دکتر عبدالمجید شیخی کارشناس اقتصادی، عضو هیئت علمی و محقق حوزه اقتصاد غلات، بویژه اقتصاد تولید، توزیع، ذخیره سازی و مصرف گندم، آرد و نان  نوشت: الگوی غلط نان ناقص اولین بار توسط چرچیل نخست وزیر جنایتکار انگلیس خبیث با ارسال ۱۷ کارخانه آرد سازی (آرد سفید) مجانی به کشور در کشورما رایج شد.

کما اینکه وابستگی به واردات گندم در کشور نیز توسط اصل ۴ ترومن رییس جمهور وقت آمریکای جنایتکار در دهه ۱۳۳۰ آغاز گردید. روش اینان دقیقاً مانند اشاعه مواد مخدربوده که ابتدا با هبه و ارسال مجانی جوانان را معتاد کردند و پس از ایجاد اعتیاد در مرحله عملیاتی اقدام به فروش گسترده و غارت منابع کشور های ضعیف کردند. در کتاب تاریخ پزشکی ایران نوشته سیریل الگود نیز آمده است که آرد سفید توسط غربی های خیانت پیشه وارد سبد غذایی مردم ایران شد ...

سهم نان از نظر حجم و وزن در سبد خانوار ایرانی حدود۳۰ تا ۵۰ درصد است. این درحالی است که از نظر ارزش غذایی کمتراز ۱۰ درصد را به خود اختصاص داده است. حال آنکه اگر نان کامل با آرد کامل و با پخت صالح باشد حتی می تواند سهم ۱۰۰ درصدی را در سبد غذایی خانوار برعهده بگیرد.!

با ابلاغ سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه ای (حفظه الله تعالی) انتظار می رفت حرکت قابل توجهی در جهت اصلاح الگوی تولید، توزیع و مصرف گندم و آرد و نان کشور انجام شود.

متاسفانه تاکنون به غیر از اواخر دوره ریاست جمهوری شهید جمهور آیت الله دکتر رئیسی (رضوان الله تعالی علیه) هیچگونه تحرّک قابل توجهی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مشاهده نشده است.

در اواخر دولت سیزدهم تنها واکنش این وزارت خانه در مقابل کنش ها و تلاش های شبانه روزی جمعیتی کثیر از پزشکان دلسوز طب سنتی و ایرانی- اسلامی، دفتر امور زیربنایی و کشاورزی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، اساتید چند رشته ای انجمن علمی اسلام و پیشرفت و بسیاری از متخصصین سلامت و درمان و تغذیه، تنها شاهد تاییدیه شفاهی "لزوم اصلاح روش تولید نان با استفاده از آرد کامل (گندم کامل) و اصلاح روش پخت" بودیم و آخرین گزارش آنها موضوع انتخاب مخمّر مناسب خمیر نان بود که اظهار داشتند وزارت متبوع این افزودنی را باید بهگزینی نماید.! (وعده سرخرمن دادند.!)

تاکنون نیز در دولت چهاردهم، غیر از ایجاد بحران در نرخ گذاری قیمت تضمینی خرید گندم از کشاورزان و دستکاری نابخردانه در نرخ و مقدار وزنی نان مصرفی مردم، حرکت سازنده ای مشاهده نشده است.!

برغم تهیه سیاستهای کلی "سبد ملی غذایی کشور" درسال ۱۴۰۱ توسط جمع متخصصین فوق الذکر متاسفانه عناصر پایین دست در بدنه سازمان برنامه و بودجه با صبغه همیشگی غرب زدگی هیچکدام از بند های "سبد ملی غذایی کشور" مورد پیشنهاد از سوی دفتر فوق الذکر را که رسماً ارسال شده بود، برای درج در لایجه برنامه هفتم توسعه نیاوردند و همه را حذف کردند.

در بند ۹ سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف چنین آمده است:

«۹- اصلاح الگوی مصرف نان کشور از طریق ارتقاء و بهبود شرایط و کیفیت فرآیندهای «تولید و تبدیل گندم به نان» و «مصرف نان» در چارچوب سیاستهای زیر:
- تمرکز در سیاست گذاری، هدایت و نظارت و تعیین دستگاه متولی تنظیم بازار نان.
- اعمال سیاست های حمایتی و تشویقی برای ارتقاء سطح بهداشتی مراکز تولید نان و استفاده از نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده در فرآیند تولید نان.
- حفظ ذخیره استراتژیک گندم.
- تنظیم مبادلات تجاری بازار گندم و آرد با هدف تنظیم بازار داخلی.
- اصلاح ساختار تولید و بهبود فرآیند و توسعه تولید انواع نان های با کیفیت، بهداشتی و متناسب با ذائقه و فرهنگ مردم از طریق تدوین و اعمال استانداردها و روشهای تجربه شده و اصول صحیح تولید گندم، آرد و خمیر و پخت نان. »

طبق تحقیقات بعمل آمده متخصصین تغذیه، متخصصین پزشکی و پایه پزشکی و اطبای طب سنتی اسلامی ایرانی گندم کامل از بین ۵۰ ریز مغذی مورد نیاز بدن بیش از ۴۸ ریز مغذی را داراست. لذا اگر نان کاملی که از آرد کامل (شامل پوست (سبوس) گلوتن(پروتئین) و جنین (جوانه)) با روش صحیح پخت که حداقل باید در زمان ۱۲۰ ثانیه بعمل آید به شخص داده شود، در کنار آب و نمک طبیعی برای رشد و سلامتی انسان کافی است. و اگر هیچ ماده غذایی دیگری مصرف نکند هیچگونه کسری در تامین سلامتی تغذیه خود نخواهد داشت.

باز بنا بر تحقیقات متخصیصین چند رشته ای فوق الذکر امروزه یکی از علل ریشه وعمیق ناباروری محروم شدن زن و مرد از نان کامل است.

نان ناقصی که از آرد سفید تولید می شود از سبوس، پروتئین و جوانه عاری شده است. و در قالب نان لواش، تافتون و غیره و کیک، شیرینی و بیسکویت و غیره با افزودنی های غیر مجاز چون مخمّرهای غیرطبیعی و حتی جوش شیرین (که غیر مجاز اعلام شده است) و سایر رنگها و طعمهای غیر طبیعی تحویل مردم می شود. و متاسفانه در کنار نان فراورده های دیگر را هم بیشتر کودکان می خورند که برای سلامتی آنها خطرناک است.

بیماریهایی چون جهاز هاضمه، دیابت، بیمایهای دندان ولثه، ضعف جسمی و جنسی و کاهش ایمنی بدن از دیگر عوارض نان ناقص و افزودنی های غیر طبیعی در آن است.

در جریان فراگیری بیماری کووید۱۹(کرونا) در کشورما حتی روزانه ۷۰۰ نفر نیز فوت کردند. درحالی که درکشوری مانند افغانستان هرگز این بیماری شیوع نیافته و تلفاتی نیز وجود نداشت. دلیل این تفاوت فاحش این بود که افغان ها نان خود را با آرد کامل و با پخت سنتی تهیه و مصرف می کنند و لذا قوه ایمنی بدن آنها بسیار بالاست.

متاسفانه طیق گزارش های رسمی میزان نفوذ بیماری خطرناک دیابت در کشور ما نگران کننده است. طبق بیان مدیرعامل انجمن دیابت ایران در ۲۲ آبان ۱۴۰۳: ۱۴ درصد جمعیت بالای ۲۰ سال ما به این بیماری مبتلا هستند و در حال حاضر با جمعیت ۷ میلیونی مبتلا به دیابت در کشورمان مواجه هستیم.

در متن سیاست های کلان جمعیت (ابلاغی مقام معظم رهبری مورخه ۱۳۹۳/۲/۳۰) از جمله به

 ــ ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی(یعنی نرخ رشدی باید بالاتر از۱/۲ درصد داشته باشیم) و...

 ــ ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی ــ ایرانی و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگی غربی ...و

 ــ ارتقای امید به زندگی، تأمین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه اعتیاد، سوانح، آلودگی‌های زیست محیطی و بیماری‌ها و... هشدار داده شده است.!

این در شرایطی است که اولاً هنوز طبق سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف(- تمرکز در سیاست گذاری، هدایت و نظارت و تعیین دستگاه متولی تنظیم بازار نان.) متولی نان نداریم و قراراست برای پیاده سازی سیاستهای کلان جمعیت هزینه های سنگینی را متحمل شویم.

در حالی که کم هزینه ترین راه برای کاهش ناباروری ناخواسته اصلاح نان است که هیچ هزینه ای برای دولت و مردم ندارد و تغییر مواد اولیه آرد، مخمر برتر یعنی خمیر ترش و روش تخمیر با خمیر ترش و مدت پخت بیشتر می توانیم از هزینه های سنگین و نجومی مقابله با پیری جمعیت و دیابت وسایرین را و بلکه بهتر بگوییم هزینه های سنگینی "نابودی تدریجی نسل" را به صفر برسانیم.

غفلت قوای مقننه و مجریه واقعاً دلیل ذاتی تداوم این محرومیت مردم از نان کامل و سالم است. کافی است خوانند مثلاً در قانون برنامه هفتم توسعه کلید واژه"آرد" و یا "گندم" و یا" نان" را جستجو کند تا متوجه شود که توسط پیکره اداری چگونه مجموعه احکامی که توسط دلسوزان متخصص کشور تهیه و به سازمان برنامه و بودجه جهت گنجاندن در لایحه برنامه هفتم ارسال شده بود حذف شده است؟ مثلاً با جستجوی آرد یک واژه پیدا نمی شود.!

این یعنی یا یک خیانت بزرگ و یا یک غفلت بزرگ و یا یک عمل جاهلانه بزرگ است. از این سه حال خارج نیست. در فصل ۷ «امنیت غذایی و ارتقای تولید محصولات کشاورزی» هیچ هدفی برای اصلاح نان کشور تعبیه نشده است.

در طول لااقل ۵ سال گذشته جمع کارشناسان چند رشته ای که در بالا نامبرده شده با تلاش های متنوع و مختلف بی وقفه ای این بوده تا در محافل اجرایی، علمی و عملیاتی موضوع را مطرح و اهمیت خطیر آن را برای ایجاد سپر امنیت غذایی در کشور گوشزد نمایند.

بخصوص در گردهمایی ها، همایشها میزگردهای علمی واجرایی و جلسه با مسئولینی که به نوعی ذی مدخل بوده و هستند. یکی از ابزارهای مهم اقناع نانوایان و کارخانه های آرد در تولید نان و آرد کامل بوده است.

طبق آخرین گزارش که از سیمای جمهوری اسلامی در آذر ماه ۱۴۰۳ پخش شد، اکنون در حدود ۱۴۰ نانوایی در کشور نان کامل با آرد کامل تولید می کنند. ولی این عدد خیلی ناچیز است. موضوع باید جدی تر پیگیری شود.

بطور مثال یکی از عوامل بسیار موثر پیشرانی مجتمع های بزرگ تولید نان، فراورده های نان و شیرینی است، که عدد آنها اکنون به بیش از ۱۰۰۰ تشکّل رسیده است. عموم مردم را نیز می توان از طریق رسانه ملی آگاه کرد.

از جمله این مجتمع ها «شرکت بزرگ تولیدی نان قدس رضوی» است که با خود رسالت معنوی بزرگ اشاعه رافت روحانی و رحمانی ثامن اللحجج (سلام الله علیه) را هم همراه دارد.

این مجتمع اکنون سهم بزرگی از بازار محصولات گندمی و آرد را در بازار در دست دارد و تنوع زیادی در تولید آن وجود دارد.

چه بهتر که این مجتمع از این فرصت طلایی خداپسندانه استفاده بهینه نماید و "برکات جسمانی با تبعات برکات روحانی" را با انجام چند اقدام بسیار کم هزینه، ولی سرنوشت ساز با آثار و برکات عمیق اجتماعی و اقتصادی، در راستای پیاده سازی سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی در برنامه و اهداف خود قراردهد.

«شرکت نان قدس رضوی با ظرفیت اسمی سالیانه بیش از۴۴.۱۰۰ تن محصولات متنوع و مرغوب (و بیش از یکصد و سی نوع محصول تولیدی (با کیفیت-ن)) جهت مصارف داخلی و صادرات، یکی از بزرگترین کارخانجات صنایع غذائی در زمینه «صنعت کیک، کلوچه و نان است و درمیان حدود ۱۰۰۰ واحد تولیدی از این دست، موقعیت و جایگاه مناسبی را برای خود به دست آورده است.».

این اقدامات عبارتند از:

- افزودن برنامه تولید نان متعارف مورد مصرف خانوارها با آرد کامل از گندم کامل

- تغییر روش تخمیر غیر طبیعی به تخمیر با استفاده از خمیر ترش

- همراه سازی کارخانجات تولید آرد پشتیبان برای تولید آرد کامل شامل سبوس و جوانه

- تغییر حداکثری نان های حجیم، کیک وکلوچه وشیرینی های آرد پایه با جایگزینی آرد کامل و تخمیر سنتی و حذف حداکثری افزودنی های غیر طبیعی.

مزایای اقتصادیی که این تغییر ترکیب محصولات برای این شرکت و سایر شرکتهای تولیدی مشابه دارند عبارتند از:

۱ - با توجه به تغییر رویکرد بزرگی که در چند سال اخیر در بین خانوارها برای خرید محصولات سالم و طبیعی وطیّب(ارگانیک) ایجاد شده این شرکت و دیگران می توانند از قِبَلِ فروش بیشتر سود حداکثری بیشتری بدست بیاورند و مقیاس تولید آنها به چند برابر افزایش پیدا خواهد کردو لذا منافع ناشی از افزایش مقیاس خواهند داشت.

۲ - می توانند افزایش هزینه های جزئی تبعی تغییر ترکیب مواد اولیه را به محصولات جانبی نان بیفزایند. کارخانجات نیز در این افزوده ی هزینه در محصول نهایی سهیم خواهند بود.

۳ - جایگزینی خمیر ترش به جای مایه خمیر نیز بیش از ۵۰ درصد هزینه تخمیر آنها را کاهش می دهد.

۴ - امکان تولید محصولات بیشتر و متنوعتر پیدا خواهند کرد.

اما از همه مهمتر منافع ملی این اقدامات است که یک وظیفه الهی برای ایجاد امنیت غذایی در کشور است. شرکت نان قدس رضوی و یا سایر شرکت ها با این اقدامات مصداقِ یک «الگوی شاهد» قطب تولید و تبلیغ برای مصرف و  ترویج الگوی مصرفی جامعه خواهند شد که در این بین وظیفه فرهنگی شرکت نان قدس رضوی بسیار مبرهن و حساستر از بقیه شرکت هاست.

با این اقدام این شرکت و دیگران نقش پیشران و جریان ساز اجتماعی و اقتصادی پیدا خواهند کرد و نتیجه سالها تلاش متخصصین دلسوز برای اعاده سلامتی جسم و جان و روح، کاهش بیماریها و افزایش باروری جمعیت و کاهش نازایی (که(نازایی) از یک بیستم زوج ها در قبل از انقلاب اسلامی اکنون به یک پنجم زوج ها رسیده است! که واقعاً حطر بزرگی در بیخ گوش ماست.) را به ثمر خواهند رساند. بدون اینکه متحمّل هزینه خاصی بشوند.

با الگو شدن این شرکت و دیگران پیش بینی می شود که سایر شرکتها و تولید کنندگان (و بدنه اداری و مدیریتی دو وزارت بهداشت و درمان و کشاورزی دولت خمود فعلی نیز از خواب غفلت بیدار شده) فوج فوج به این پویش عظیم و انقلاب بزرگ در امنیت غذایی خواهند پیوست.

البته این نکته مهم و بشارت دهنده نیز قابل توجه است که در نتیجه تلاش چند سال گذشته مجموعه متخصصین نامبرده در بالا حرکتهای جهادی خوبی در چند استان اصفهان، سمنان، مرکزی، البرز و چند استان دیگر در جهت تولید و ترویج نان کامل اقدامات عملی خوبی آغاز شده است. که ان شاء الله به نتایج بهتری خواهد رسید. و ما توفیقنا الا بالله العلی العظیم. ۲۶ آذر ۱۴۰۳