مدتی است که در برخی محافل مطرح می شود که ماده مخدر کروکودیل یا تمساح در کشور وجود دارد و این مخدر خطرناک در حال مصرف توسط جوانان ایرانی است. 

ماده مخدر دروزمورفین یکی از مواد خطرناک و مضر است که به تازگی در برخی مناطق جهان گسترش پیدا کرده‌است. نام عامیانه این ماده کروکودیل  است که به علت بروز زخم‌های سبز رنگ شبیه پوست کروکدیل بر بدن مصرف‌کننده به این نام شناخته می‌شود. این ماده در ابتدا به عنوان یک مسکن قوی برای کاهش درد تولید شده است، اما به یک مواد مخدر خطرناک با اثرات جانبی وحشتناک تبدیل می‌شود و از خانواده افیون‌ها محسوب می‌شود. دروزمورفین در سال ۱۹۳۲در ایالات متحده آمریکا توسط پزشکی به نام "لیندون فردریک اسمال" کشف شد. داروی کروکودیل اولین بار در اوایل سال ۲۰۰۰ در روسیه معرفی شد. اثر ضد درد دزومورفین ۸تا ۱۰برابر قوی‌تر از مورفین است.

در زمان مصرف پس از شروع سریع ، اثرات سرخوشی ممکن است کمتر از دو ساعت طول بکشد. با توجه به مدت زمان کوتاه ، بسیاری از افراد خود را در تکرار سریع استفاده از مواد مخدر مشاهده می کنند تا از علائم ترک آن که شبیه هروئین است جلوگیری کنند. به دلیل مدت زمان کوتاه اثر و تجویز مکرر، وابستگی سریع جسمی ممکن است ایجاد شود.

به همین بهانه با دکتر علی ربیع‌زاده، پژوهشگر مسائل اجتماعی و قائم مقام اندیشکده حقوق بشر دانشگاه امام صادق(ع) به گفتگو پرداختیم.

مخدری که بسیار در دسترس است

دکتر ربیع‌زاده درباره این مخدر گفت: مخدر کروکودیل (Krokodil) که به نام دزومورفین (Desomorphine) نیز شناخته می‌شود، یک ماده مخدر بسیار خطرناک و ارزان‌قیمت است که اثراتی مشابه هروئین دارد؛ اما با قیمتی به‌مراتب پایین‌تر از آن در دسترس است. این ماده عمدتاً در روسیه و کشورهای اروپای شرقی مورد مصرف قرار می‌گیرد. کروکودیل ترکیبی از داروهای بدون نسخه و مواد شیمیایی است که تهیه آن را بسیار ارزان و در دسترس می‌سازد.

این پژوهشگر در مورد عوارض جانبی این ماده خطرناک بیان کرد: این ماده عوارض جسمانی فراوانی از جمله تخریب بافت‌ها که باعث زخم‌های شدید و غیرقابل درمان می‌شود، دارد. دروزمورفین اغلب دارای ناخالصی و مقادیر بسیار زیادی مواد سمی و آلاینده است. تزریق چنین ترکیبی می‌تواند باعث آسیب جدی به پوست، رگ‌های خونی، استخوان و ماهیچه‌ها شود. مصرف مداوم کروکودیل می‌تواند باعث نکروز(مرگ) بافت‌ها و همچنین در برخی موارد نیاز به قطع عضو ایجاد می‌شود. ایجاد وابستگی شدید و توهمات روانی مشابه با مواد مخدر قوی از دیگر عوارض روانی این مخدر می باشد.

او در ادامه شرح داد: این آسیب‌های جبران نشدنی و مرگبار، بدلیل وجود ید، فسفر و سایر مواد سمی است. خوب است بدانید که تولید کنندگان دزومورفین معمولا از حلال‌های ارزان و در دسترس اما نسبتا سمی ماننده اسید سولفوریک (اسید باتری)، بنزین یا تینر رنگ استفاده می‌کنند و هیچ وقت این مواد را جداسازی نمی‌کنند.مصرف گسترده این ماده منجر به بحران‌های بهداشتی و اجتماعی در جوامعی شده که دسترسی به مواد آموزشی و بهداشتی کافی را ندارند. از هم گسیختگی خانواده‌ها و ایجاد مشکلات شدید اجتماعی و اقتصادی از جمله دیگر اثرات و مشکلات اجتماعی و فردی استفاده از این مخدر است. مصرف کروکودیل می‌تواند منجر به افت کارایی سیستم عصبی و حسی شده و عملکرد اعصاب و حواس را نیز تضعیف کند. علاوه بر مشکلات عصبی بر سیستم گوارشی بدن نیز تاثیر می‌گذارد و مشکلاتی مثل اسهال و نقض هضم را برای مصرف کننده به همراه دارد.  

 چطور از مصرف این ماده در جوانان جلوگیری کنیم؟

علی ربیع زاده در تشریح راهکارهای درمان و جلوگیری از مصرف بیان کرد: روش‌های درمان ابتلا به این ماده مخدر را می‌توان در سه محور خلاصه نمود. البته درمان قطعی آن با توجه به پیچیدگی‌های روانی و جسمی که برای مصرف کننده ایجاد می‌کند، نیازمند مشاوره‌های تخصصی روانی و پزشکی است.در مجموع سه راهکار جدی برای این رهایی ازاین ماده مخدر وجود دارد و پیشنهاد می‌شود .

۱.سم‌زدایی: فرایند شروع به قطع مصرف و پاک‌سازی بدن

۲.مشاوره و روان‌درمانی: حمایت روان‌شناختی برای مقابله با وابستگی

۳.حمایت اجتماعی: مشارکت در برنامه‌های بازپروری و گروه‌های حمایت

آیا کروکودیل در ایران وجود دارد؟ 

سردار مجید کریمی، رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا چندی پیش گفته بود برخی از قاچاقچیان صرفا برای جذاب کردن موادمخدر اقدام به نام گذاری‌های مختلف بر روی روانگردان‌هایی می‌کنند. خوشبختانه با تلاش ماموران پلیس مبارزه با موادمخدر این نوع از موادمخدر در کشور فعلا وجود ندارد، لذا خانواده ها باید بیش از پیش مراقب فرزندان خود باشند تا گرفتار این آسیب نشوند.

زهرا جوانشیر_ خبرنگار تحریریه جوان قدس