مستند- مسابقه«خانه ما» بنا دارد تا با چالشهایی که اجرا می کند لذت های کوچک زندگی را به خانواده های ایرانی یادآور شود. کارگردان فصل جدید این برنامه تاکید دارد که «خانه ما» تلاش نمی‌کند تا سبک زندگی‌ها را تغییر دهد بلکه هدفش نشان دادن موقعیت های واقعی از زندگی مردم است.

این رئالیتی شوی تلویزیونی که در فصل سیزدهم خود به «سنندج» رسیده است، از اوایل پاییز روی آنتن شبکه دو سیما رفته و مخاطبان را سرگرم تماشای رقابت سه خانواده از سه قشر مختلف کردستان کرده است.

 مستند مسابقه «خانه ما» به تهیه‎‌کنندگی احمد شفیعی و کارگردانی محمد رحیمی و امیراطهر سهیلی در این فصل، مهمان مردم خون‌گرم خطه کردستان شده است. این برنامه در هر فصل به یکی از شهرهای ایران سفر می‌کند که در فصل‌های قبل به شهرهای بوشهر، قم، قزوین، مشهد، رشت، تبریز و شیراز سفر کرده بود. در این فصل سه خانواده سنندجی طی بازه زمانی یک ماهه و در چارچوب مبلغی مشخص برای گذران زندگی به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. این مسابقه تلویزیونی  جمعه‌ها ساعت ۱۹ روی آنتن شبکه دو سیما می رود و شنبه هفته بعد ساعت ۱۴ بازپخش می‌شود.

* انتخاب خانواده ها برای یک رقابت چالشی

امیراطهر سهیلی، کارگردان این فصل از «خانه ما» با بیان اینکه این برنامه یک مستند- مسابقه خانوادگی با محوریت سبک زندگی، مدیریت هزینه‌ها و ایجاد و حفظ نشاط خانوادگی است، درباره روند تولید آن به خبرنگار ما می گوید: سال گذشته در جشنواره ژاپن بودم که تهیه کننده برنامه با من تماس گرفت و گفت تمایل به حضور در این برنامه را داری. از آنجا که سبک رئالیتی شو را دوست داشتم، قبول کردم و وارد گروه شدم. بعد از جلسات ایده پردازی و هم اندیشی برای تولید به سنندج رفتیم. قبلا فراخوان هایی برای انتخاب خانواده ها در این شهر منتشر شده بود و در آنجا مصاحبه ها را برای انتخاب شرکت کنندگان انجام دادیم.

او با اشاره به تقاضای بالای سنندجی ها برای شرکت در این مسابقه خاطرنشان می کند: ملاک ما برای انتخاب، سه خانواده با سبک زندگی های متفاوت بود. فاکتورهای انتخاب براین اساس بود که از قومیت کرد باشند، در میانشان اهل سنت داشته باشیم که هر سه گروه، اهل سنت بودند و از همه مهمتر اینکه سه سبک زندگی متفاوت از یکدیگر داشته باشند.

به باور وی یکی از جذابیت های برنامه، همین تفاوت در نوع زندگی شرکت کنندگان است، هر خانواده ای شرایط مالی، فرهنگی و اجتماعی متفاوتی از یکدیگر دارند مثلا یک خانواده هنرمند، یک خانواده پزشک و یک خانواده کارمند است که در بسیاری از شئون زندگی با هم متفاوت هستند.

سهیلی درباره مواجهه این افراد با چالشهایی مشترک می گوید: وقتی این چالشها برای افرادی شبیه بهم اجرا شود، نتیجه چندان هیجان انگیز نمی شود مثلا در فصل های قبلی بسیاری از خانواده ها در چالش کسب و کار، سراغ دستفروشی می رفتند ولی در این فصل، اگرچه اولین راهکار خانواده ها، دستفروشی است اما رویکردها نسبت به این چالش متفاوت است یا حتی در  نوع سفر رفتن و شکل مهمانی گرفتن، کاملا متفاوت از هم رفتار می کنند.

* قصد نداریم سبک زندگی مردم را تغییر دهیم

این مستندساز درباره اینکه با توجه به ترویج الگوهای مصرف گرایانه در شبکه های اجتماعی، برنامه«خانه ما» تلاشی برای نمایش ساده زیستی است؟ می گوید: شاید تفکر تولید کنندگان برنامه در کلان، این باشد که سبک زندگی صرفه جویانه را تبلیغ کنند اما رئالیتی شو قصد ندارد که سبک زندگی مخاطبان را عوض کند بلکه قصد برنامه، نشان دادن مواجهه افراد با موقعیت های چالش برانگیز است تا هر آنچه دست و پای ما در تحکیم روابط خانوادگی می بنددد را کم کنیم و واقعیت ها را نشان دهیم.

او با اشاره به کم شدن دیدارهای خانوادگی و بی توجهی به آیین صله رحم با توجه به شرایط سخت اقتصادی جامعه خاطرنشان می کند: اگر قرار است که  دیدارها و مهمانی ها همچنان ادامه داشته باشد باید آسان بگیریم و این سهل گیری را ترویج کنیم، مگر قدیم خانواده ها برای رفت و آمدهایشان، اینقدر تشریفات داشتند؟!

سهیلی تاکید می کند: «خانه ما» می خواهد این موضوع را یادآوری کند که زندگی کردن آنقدرها هم سخت نیست در حالیکه اصل لذت بردن از زندگی، دارد فراموش می شود. مثلا من بی برنامه بودن خانواده محمدی را خیلی دوست داشتم می خواستند بروند سفر، وقتی از خانه راه می افتادند به این فکر می کردند که قرار است کجا بروند و با بی برنامه بودن بیشتر بهشان خوش می گذشت.

به باور او برای انجام کار خیر قرار نیست که میلیاردر باشیم یا برای سفر رفتن، وضعیت مالی خوبی داشته باشیم یا برای مهمانی گرفتن، سفره رنگین داشته باشیم این ها بهانه است در حالیکه از آنچه داریم، باید لذت ببریم.

کارگردان «خانه ما» می گوید: بنا نیست که در این برنامه سبک زندگی افراد را  عوض کنیم یا به آنها یک شکل از زندگی را تحمیل کنیم فقط قرار است خوشی های زندگی را به آنها یادآور شویم. پدر و مادرهای ما با همه تنگدستی هایشان از آنچه داشتند لذت می بردند چرا ما لذت نمی بریم؟

* کسی به ما سفارش تبلیغ فقر را نداده است!

او درباره این فرضیه که چنین برنامه هایی قصد دارند از چهره فقر، قبح زدایی کنند، عنوان می کند: ما می خواهیم نشان دهیم که چیزی ارزشمندتر از عمر نیست و با هرآنچه دارید از زندگی لذت ببرید چون هرچقدر هم مال به دست بیاورید باز هم احساس می کنید کم است ولی آنچه از دست می رود، عمر گرانقدر است.

به گفته سهیلی پشتوانه این برنامه، پژوهش های اجتماعی وسیعی است ولی عده ای می گویند چنین برنامه هایی به دنبال تبلیغ فقر و زیست محقرانه هستند درحالیکه ما به دنبال تبلیغ چیزی نیستیم و کسی هم به ما نگفته که فلان موضوع را تبلیغ کنید. هدف ما ساخت یک برنامه شاد و سرگرم کننده خانوادگی است که لابه لابه آن، یکسری خوشی های زندگی را که فراموش کردیم یادآوری کنیم. کسی به ما سفارش نداده که فقر و بی پولی را تبلیغ کنید! متاسفانه عده ای همه برنامه های صدا و سیما را با یک چوب می رانند.

این منتقد سینمایی یادآور می شود: من کار کردن با گروه «خانه ما» را بسیار دوست داشتم و با گذشت یکسال از زمان فیلمبرداری، هنوز با خانواده ها در ارتباط هستم. به یاد دارم در مصاحبه با خانواده دکتر که پدر خانواده یکی از بهترین متخصص های فیزیوتراپی سنندج است و سبک زندگی لوکسی دارد؛ به آنها گفتم شما با این سبک زندگی نمی توانید از پس چالشهای این برنامه بربیایید ولی گفتند می خواهیم خودمان را در این چالش قرار دهیم. نمی توان فقط نیمه خالی لیوان را دید و از نیمه پر چشم پوشی کرد.

به باور او، رقابت بین خانواده ها بسیار پررنگ بود و با اینکه خانواده ها از سبک های مختلف زیستی برخوردار بودند اما رقابت تنگاتنک و پرچالشی با هم داشتند. فیلمبردای برنامه در آذرماه پارسال، حدود یک ماه طول کشید و حجم زیادی راش گرفته شد چون نمی خواستیم کسی خودش را سانسور کند. ضمن اینکه اصلا سوژه ها را راهنمایی نمی کردیم که چه کنند و به اتفاقات واقعی کاملا وفادار بودیم.

فصل سیزدهم «خانه ما» در ده قسمت پخش می شود و قسمت پنجم آن، فردا شب روی آنتن می رود. فصل چهاردهم نیز رقابتی بین چند خانواده در زاهدان است که احتمالا مانند این فصل جزو رقابت های تماشایی خواهد بود.