به گزارش قدس خراسان، به دنبال خشکسالی‌های پی‌درپی و کمبود منابع آبی، یکی از راه‌حل‌های پیش رو استفاده از کشت فراسرزمینی است. درباره کشت فراسرزمینی مصوبه قانونی هیئت وزیران مربوط به سال ۹۵ وجود دارد و براساس برنامه هفتم توسعه قرار است ۲میلیون هکتار زمین در کشورهای مختلف توسط ایران به زیر کشت فراسرزمینی برود که این میزان براساس اعلام مسئولان کشوری اجرای کشت فراسرزمینی برای سال جاری تا ۴۰۰ هزار هکتار پیش‌بینی شده است.
اینکه از سال ۹۵ چنین مصوبه قانونی وجود دارد؛ اما به کشت فراسرزمینی در سال‌های گذشته چندان پرداخته نشده، بیانگر این پرسش است که چه عاملی سبب شده کشت فراسرزمینی با همه ضرورت‌ها چندان محقق نشود و در این میان سهم خراسان رضوی در بهره‌برداری از کشت فراسرزمینی با وجود نزدیکی به کشورها و اقلیم‌های پر آب چه میزان است؟
نقش پررنگ وزارت خارجه در تحقق کشت فراسرزمینی
در پاسخ به این پرسش‌ها رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: براساس مصوبه سال ۹۵ برای تأمین نهاده‌های دامی و واردات آب مجازی به کشور با توجه به خشکسالی‌هایی که ما آن مواجه هستیم و ظرفیتی که در کشورهای مختلف مثل روسیه، قزاقستان، افغانستان و کشورهای دیگر وجود دارد، به وزارتخانه‌های مختلف تکالیف گوناگونی داده شد که در این میان دو وزارت امور خارجه و جهاد کشاورزی در کنار وزارتخانه‌های کار و اقتصاد و دارایی نقش کلیدی‌تری دارند.
احمد سلحشور ادامه می‌دهد: متأسفانه تاکنون هیچ اتفاق شاخصی در کشت فراسرزمینی برای استان نیفتاده و اگر قرار است مشکل کم آبی و خشکسالی را با واردات کشت فراسرزمینی حل کنیم، دولت باید تعهد کند این محصولات را به صورت تضمینی خریداری و به عنوان کالای داخلی حساب می‌کند. تضمین سرمایه‌گذاری افراد توسط وزارت امور خارجه مهم است؛ اما متأسفانه وزارت خارجه به وظایف خود در این زمینه آشنا نبوده و در این حوزه فعالیتی نکرده است.
وی با اشاره به جلسات برگزار شده برای حل مسائل کشت فراسرزمینی در استان عنوان می‌کند: در خراسان رضوی چندین جلسه برای رفع مشکلات کشت فراسرزمینی برگزار شد؛ اما در این جلسات به جای اینکه وزارت خارجه به رایزنی برای حل مسائل تضمین سرمایه‌گذاری از طرق سیاسی بپردازد، به نبود امنیت برای کشت فراسرزمینی و سرمایه‌گذاری در این خصوص اشاره کرده است.
کشت فراسرزمینی بدون حمایت دولتی ثمر ندارد
رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی مشکلات بسیاری را سد راه سرمایه‌گذار برای کشت فراسرزمینی می‌داند و می‌گوید: در گذشته برخی سرمایه‌گذاران بدون حمایت دولت اقدام به کشت محصولات در کشورهای اطراف کردند؛ اما هنگام ورود محصول به کشور با چالش‌های زیادی مواجه شدند و همین سبب شد سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری بدون حمایت واهمه داشته باشند. به عنوان مثال چغندرقند، مورد نیاز کارخانه‌های استان است که به دلیل همجواری با استان هرات و وجود آب و زمین در این منطقه می‌توانیم چغندر را در این منطقه کشت کرده و ماده اولیه کارخانه‌های قند استان را به جای تأمین از استان همدان و استان‌های غربی که هزینه حمل و نقل بالاتری دارد، از هرات تأمین کنیم؛ اما سرمایه‌گذارانی که در این خصوص اقدام کردند، هنگام ورود محصولشان با انواع قرنطینه به دلیل جلوگیری از ورود خاک آلوده و گیاهان نباتی و ترس از ورود مواد مخدر مواجه و هزینه‌های بسیاری را متحمل شدند که موجب شد از ادامه کار منصرف شوند.
سلحشور راهکار این موضوع را رایزنی وزارت خارجه برای پشتیبانی از سرمایه‌گذار در کشورهای دیگر می‌داند و ادامه می‌دهد: رایزن‌های اقتصادی ما باید پای کار باشند و به رفع مشکلات و توسعه کشت فراسرزمینی بپردازند. وظیفه وزارت خارجه در مصوبه سال ۹۵ مشخص است و باید مطالعه‌ای از کشورهای هدف داشته باشد و براین اساس اطلاعات را در اختیار سرمایه‌گذار قرار بدهد. ایجاد صندوق بیمه کشت فراسرزمینی یکی دیگر از راه‌حل‌هاست که از طریق این صندوق در صورت ایجاد خسارت به سرمایه‌گذاران پرداخت شود؛ اما به نظر می‌رسد در این زمینه اراده‌ای نیست و کسانی که مسئول پیگیری این کار هستند، تخصص لازم را ندارند و دولت هم حمایت چندانی از بخش نمی‌کند.
وی با اشاره به اقدام‌های سایر کشورها در کشت فراسرزمینی می‌افزاید: کره جنوبی، ژاپن، عربستان و بسیاری از کشورهای دیگر با گرفتن زمین در روسیه در حال کشت هستند و این محصولات را به عنوان محصول داخلی خودشان به حساب می‌آورند و با مشکلات هنگام ورود به کشورشان آن‌گونه که ما مواجه هستیم، درگیر نیستند. در این زمینه می‌توان به عربستان به عنوان صادرکننده گندم با کشت فراسرزمینی اشاره کرد. انجام کشت فراسرزمینی بدون حمایت‌های دولتی امکان‌پذیر نیست و موجب از بین رفتن سرمایه بخش خصوصی می‌شود. برای تحقق مصوبه سال ۹۵ باید میان دستگاه‌ها هم‌افزایی باشد.
ابهام در آمار
هرچند رضا فتوحی، مجری طرح کشت فراسرزمینی وزارت جهاد کشاورزی در مصاحبه خود با رسانه در اردیبهشت سال جاری گفته بود در حال حاضر در کشورهایی مانند غنا، ارمنستان، پاکستان، برزیل، تاجیکستان و قزاقستان، کشاورزی فراسرزمینی در حال انجام است؛ اما شایسته بود وی برای درک بهتر اینکه در چه شرایط قابل اتکاتری هستیم، همراه با ذکر این آمار میزان سطح زیرکشت و نوع محصول را نیز مشخص می‌کرد و می‌گفت دولت چه حمایت‌هایی در این راستا داشته تا بتوان تحلیل دقیق‌تری از تحقق میزان تعیین شده کشت فراسرزمینی برای کشور ارائه داد.
اینکه سهم خراسان رضوی از میزان ۴۰۰هزار هکتار کشت فراسرزمینی برای سال ۱۴۰۳ چه عددی است، سازمان جهاد کشاورزی استان اعلام کرد برای استان سطح مشخصی وجود ندارد و گفته شده به فراخور استعداد، توانایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که با توجه به مشوق‌ها وجود دارد، هر چه میزان این سطح زیر کشت مشخص‌تر باشد، خوب‌تر است و هر استانی می‌تواند بهتر کار کند. در حال حاضر با توجه به وجود سرمایه‌گذار، درخواست کتبی کشت ۵۰۰هکتار چغندرقند برای افغانستان را داشته‌ایم و براساس مصوبه سال ۹۵ دستگاه‌های مختلف پای کار هستند تا چابک‌سازی انجام شود و مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد، کمتر شده یا از بین برود.
براساس پیگیری از افراد مطلع در کشت فراسرزمینی، این منابع آگاه اعلام کردند در سال‌های گذشته در زمینه کشت فراسرزمینی موردی محقق نشده و در سال ۹۶ یا ۹۷ حدود ۱۰۰ هکتار کشت چغندر اتفاق افتاده است.
آنچه در بررسی این جریان به نظر می‌رسد این است با همه ضرورت‌های موجود برای وجود کشت فراسرزمینی به ویژه برای تعطیل نشدن صنایع تبدیلی
خراسان رضوی، این کشت باید به صورت جدی دنبال شود که با استناد به بررسی‌های انجام شده باید گفت این سبک کشت و کار چندان در دستور کار مسئولان استانی نیست و برای تحقق این موضوع لازم است حتماً تمام منابع آبی به آخرین حد خود و شرایط بحرانی‌تر از حال حاضر برسد تا مسئولان اقدام اساسی داشته باشند.
خراسان رضوی با وجود کارخانه‌های فراوان صنایع تبدیلی متعلق به بخش خصوصی، جلوگیری از بیکاری در اثر تعطیلی کارخانه‌های مختلف و وجود دشت‌های زیاد درگیر بحران آب، نیازمند کشت فراسرزمینی است و به منظور کسب نتیجه از این کشت برای استان نیاز است همه ظرفیت‌های بخش‌های دولتی، خصوصی و مجمع نمایندگان خراسان رضوی پای کار بیایند تا ضمن گفت‌وگو با وزارتخانه‌های مسئول در مصوبه سال ۹۵ به ویژه وزارت امور خارجه در این موضوع گره‌گشایی شود.
نقش پررنگ وزارت خارجه در تحقق کشت فراسرزمینی
در پاسخ به این پرسش‌ها رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: براساس مصوبه سال ۹۵ برای تأمین نهاده‌های دامی و واردات آب مجازی به کشور با توجه به خشکسالی‌هایی که ما آن مواجه هستیم و ظرفیتی که در کشورهای مختلف مثل روسیه، قزاقستان، افغانستان و کشورهای دیگر وجود دارد، به وزارتخانه‌های مختلف تکالیف گوناگونی داده شد که در این میان دو وزارت امور خارجه و جهاد کشاورزی در کنار وزارتخانه‌های کار و اقتصاد و دارایی نقش کلیدی‌تری دارند.
احمد سلحشور ادامه می‌دهد: متأسفانه تاکنون هیچ اتفاق شاخصی در کشت فراسرزمینی برای استان نیفتاده و اگر قرار است مشکل کم آبی و خشکسالی را با واردات کشت فراسرزمینی حل کنیم، دولت باید تعهد کند این محصولات را به صورت تضمینی خریداری و به عنوان کالای داخلی حساب می‌کند. تضمین سرمایه‌گذاری افراد توسط وزارت امور خارجه مهم است؛ اما متأسفانه وزارت خارجه به وظایف خود در این زمینه آشنا نبوده و در این حوزه فعالیتی نکرده است.
وی با اشاره به جلسات برگزار شده برای حل مسائل کشت فراسرزمینی در استان عنوان می‌کند: در خراسان رضوی چندین جلسه برای رفع مشکلات کشت فراسرزمینی برگزار شد؛ اما در این جلسات به جای اینکه وزارت خارجه به رایزنی برای حل مسائل تضمین سرمایه‌گذاری از طرق سیاسی بپردازد، به نبود امنیت برای کشت فراسرزمینی و سرمایه‌گذاری در این خصوص اشاره کرده است.
کشت فراسرزمینی بدون حمایت دولتی ثمر ندارد
رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی مشکلات بسیاری را سد راه سرمایه‌گذار برای کشت فراسرزمینی می‌داند و می‌گوید: در گذشته برخی سرمایه‌گذاران بدون حمایت دولت اقدام به کشت محصولات در کشورهای اطراف کردند؛ اما هنگام ورود محصول به کشور با چالش‌های زیادی مواجه شدند و همین سبب شد سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری بدون حمایت واهمه داشته باشند. به عنوان مثال چغندرقند، مورد نیاز کارخانه‌های استان است که به دلیل همجواری با استان هرات و وجود آب و زمین در این منطقه می‌توانیم چغندر را در این منطقه کشت کرده و ماده اولیه کارخانه‌های قند استان را به جای تأمین از استان همدان و استان‌های غربی که هزینه حمل و نقل بالاتری دارد، از هرات تأمین کنیم؛ اما سرمایه‌گذارانی که در این خصوص اقدام کردند، هنگام ورود محصولشان با انواع قرنطینه به دلیل جلوگیری از ورود خاک آلوده و گیاهان نباتی و ترس از ورود مواد مخدر مواجه و هزینه‌های بسیاری را متحمل شدند که موجب شد از ادامه کار منصرف شوند.
سلحشور راهکار این موضوع را رایزنی وزارت خارجه برای پشتیبانی از سرمایه‌گذار در کشورهای دیگر می‌داند و ادامه می‌دهد: رایزن‌های اقتصادی ما باید پای کار باشند و به رفع مشکلات و توسعه کشت فراسرزمینی بپردازند. وظیفه وزارت خارجه در مصوبه سال ۹۵ مشخص است و باید مطالعه‌ای از کشورهای هدف داشته باشد و براین اساس اطلاعات را در اختیار سرمایه‌گذار قرار بدهد. ایجاد صندوق بیمه کشت فراسرزمینی یکی دیگر از راه‌حل‌هاست که از طریق این صندوق در صورت ایجاد خسارت به سرمایه‌گذاران پرداخت شود؛ اما به نظر می‌رسد در این زمینه اراده‌ای نیست و کسانی که مسئول پیگیری این کار هستند، تخصص لازم را ندارند و دولت هم حمایت چندانی از بخش نمی‌کند.
وی با اشاره به اقدام‌های سایر کشورها در کشت فراسرزمینی می‌افزاید: کره جنوبی، ژاپن، عربستان و بسیاری از کشورهای دیگر با گرفتن زمین در روسیه در حال کشت هستند و این محصولات را به عنوان محصول داخلی خودشان به حساب می‌آورند و با مشکلات هنگام ورود به کشورشان آن‌گونه که ما مواجه هستیم، درگیر نیستند. در این زمینه می‌توان به عربستان به عنوان صادرکننده گندم با کشت فراسرزمینی اشاره کرد. انجام کشت فراسرزمینی بدون حمایت‌های دولتی امکان‌پذیر نیست و موجب از بین رفتن سرمایه بخش خصوصی می‌شود. برای تحقق مصوبه سال ۹۵ باید میان دستگاه‌ها هم‌افزایی باشد.
ابهام در آمار
هرچند رضا فتوحی، مجری طرح کشت فراسرزمینی وزارت جهاد کشاورزی در مصاحبه خود با رسانه در اردیبهشت سال جاری گفته بود در حال حاضر در کشورهایی مانند غنا، ارمنستان، پاکستان، برزیل، تاجیکستان و قزاقستان، کشاورزی فراسرزمینی در حال انجام است؛ اما شایسته بود وی برای درک بهتر اینکه در چه شرایط قابل اتکاتری هستیم، همراه با ذکر این آمار میزان سطح زیرکشت و نوع محصول را نیز مشخص می‌کرد و می‌گفت دولت چه حمایت‌هایی در این راستا داشته تا بتوان تحلیل دقیق‌تری از تحقق میزان تعیین شده کشت فراسرزمینی برای کشور ارائه داد.
اینکه سهم خراسان رضوی از میزان ۴۰۰هزار هکتار کشت فراسرزمینی برای سال ۱۴۰۳ چه عددی است، سازمان جهاد کشاورزی استان اعلام کرد برای استان سطح مشخصی وجود ندارد و گفته شده به فراخور استعداد، توانایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که با توجه به مشوق‌ها وجود دارد، هر چه میزان این سطح زیر کشت مشخص‌تر باشد، خوب‌تر است و هر استانی می‌تواند بهتر کار کند. در حال حاضر با توجه به وجود سرمایه‌گذار، درخواست کتبی کشت ۵۰۰هکتار چغندرقند برای افغانستان را داشته‌ایم و براساس مصوبه سال ۹۵ دستگاه‌های مختلف پای کار هستند تا چابک‌سازی انجام شود و مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد، کمتر شده یا از بین برود.
براساس پیگیری از افراد مطلع در کشت فراسرزمینی، این منابع آگاه اعلام کردند در سال‌های گذشته در زمینه کشت فراسرزمینی موردی محقق نشده و در سال ۹۶ یا ۹۷ حدود ۱۰۰ هکتار کشت چغندر اتفاق افتاده است.
آنچه در بررسی این جریان به نظر می‌رسد این است با همه ضرورت‌های موجود برای وجود کشت فراسرزمینی به ویژه برای تعطیل نشدن صنایع تبدیلی
خراسان رضوی، این کشت باید به صورت جدی دنبال شود که با استناد به بررسی‌های انجام شده باید گفت این سبک کشت و کار چندان در دستور کار مسئولان استانی نیست و برای تحقق این موضوع لازم است حتماً تمام منابع آبی به آخرین حد خود و شرایط بحرانی‌تر از حال حاضر برسد تا مسئولان اقدام اساسی داشته باشند.
خراسان رضوی با وجود کارخانه‌های فراوان صنایع تبدیلی متعلق به بخش خصوصی، جلوگیری از بیکاری در اثر تعطیلی کارخانه‌های مختلف و وجود دشت‌های زیاد درگیر بحران آب، نیازمند کشت فراسرزمینی است و به منظور کسب نتیجه از این کشت برای استان نیاز است همه ظرفیت‌های بخش‌های دولتی، خصوصی و مجمع نمایندگان خراسان رضوی پای کار بیایند تا ضمن گفت‌وگو با وزارتخانه‌های مسئول در مصوبه سال ۹۵ به ویژه وزارت امور خارجه در این موضوع گره‌گشایی شود.
نظر شما