معصومه هداوند با بیان اینکه دیالیز به دو روش «همودیالیز» (خونی) و «صفاقی» انجام می‌شود، اظهار کرد: بررسی‌ها بیانگر این است که حدود ۴۰هزار بیمار همودیالیز در کشور حضور دارند که خدمات مورد نیاز را در مراکز دولتی و خصوصی دریافت می‌کنند. تعداد مراکز دولتی که خدمات دیالیز خونی را به بیماران ارائه می‌دهند، ۶۹۶ مرکز است. همچنین حدود ۳۰۰ مرکز خصوصی، خیریه و نهاد عمومی غیردولتی در کنار مراکز دولتی به ارائه خدمات همودیالیز می‌پردازند. 

وی با بیان اینکه عوامل مختلفی می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات کلیوی شود، افزود: نارسایی‌های قلبی_عروقی، فشار خون و دیابت می‌توانند افراد را به سمت مشکلات کلیوی سوق دهند. افرادی که به هر دلیلی به نارسایی‌ها کلیوی مبتلا می‌شوند، باید دیالیز شوند تا خون آن ها با عبور از صافی و فیلترها، تصفیه شود. همودیالیز، دیالیز صفاقی و پیوند کلیه، روش‌هایی هستند که برای حل مشکلات  کلیوی به‌کار گرفته می‌شوند.

۷۰ تا ۸۰ درصد بیمارانی که به دیالیز نیاز دارند، دیالیز خونی می‌شوند

رئیس اداره بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج وزارت بهداشت درباره روش‌های حل مشکلات بیماران کلیوی توضیح داد: همودیالیز، دیالیز صفاقی و پیوند کلیه، روش‌هایی هستند که برای حل مشکلات  بیماران کلیوی به‌کار گرفته می‌شوند. همودیالیز، رایج‌ترین روش دیالیز است و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بیمارانی که به دیالیز نیاز دارند، دیالیز خونی می‌شوند. تعداد بیماران دیالیز صفاقی نسبت به همودیالیز بسیار کمتر است؛ به نحوی که آمار و ارقام بیان می‌کند که کمتر از ۲ درصد بیماران، دیالیز صفاقی می‌شوند.  همچنین حدود هفت درصد از افراد که دچار بیماری‌های کلیوی می‌شوند به پیوند کلیه نیاز دارند.

لزوم تدابیر پیشگیرانه برای دیابت و فشارخون

هداوند با بیان اینکه اصلاح سبک زندگی برای پیشگیری از بیماری‌های کلیوی ضروری است، افزود: «کم‌تحرکی و بی‌تحرکی»، «مصرف غذاهای فریزشده»، «افزودنی‌های ناسالم در موادغذایی سالم» ازجمله عوامل افزایش رشد بیماری‌های کلیوی هستند. گزارش‌ها از رشد ۶ تا ۷ درصدی بیماری‌های کلیوی سخن می‌گویند در حالی که رشد جمعیت کشور حدود یک درصد است. بیماری‌های کلیوی در حال افزایش است و با توجه به رشد این بیماری‌ها، تدابیر پیشگیرانه‌ای باید درارتباط با دیابت و فشار خون در دستور کار قرار گیرد. علاوه بر تدابیر پیشگیرانه برای بیماری‌هایی مانند دیابت، موضوع تغذیه نیز باید در کانون توجه باشد. 

تشخیص زودهنگام بیماری کلیوی با سطح «کراتینین» خون

وی درباره تشخیص بیماری‌های کلیوی توضیح داد: متاسفانه افراد مبتلا به بیماری‌ کلیوی در مراحلی که بیماری شدت‌یافته به پزشک مراجعه می‌کنند. یک آزمایش ساده ادرار و خون می‌تواند میزان سطح «کراتینین» خون را مشخص کند و افراد از ابتلای خود به بیماری‌های کلیوی مطمئن شوند. اگر افراد به بیماری کلیوی مبتلا باشند با انجام یک آزمایش و اطلاع از سطح کراتینین خون خود می‌توانند از مزمن شدن بیماری، دیالیز و حتی پیوند جلوگیری کنند.

لزوم کنترل همیشگی فشار و قند خون

رئیس اداره بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج وزارت بهداشت افزود: همچنین کنترل همیشگی و مرتب فشار خون و قند خون در منزل به پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری‌های کلیوی کمک می‌کند. 

هداوند با بیان اینکه همودیالیز برای کودکان مبتلا به بیماری‌های کلیوی چندان رایج نیست، افزود: دیالیز خونی در میان کودکان چندان رایج نیست و بهترین روش درمانی برای کودکان مبتلا به بیماری‌های کلیوی، دیالیز صفاقی است. به دلیل اینکه دسترسی به عروق کودکان سخت است، دیالیز صفاقی، مطمئن‌ترین و راحت‌ترین روش درمانی بیماری‌های کلیوی برای کودکان به حساب می‌آید. اگرچه کودکان، اطفال و نوزادانی در کشور حضور دارند که همودیالیز می‌شوند اما تعداد آن ها کم است. 

نسبت استاندارد بیمار به تخت دیالیز

او درباره استاندارد نسبت بیمار به تخت دیالیز توضیح داد: استاندارد جهانی نسبت بیمار به تخت، ۴ به یک است؛ منظور این است که به ازای هر ۴ بیمار یک تخت دیالیز در کشور وجود داشته باشد. این نسبت در مراکز دولتی محقق شده است. با توجه به اینکه دولت در نظر دارد از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند، بخش‌های خصوصی نیز به استاندارد جهانی نسبت تخت به بیمار نزدیک شده‌اند. دستگاه‌های دیالیز در داخل کشور ساخته می‌شود؛ با توجه به ساخت دستگاه‌های دیالیز در کشور، مشکلی در ارتباط با این دستگاه‌ها، تخت دیالیز و صافی وجود ندارد. 

هداوند درباره وضعیت دسترسی بیماران دیالیزی به دارو گفت: بیماران همودیالیز در ارتباط با تامین داروهای خود با هیچ مشکلی مواجه نیستند. بیماران دیالیز صفاقی در تابستان سال جاری با مشکلاتی مواجه شدند اما با توجه به اینکه محلول بیماران صفاقی در کشور تولید و کنترل کیفی می‌شود، میزان محلول مورد نیاز بیماران دیالیز صفاقی در دسترس است. 

رئیس اداره بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج وزارت بهداشت درباره جامعه آمار و پراکندگی جغرافیایی بیماران دیالیزی در کشور گفت: بررسی‌ها بیانگر این است که حدود ۱۰ درصد دیالیز کشور در شهر تهران و همچنین ۸ درصد از دیالیز کشور در دو استان «گلستان» و «سیستان و بلوچستان» انجام می‌شود. این آمار و ارقام به این معنا نیست که این تعداد بیمار در پایتخت و این استان‌ها حضور دارند؛ چرا که برخی بیماران ترجیح می‌دهند به مرکز دیالیز مدنظر خود مراجعه کنند و هیچ الزامی در ارتباط با مراجعه به نزدیک‌ترین مرکز درمانی در محل سکونت بیمار وجود ندارد. 

وی درباره توجه به الگوی تغذیه سالم گفت: میزان کم‌تحرکی، بسیار افزایش یافته است. افزایش میزان کم‌تحرکی در کنار عادات بدغذایی سبب افزایش بیماری‌های کلیوی می‌شود. مصرف نمک، مصرف بیش‌ از حد پروتئین و غذاهای چرب می‌توانند افراد را به سمت بیماری‌های کلیوی سوق دهند.