوره احزاب در مورد زنان پیامبر(ص) صحبت می کند و ضمائر همه مؤنث است ولی یک باره در آیه ۳۳ می فرماید «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» و ضمائر در این آیه مذکر می شود و در ادامه دوباره ضمائر مؤنث می شود؛ خداوند در این جا می خواهد به زنان پیامبر(ص) بگویید اگر می خواهید اخلاق را بفهمید نمونه اش اهل بیت علیهم السلام هستند.

ایشان گفتند: ممکن است اینجا موعظه تأثیری نداشته باشد ولی یک باره نمونه عملی معرفی می شود تا تأثیر واقعی داشته باشد که نشان می دهد اگر می خواهیم پاک باشیم نمونه این افراد هستند.

حضرت آیت الله سبحانی بیان کردند: در حوزه علمیه نیز در کنار دروس رسمی اخلاق بایستی نمونه انسان های پاک و اخلاقی هم باشند که چهره، بیان و رفتار آنها الگویی برای ما باشند و برای ما ترسیم گر زندگی باشند.

ایشان تصریح کردند: در غرب دانشگاه های فراوانی برای علوم انسانی وجود دارد اما فعالیت های آنها نتیجه معکوس دارد و خروجی آنها کودک کش می شود؛ چطور ممکن است آن دانشگاه ها که دقت و روانکاری زیادی در روان انسان دارند نتیجه معکوس داشته باشند.امروزه حزب الله لبنان نه تنها نیروی سیاسی و اجتماعی جامعه شیعه محسوب می شود، بلکه به عنوان سنگر تسخیر ناپذیر همبستگی بین  شیعه و سنی و مسلمانان و غیرمسلمانان به ویژه یهودیان و مسیحیان شناخته می شود.

معظم له ادامه دادند: این تناقض به این دلیل است که اخلاق غربی ها مبتنی بر مادی گری است؛ اخلاق باید پایه الهی داشته باشد و اگر این گونه نباشد این مباحث تنها به گوش انسان بیان می شود و اگر با منافعش در تضاد باشد همه را فراموش می کند.

ایشان گفتند: عمر سعد در کربلا متوجه همه چیز بود ولی منافع مادی باعث شد که اخلاق را فراموش کند و در نتیجه دست به آن جنایت ها زد.

حضرت آیت الله سبحانی بیان کردند: اگر می بینید اخلاق غربی اثرگذار نیست و رحم در آنها بسیار کم است به این دلیل است که اساس و پایه اخلاق آنها مادی گری است و علاوه بر این آنها انسان را از بعد اقتصادی نگاه می کنند و انسان را از نظر مادی پرورش می دهند.