دکتر قاسم صادقی بجستانی، در جلسه کمیته اخلاق دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) که با حضور دکتر سید علی انجو، دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه شاهد تهران برگزار شد، ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری جلسات و ارزیابی طرح‌های واصله به کمیته غربالگری، جهت اخذ کد اخلاق عنوان کرد: از سال ۱۴۰۰ تاکنون ۶۱ مورد طرح و پایان‌نامه به تصویب این کمیته رسیده و کد اخلاق دریافت کرده‌اند.
وی ابراز کرد: از این تعداد ۴۴ مورد مربوط به گروه علوم ورزشی، ۹ مورد گروه علوم تربیتی و روانشناسی و بقیه موارد مربوطه به گروه‌های مهندسی پزشکی؛ زبان و مهندسی برق می‌شود.
 

لزوم رعایت اخلاق در پژوهش
 
دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی نیز در ادامه این جلسه با بیان اینکه تمامی پژوهش‌ها باید اصول اخلاقی را رعایت نموده و کمیته اخلاق مرجعیت رسیدگی به این موارد را دارد، گفت: تمامی پژوهش‌ها باید از نظر اخلاقی مورد بررسی قرار گیرند حتی اگر لزوماً به همه آن پژوهش‌ها کد اخلاق داده نشود.
دکتر سید علی انجو، افزود: کمیته اخلاق وظیفه پایش و نظارت قبل و بعد از پژوهش را دارد و برای پژوهش‌هایی که احتمال انحراف و بی‌اخلاقی در آن وجود دارد، باید ناظر اخلاقی در نظر گرفته شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به‌ضرورت برگزاری کارگاه‌های آموزشی اخلاق در پژوهش و اخلاق در انتشار پژوهش خاطرنشان کرد: اساتید راهنما نقشی کلیدی در کیفیت پایان‌نامه‌ها دارند و اگر اساتید راهنما آموزش‌های عمومی در این زمینه داشته باشند، می‌توانند این مهم را به دانشجویان خود انتقال دهند.
دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی، عدم رازداری در اطلاعات مشارکت‌کنندگان، عدم اخذ رضایت آگاهانه و آسیب‌رساندن عمدی یا غیرعمدی به مشارکت‌کنندگان را از مهم‌ترین خطاهای شایع در پژوهش‌های مداخله‌ای اشاره کرد.
دکتر انجو در خصوص هوش مصنوعی و چالش‌های موجود نیز گفت: باتوجه‌به اینکه مسئولیت هر پژوهشی با پژوهشگر است، پژوهشگر موظف است در پژوهش خود به‌صورت شفاف اشاره کند که از این ابزار در روند پژوهش استفاده نموده است در غیر این صورت اخلاق رعایت نشده است.
وی تصریح کرد: پایان‌نامه‌هایی که نمونه انسانی دارند یا مداخله‌ای هستند و کد اخلاق دریافت نکرده‌اند مجوز دفاع نخواهند داشت.
به گفته این استاد دانشگاه، کد اخلاق راهی برای ارتقای رعایت حقوق دیگران است و اگر پژوهشی مجوز اخلاقی نداشته باشد شروع آن از پایه ممنوع است.
وی با بیان اینکه، علم و اخلاق از هم جدا نیست، خاطرنشان کرد: کاری که علمی نیست اخلاقی نیست، کمیته اخلاق این وظیفه را دارد که توأمان از نظر اخلاقی و علمی کارهای تحقیقاتی را بررسی نماید.