از روزگاران قدیم و در شهر مقدس مشهد رسم بوده است که در صورت فراهم بودن شرایط و تا حد مقدور، پیکر درگذشتگان در بارگاه مقدس امام هشتم(ع) به خاک سپرده شود. در این میان برخی از خدمه حرم مطهر امام رضا(ع) و کارکنان آستان قدس رضوی براساس آیین‌نامه‌های خدمت و دستور عمل‌های مربوط و در صورت داشتن برخی از شرایط می‌توانند از محل دفن متبرک و رایگان در بارگاه مقدس حضرت رضا(ع) بهره‌مند شوند.

اما بارها اتفاق افتاده است که به قول شاعر معروف معاصر مرحوم قیصر امین‌پور   «... گاهی گمان نمی‌کنی ولی خوب می‌شود...» مقدمات انجام یا اتفاق یک خاطره و ماجرایی در بارگاه مطهر رضوی فراهم می‌شود. درست مانند خاطره «مرتضی بخشی» چهل و هفت ساله، کارشناس مسئول دفتر آرامستان‌های حرم مطهر رضوی از دفن پیکر مرحوم مغفور استاد اسدالله زرین مهر، گنبدشوی معروف بارگاه مطهر امام هشتم(ع) که بر اساس الطاف کریمانه حضرت ابوالحسن الرضا(ع) در سال ۱۳۹۶ اتفاق افتاد. «بخشی» کارشناس ارشد رشته مدیریت اماکن متبرکه مذهبی بوده و ۲۵ سال سابقه خدمت و فعالیت در بارگاه مطهر امام رضا(ع) را دارد. او خاطره خود را این گونه برای خبرنگار روزنامه قدس بیان می‌کند.

ماجرای دفن خاص یک پیکر در اتاق شماره ۷ بهشت ثامن الائمه(ع)

من از دی ماه سال ۱۳۹۱ به عنوان مسئول دفتر سابق امور دفن که بعدها به دفتر آرامستان‌های حرم مطهر رضوی تغییر نام داد، افتخار خدمت دارم و تا به امروز شاهد گریه و شیون خانواده‌های زیادی از درگذشتگان بوده‌ام. بی‌شک اعتقاد ما شیعیان بر این است که با شرایط صحت اعمال و نیات و رعایت سایر موارد مذهبی و شرعی و با لطف و عنایت‌های پروردگار متعال و الطاف کریمانه حضرات اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، دفن در اماکن متبرکه نظیر بارگاه مطهر حضرات معصومین(ع)  یا برخی مکان‌هایی که به نحوی تبرک و قداست دارند، آثار و برکات و فیوضاتی برای شخص درگذشته خواهد داشت، اما آنچه فصل مشترک و نقطه عطف همه آن‌ها بوده، ارادت قلبی و یقینی به محضر مبارک حضرات معصومین(ع) از جمله حضرت ابوالحسن الرضا(ع) است.

دفن هر کدام از این عزیزان برای خود خاطره‌ای ماندگار است اما آنچه برای من به عنوان کسی که سال‌هاست در این دفتر(آرامستان‌های حرم مطهر) خیلی جالب توجه بوده و در ذهنم باقی مانده است، محبت ویژه و متقابلی است که حضرت رضا(ع) به نوکران، خادمان و کارکنان بااخلاص خود دارند. یکی از این عزیزان مرحوم «استاد اسدالله زرین مهر» گنبدشوی معروف حرم مطهر امام هشتم(ع) است.  

 مرحوم «زرین مهر» قدیمی‌ترین گنبدشوی حرم مطهر امام رضا(ع) در روزهای نخست فروردین سال ۱۳۹۶ و در سن ۷۲ سالگی دعوت حضرت حق را لبیک گفت. او تا سال ۱۳۸۴ شمسی که بازنشسته شد، حدود ۵۰ سال در سازمان سابق عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع) فعالیت می‌کرد و بلافاصله پس از دریافت حکم بازنشستگی‌اش، برای فعالیت در کارهای ویژه و موردی در حرم مطهر امام رضا(ع) دعوت به کار شد. شغل اصلی او در حرم مطهر رضوی انجام عملیات ساختمانی و کارهایی مانند دیوارچینی، سقف‌چینی، ساخت قبور و محل دفن اموات، تطهیر و گنبدشویی بارگاه مطهر حضرت ثامن الحجج(ع) به مدت ۲۰ سال بود. خودش همیشه می‌گفت برای نخستین بار سال ۱۳۷۵ برای شست‌وشوی گنبد مقدس حرم مطهر رضوی دعوت شده و این توفیق را داشته که هر سال به طور متوسط پنج تا ۱۰ مرتبه عملیات نظافت و شست‌وشوی گنبد طلای حرم مطهر امام رضا(ع) را انجام دهد. البته باب آشنایی من با وی به واسطه بهره‌برداری از تجربه‌های ارزشمند این شخصیت بااخلاص بود.

خیلی از مواقع به وی اطلاع داده می‌شد خود را برای حضور در مراسم دفن پیکر یک شخص درگذشته به ویژه دفن در رواق‌های مرکزی حرم مطهر امام هشتم(ع) آماده کند. در بازگشایی قبور قدیمی حرم مطهر نیز تبحر خاصی داشت. کارش را درست انجام می‌داد و مهم‌تر از همه اینکه بی‌ادعا بود. به عنوان شخصیتی بزرگ و پیشکسوت در دستگاه حرم مطهر رضوی خیلی از افراد به وی احترام می‌گذاشتند. خیلی‌ها به وی عنوان تاریخچه زنده قبور حرم مطهر رضوی را داده بودند.

مرحوم استاد اسدالله زرین مهر مدتی بود در بستر بیماری افتاده بود. ابتدا باید یادآور شوم که بر اساس ضوابط و در صورت داشتن برخی از شرایط و ویژگی‌ها، برخی از معدود کارکنان قدیمی آستان قدس رضوی می‌توانند از سهمیه محل دفن رایگان استفاده کنند. آن‌ها که خیلی قدیم‌ترها استخدام شده بودند می‌توانستند از این سهمیه در حرم مطهر رضوی و برخی دیگر نیز در آرامستان خواجه‌ربیع مشهد استفاده کنند.

مرحوم زرین‌مهر نیز از آن دسته کارکنانی بود که می‌توانست از این سهمیه در آرامستان خواجه‌ربیع مشهد به طور رایگان بهره‌مند شود. در همان زمانی که وی بیمار بود به او گفته بودم استاد، فکر می‌کنی قبضه خاک و محل دفن شما کجا باشد؟ هر چند به اعتبار آیه شریفه ۱۳۴ سوره لقمان که پروردگار می‌فرماید: کسی چه می‌داند فردا چه می‌کند و کسی چه می‌داند کجای عالم می‌میرد، فقط خدای دانای آگاه است. استاد نیز که خود قواعد و مقررات اداری و سازمانی آستان قدس رضوی را بهتر از من می‌دانست، هر بار ملتمسانه رو به گنبد طلای حرم مطهر حضرت رضا(ع) و به آسمان نگاه می‌کرد و در حالی که زیر لب چیزی زمزمه می‌کرد دست‌هایش را بالا می‌برد و فقط اشک می‌ریخت. شاید در دل آرزو داشت پس از مرگ هم از این آستان دور نشود.

زمان گذشت تا اینکه صبح روز ۱۲ فروردین سال ۱۳۹۶ شمسی فرا رسید و خبر درگذشت مرحوم استاد اسدالله زرین مهر، قدیمی‌ترین گنبدشوی حرم مطهر رضوی به سرعت در فضای این آستان مبارک منتشر شد. با شنیدن این خبر، حسب تکلیف اداری از افراد مربوط تقاضا کردم محل دفن وی در محوطه باغ دوم آرامستان خواجه‌ربیع مشهد را آماده کنند و حفاران این دفتر نیز آماده خدمت برای دفن پیکر این کارمند و پیشکسوت بااخلاص حرم مطهر حضرت رضا(ع) شدند. هر چند بی‌صبرانه در دلم منتظر بنده‌نوازی ارباب رئوف، حضرت رضا(ع) بودم و می‌دانستم آن حضرت، نوکر خود را فراموش نمی‌کنند.

در روز تشییع پیکر مرحوم استاد زرین مهر، این پیرغلام امام رضا(ع)، پیکر او از ورودی نواب صفوی حرم مطهر امام هشتم(ع) با شکوه و صلابت خاصی وارد حرم مطهر شد. شهید آیت‌الله رئیسی که در آن زمان تولیت وقت آستان قدس رضوی بودند نیز با هیئت همراه و جمع زیادی از خدام و کارکنان این نهاد مقدس در مراسم حضور داشتند. در صحن کوثر حرم مطهر، نماز میت بر پیکر مرحوم استاد اقامه شد و پس از ذکر توسل محضر حضرت رضا(ع) جمعیت حاضر پیکر مرحوم استاد زرین مهر را روی دستان خود بالا برده و به سمت خروجی حرم مطهر برای انتقال به آرامستان خواجه‌ربیع مشهد بر شانه‌های خود حمل کردند. من نیز که از نزدیک شاهد تک‌تک این صحنه‌ها و خداحافظی با رفیق قدیمی خود بودم در گوشه‌ای از صحن کوثر اشک ماتم می‌ریختم.  

ناگهان شاید کمتر از چند دقیقه و بدون هیچ گونه هماهنگی یا اطلاع قبلی، فردی از تیم حفاظت شهید آیت‌الله رئیسی من را صدا زد و گفت حاج‌آقا (شخص تولیت) می‌فرمایند: «... بپرسید محل دفن مرحوم استاد زرین مهر کجاست؟». من هم بلافاصله جواب دادم آرامستان خواجه‌ربیع مشهد. مأمور حفاظت، موضوع را به استحضار شهید آیت‌الله رئیسی رساند و پس از چند لحظه سراسیمه به سوی من آمد و دستور و پیام عجیبی را به من انتقال داد و گفت: تولیت معزز تعجب کردند و فرمودند: «... تاکنون گمان می‌کرده‌اند مرحوم استاد اسدلله زرین مهر در حرم مطهر رضوی سهمیه دفن رایگان داشته‌ که اینچنین در ساخت و بازسازی قبور، مخلصانه فعالیت می‌کرده است...». آن گاه تولیت محترم مقرر فرمودند پیکر وی از حرم مطهر خارج نشود و در بارگاه امام و مقتدایش یعنی حضرت رضا(ع) آرام بگیرد. مطلب را سریع و فوری به خطبه‌خوان در مراسم تشییع پیکر مرحوم استاد زرین مهر اطلاع دادم و گفتم مردم را از این ماجرا آگاه کند و به آنانی که در آرامستان خواجه‌ربیع مشهد منتظر دفن بودند نیز اطلاع دادیم تا به سوی حرم مطهر بازگردند. اینچنین بود که مرحوم استاد اسدالله  زرین مهر، صبح روز ۱۲ فروردین سال ۱۳۹۶ شمسی و حوالی ساعت ۱۰ صبح در اتاق شماره ۷  بهشت (آرامستان) ثامن الائمه(ع) در صحن جمهوری اسلامی حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

مرحوم استاد اسدالله زرین مهر در پایان زندگی‌اش اجر دنیوی یک عُمر خدمت بااخلاص در بارگاه مطهر رضوی را گرفت و اجر اخروی‌اش نیز در روز قیامت نزد صاحب عظیم الشأن این دستگاه یعنی ساحت مقدس حضرت امام رضا(ع) محفوظ خواهد ماند.