جذب گردشگران خارجی همواره به عنوان یکی از اولویت‌های اقتصادی و فرهنگی کشورها مطرح بوده است. صنعت گردشگری به دلیل تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی که بر اقتصاد، اشتغال و ارتقای تصویر جهانی یک کشور دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورها برای افزایش تعداد گردشگران خارجی و تقویت بخش‌های مختلف اقتصادی خود، سیاست‌هایی همچون لغو روادید یا تسهیل فرآیند اخذ ویزا را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
در این راستا، جمهوری اسلامی ایران نیز به‌منظور گسترش حضور گردشگران بین‌المللی و تقویت درآمدهای ارزی ناشی از گردشگری، اقدام به لغو یک‌طرفه روادید برای ۲۸ کشور جهان کرده است.
لغو یک‌طرفه روادید به این معناست که شهروندان کشورهای مشخص شده بدون نیاز به اخذ ویزا می‌توانند به ایران سفر کنند، در حالی که این سیاست در جهت معکوس ممکن است اعمال نشود. این اقدام نه‌تنها به عنوان یکی از ابزارهای تشویقی برای سفر گردشگران به ایران مطرح است، بلکه می‌تواند نقش مؤثری در تقویت روابط دیپلماتیک و فرهنگی با سایر کشورها نیز ایفا کند. با توجه به تنوع فرهنگی، تاریخی و طبیعی ایران و پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در حوزه‌های مختلف گردشگری دارد، برداشتن موانع ویزا می‌تواند یکی از راهبردهای کلیدی در توسعه پایدار این صنعت به شمار آید.
اگرچه که همواره ایراداتی به این لغو روادید یک‌طرفه وارد است اما این اقدام می‌تواند به طرز قابل‌توجهی تعداد گردشگران ورودی به کشور را افزایش دهد.
مسلم شجاعی؛ مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی می‌گوید: در ارتباط با موضوع لغو روادید برای شهروندان کشورهای مختلف دو نوع رویکرد اصلی وجود دارد. نخست اینکه برخی به نوع لغو روادید توجه می‌کنند که آیا یک‌طرفه است یا دوطرفه، چرا که باور دارند در این بین باید مسئله عزت ملی ما حفظ شود و باید اطمینان حاصل شود که این تصمیم به نفع شهروندان ما نیز باشد. در این رویکرد ما با کشوری لغو روادید می‌کنیم که او نیز عمل متقابل برای شهروندان ما انجام دهد.
وی ادامه داد: در موضوع لغو روادید با ۲۸ کشور دنیا رویکرد دوم مدنظر بود؛ جایی که ما به این مسئله از منظر گردشگری نگاه کرده‌ایم. نگاهی که باور دارد در شرایط فعلی به دلایل مختلف مانند تحریم‌ها و پدیده ایران‌هراسی، تصمیم‌های استراتژیکی باید بگیریم. ما درها را به روی ملت‌ها باز کرده‌ایم و فرهنگ غنی خود را برای معرفی به دیگر کشورها در معرض نمایش قرار داده‌ایم. از این زاویه، لغو روادید یک اقدام مثبت در راستای خنثی‌سازی ایران‌هراسی و ارسال پیام دوستی به دیگر کشورهاست.
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور اظهار کرد: پیش از اینکه لغو یک‌طرفه روادید با این ۲۸ کشور انجام شود، ما تنها با حدود ۱۰ کشور لغو روادید دوطرفه داشتیم که از آن میان عمان از جمله کشورهایی بود که پس از لغو یک‌طرفه، اقدام به لغو روادید متقابل کرد. همچنین، کشورهای دیگری مانند قزاقستان و تونس نیز پس از لغو یک‌طرفه از سوی ایران، به لغو دوطرفه روادید با ما اقدام کردند. نحوه تعامل با تاجیکستان نیز در همین زمره است.
شجاعی تأکید کرد: پیام این است که ما این اقدام لغو یک‌طرفه را به عنوان گام نهایی در نظر نمی‌گیریم که اگر رخ داد، دیگر سیل گردشگران آن بازار است که وارد ایران می‌شوند بلکه باید آن را تنها به عنوان یک گام مقدماتی و اولیه در نظر بگیریم و برای آن باید برنامه‌های مکمل نیز داشت. برای مثال، رویدادهای معرفی ظرفیت‌های گردشگری ایران در کشورهای هدف، تولید محتوای مناسب به زبان آن کشورها، و مشارکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی از جمله اقدامات مکمل برای جذب گردشگر بیشتر است.
وی درباره اثرات مثبت این لغو روادید نیز توضیح داد: براساس آمارهای هفت‌ماهه ما از اسفند ۱۴۰۲ تا پایان شهریور ۱۴۰۳ گردشگران ورودی از این ۲۸ کشور حدود ۲۵ درصد رشد داشته است. برخی کشورها مانند عربستان سعودی با رشد ۹۸ درصدی و ازبکستان با رشد ۵۲ درصدی روبه‌رو بوده‌اند. این در حالی است که تعداد گردشگران از کشورهایی مثل هند، کویت، و بحرین نیز رشدهای قابل‌توجهی داشته‌اند. باید توجه داشت که هر گردشگر ارز وارد کشور می‌کند و این می‌تواند به تقویت اقتصاد کشور کمک شایانی کند.
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور گفت: ما در حال انجام مذاکراتی برای لغو دوطرفه روادید با کشورهای دیگر هستیم، اما باید توجه داشت که این موضوع به عوامل مختلفی مانند ثبات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی کشورها، عدم رسوب در کشور مقصد و میزان تمایل آن‌ها به گردشگری وابسته است. به‌عنوان مثال، لغو روادید دوطرفه با برخی از کشورهای همسایه به دلیل مسائل امنیتی و اقتصادی در حال حاضر ممکن نیست.
شجاعی در رابطه با هدف جذب ۱۵ میلیون گردشگر خارجی نیز توضیح داد: در نهایت، ما هدف جذب ۱۵ میلیون گردشگر خارجی را تا پایان برنامه هفتم داریم که تحقق آن به شروطی امکان‌پذیر است؛ با این حال، چالش‌هایی در زیرساخت‌های گردشگری مانند پروازها و ظرفیت هتل‌ها وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی شود. همچنین، تصویری که از ایران در رسانه‌های بین‌المللی به‌واسطه تحریم‌ها و ایران‌هراسی القا می‌شود، نیاز به تغییر دارد. برای حل این مشکلات، نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و اقدامات زیرساختی در حوزه‌های مختلف مانند صنعت هوانوردی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقامتی و هم چنین بازاریابی و تبلیغات داریم.
وی در پایان گفت: مشکلاتی نیز در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خصوصی در این حوزه وجود دارد؛ دلیل این امر، بازگشت سرمایه پایین‌تر در مقایسه با دیگر حوزه‌ها مانند ساخت‌وساز مسکن است. ساخت هتل پروژه‌ای با بازگشت سرمایه و سودآوری در بلندمدت است که هزینه‌های اولیه آن بالاست لذا شاید در مقایسه با سایر صنایع، سرمایه‌گذاران خصوصی و عمومی کم‌تر مشتاق باشند؛ لذا پیشنهاد می‌شود که دولت در این زمینه نقش تسهیل‌گر را ایفا کند و مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در صنعت هتلداری ایجاد کند تا سرمایه‌گذاران به این حوزه جذب شوند.
نظر شما