سال‌هاست فاضلاب کنارک در سایه بی‌توجهی در نزدیک ساحل و محل اسکله تخلیه می‌شود، جایی که اکنون دیوار حفاظتی در قسمت‌هایی از ساحل ساخته شده و هنگامی که آب بالا می‌آید کودکان در آن شنا می‌کنند.
آلودگی و اشباع فاضلاب از مواد شوینده و پساب منازل موجب آلوده شدن ساحل، ایجاد چهره نازیبا برای محیط‌زیست و نگرانی شهروندان شده است که افزون بر آلودگی محیط زیست، سلامت عمومی را تهدید می‌کند.
مشکل کجاست؟
گره کور این معضل به این شکل است که شهرداری‌ها براساس قانون موظف به جمع‌آوری پسماند هستند، اما در قبال ساماندهی ماشین‌های حمل فاضلاب تکلیفی بر عهده ندارند و آب و فاضلاب نیز تنها در صورت راه‌اندازی شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری متولی این امر محسوب می‌شود و محیط زیست نیز نهادی نظارتی است که قدرت اجرایی ندارد و باوجود وعده مسئولان دولت‌های مختلف طی ۲۰ سال گذشته هنوز سازماندهی فاضلاب‌های این شهرستان به سرانجام نرسیده است و همواره مسئولان این وضعیت را ناشی از تخلف برخی از افراد که به طور غیرقانونی اقدام به رهاسازی فاضلاب می‌کنند، می‌دانند.
عملیات اجرایی که پایان ندارد
تیر سال ۱۳۹۷ بود که سرپرست وقت فرمانداری کنارک در جنوب سیستان و بلوچستان وعده تکمیل شبکه جمع‌آوری فاضلاب کنارک را تا پایان همان سال داد و گفت: ایستگاه پمپاژ مادر در خیابان کمربندی کنارک فعال و امکان نصب شبکه انشعاب فاضلاب وجود دارد و طرح شبکه فاضلاب شهری این شهرستان ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
ابابکر بلوچ افزود: عملیات اجرایی این طرح از سال ۱۳۸۳ آغاز شده است و تاکنون برای این طرح ۲۴۰ میلیارد ریال هزینه شده و نیازمند اختصاص ۱۷۰ میلیارد ریال دیگر برای خرید تجهیزات و تکمیل آن است.
رهاسازی غیر قانونی فاضلاب
آذر سال گذشته معاون وقت هماهنگی و برنامه‌ریزی امور عمرانی فرمانداری کنارک از پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصدی طرح فاضلاب کنارک- با احتساب شبکه ایستگاه پمپاژ و کیت تصفیه‌ها- خبر داد.
مشکل کجاست؟
گره کور این معضل به این شکل است که شهرداری‌ها براساس قانون موظف به جمع‌آوری پسماند هستند، اما در قبال ساماندهی ماشین‌های حمل فاضلاب تکلیفی بر عهده ندارند و آب و فاضلاب نیز تنها در صورت راه‌اندازی شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری متولی این امر محسوب می‌شود و محیط زیست نیز نهادی نظارتی است که قدرت اجرایی ندارد و باوجود وعده مسئولان دولت‌های مختلف طی ۲۰ سال گذشته هنوز سازماندهی فاضلاب‌های این شهرستان به سرانجام نرسیده است و همواره مسئولان این وضعیت را ناشی از تخلف برخی از افراد که به طور غیرقانونی اقدام به رهاسازی فاضلاب می‌کنند، می‌دانند.
عملیات اجرایی که پایان ندارد
تیر سال ۱۳۹۷ بود که سرپرست وقت فرمانداری کنارک در جنوب سیستان و بلوچستان وعده تکمیل شبکه جمع‌آوری فاضلاب کنارک را تا پایان همان سال داد و گفت: ایستگاه پمپاژ مادر در خیابان کمربندی کنارک فعال و امکان نصب شبکه انشعاب فاضلاب وجود دارد و طرح شبکه فاضلاب شهری این شهرستان ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
ابابکر بلوچ افزود: عملیات اجرایی این طرح از سال ۱۳۸۳ آغاز شده است و تاکنون برای این طرح ۲۴۰ میلیارد ریال هزینه شده و نیازمند اختصاص ۱۷۰ میلیارد ریال دیگر برای خرید تجهیزات و تکمیل آن است.
رهاسازی غیر قانونی فاضلاب
آذر سال گذشته معاون وقت هماهنگی و برنامه‌ریزی امور عمرانی فرمانداری کنارک از پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصدی طرح فاضلاب کنارک- با احتساب شبکه ایستگاه پمپاژ و کیت تصفیه‌ها- خبر داد.
رحیم‌بخش پاک‌اندیش با توضیح اینکه طرح جامع پروژه فاضلاب کنارک در سال ۱۳۷۹ شروع و بازنگری شد و در سال ۱۳۸۱ توسط شرکت مهندسی و فاضلاب کشور مورد تصویب قرار گرفت، افزود: مطالعات مرحله دوم طرح در سال ۱۳۸۸ در دفتر مدیریت امور مطالعات و بررسی‌های فنی شرکت مهندسی و فاضلاب کشور مورد تصویب قرار گرفت و پایان اجرای این طرح سال ۱۴۰۵ در نظر گرفته شد.
پول نیست
رئیس پیشین اداره آب و فاضلاب کنارک در این رابطه اذعان می کند: با در مدار قرار گرفتن ایستگاه‌های فاضلاب و اجرای شبکه فاضلاب در بندر کنارک بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.
ابراهیم دیده‌ور با بیان اینکه اجرای فاضلاب در شهر بندری و ساحل نشین کنارک با شهرهای دیگر متفاوت است، افزود: هزینه اجرای فاضلاب در کنارک نسبت به شهرهایی همچون چابهار و زاهدان چندین برابر است، زیرا به دلیل جنس خاک و بالابودن سطح آب، اجرای فاضلاب به سپرکوبی نیاز دارد و امیدواریم با تأمین و تخصیص اعتبارات کافی شبکه فاضلاب کنارک به اتمام برسد.
آخرین وضعیت پروژه
با این حال اواخر مرداد سال جاری مدیرعامل شرکت آبفای سیستان و بلوچستان از پیشرفت فیزیکی ۲۰ درصدی، عملیات اجرایی احداث ایستگاه پمپاژ حوزه A فاضلاب شهر کنارک خبر داد و گفت: برای انتقال فاضلاب جمع‌آوری شده در شبکه فاضلاب این شهر در مجموع سه ایستگاه پمپاژ شامل ایستگاه‌های A ، C و D پیش‌بینی شده که در حال حاضر فقط ایستگاه C در مدار بهره‌برداری قرار دارد.
علیرضا قاسمی پیشرفت فیزیکی، عملیات اجرایی ساخت ایستگاه پمپاژ حوزه A فاضلاب شهر کنارک را ۲۰ درصد اعلام کرد و افزود: با حمایت‌های لازم و تأمین منابع و اعتبارات، روند ساخت این ایستگاه با سرعت بیشتری پیش رود.
وی با بیان اینکه عملیات ساخت ایستگاه پمپاژ فاضلاب D شهر بندری کنارک، به عنوان یکی دیگر از پروژه‌های اولویت‌دار آبفا در این شهرستان به اتمام رسیده، ادامه داد: اکنون عملیات محوطه‌سازی و احداث ساختمان بهره‌برداری این طرح در حال تکمیل است که با راه‌اندازی ایستگاه‌های پمپاژ فاضلاب D و A شاخص بهره‌مندی ساکنان از خدمات فاضلاب ارتقا می‌یابد و با نصب انشعابات جدید نیمی از جمعیت شهر کنارک از خدمات فاضلاب بهره‌مند خواهند شد.
اعتراض‌هایی که به نتیجه نرسید
موضوع ورود فاضلاب به دریا در کنارک از سال‌ها قبل مورد اعتراض اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان و فعالان و دوستداران محیط‌زیست و نهادهایی نظیر شورای شهر و رسانه‌ها بوده است ولی این اعتراض‌ها تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده و اقدام مؤثری برای توقف این روند خطرناک انجام‌نشده است.
آذر سال گذشته نیز پژوهشکده اکولوژی خلیج‌فارس و دریای عمان در گزارشی اعلام کرد: نبود شبکه جمع‌آوری فاضلاب در برخی از مناطق شهر نه‌فقط موجب آلودگی آب دریا شده، بلکه به دلیل ایجاد بوی نامطبوع در محل‌های ریزش پساب، سلامت مردم را هم در معرض تهدید قرار داده است.
زمانی که فاضلاب را به دریاها (خلیج فارس و دریای عمان) می‌ریزیم میزان مواد مغذی آب‌ها، عناصر فسفات و نیترات، افزایش وحشتناکی پیدا می‌کند و جلبک‌های قرمز که از آن‌ها تغذیه می‌کنند به طور مرتب رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند و دقایقی بعد از میان می‌روند. بالا و پایین رفتن لاشه جلبک‌های قرمز که نمایی از جزر و مد را ایجاد می کنند، پدیده کشند قرمز است.
در این گزارش قید شد: ورود فاضلاب شهری و صنعتی یا کشاورزی از طریق خورها - مسیرهایی که از گذشته‌های دور برای هدایت سیلاب از بالادست به پایین‌دست با یک شیب ملایم با سنگ و سیمان ساخته می‌شده است و در فصل زمستان و هنگام بارندگی ، آب از مسیر خورها به دریا می‌ریزد- و لوله‌های فاضلاب و همچنین تخلیه فاضلاب کشتی‌های تجاری و شناورهای صیادی در سواحل شهر بندرعباس از اصلی‌ترین عوامل افت کیفی محیط ساحلی است که خسارت‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی را بر ساکنان این ناحیه تحمیل می‌کند.
کشند قرمز سند مرگ دریا
زمانی که فاضلاب را به دریاها (خلیج فارس و دریای عمان) می‌ریزیم میزان مواد مغذی آب‌ها، عناصر فسفات و نیترات، افزایش وحشتناکی پیدا می‌کند و جلبک‌های قرمز که از آن‌ها تغذیه می‌کنند به طور مرتب رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند و دقایقی بعد از میان می‌روند. بالا و پایین رفتن لاشه جلبک‌های قرمز که نمایی از جزر و مد را ایجاد می کنند، پدیده کشند قرمز است.
پدیده کشند قرمز نخستین بار مرداد سال ۸۷ در خلیج فارس و دریای عمان مشاهده شد که عامل آن نوعی جلبک به نام «ککلودینیوم» بود و باعث نابودی بیش از ۳۴ تن آبزی شد.
دکتر میرکی یکی از فعالان حوزه محیط زیست کشند قرمز را پدیده ای اکولوژیک عنوان می‌کند و می‌گوید: این پدیده به واسطه تغییرات در محیط آبی به وجود می‌آید.
وی با بیان اینکه این پدیده از ۱۰ سال گذشته در کشور وجود داشته، ادامه می‌دهد: از زمانی که ورود آلاینده‌ها و مواد مغذی همراه آن را به خلیج فارس کنترل نکردیم و در بندرعباس به ۳۰۰ لیتر در ثانیه رسید، موجودات پلانگتونی به نهایت بروز و ظهور خود رسیدند. در این حالت این جانداران، پوششی را در عمق خاص آب ایجاد و از تبادل اکسیژن جلوگیری می‌کنند که سبب خفگی موجودات آبزی به‌خصوص ماهی‌ها می‌شوند.
وی معتقد است: اگر نتوانیم آب را از فاضلاب جدا کنیم موجودات پلانگتونی تاثیر منفی بر اکوسیستم منطقه می‌گذارند و سبب‌ساز مرگ آن می‌شوند.
میرکی راه حل را در برنامه‌ریزی و اجرای دقیق قانون می‌داند و معتقد است: اولین و مهم‌ترین قدم برای مبارزه با این پدیده برنامه‌ریزی دقیق و اجرای قانون است.
وی تأکید می‌کند: باید با استفاده از قانون پسماندهای خانگی، صنعتی و کشاورزی که در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسیده، اما تاکنون معطل مانده نظارت دقیقی بر پسماندهای مزارع پرورش ماهی و میگو، کشاورزی، کارخانه‌های صنعتی و خانه‌ها داشته باشیم تا از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری شود و در مرحله بعد بتوانیم سیستم بازچرخانی آب را راه اندازی کنیم.
وی در همین راستا به تجربه ارزنده بریتانیا در فرهنگ‌سازی برای پاکیزه کردن رودخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: رودخانه تایمز از زمان انقلاب صنعتی یکی از آلوده ترین رودهای جهان بود اما با استفاده از آموزش زیست محیطی و فرهنگ‌سازی توانست رود تایمز را به یکی از پاکیزه‌ترین رودخانه‌های جهان تبدیل کند.
وی یادآور می‌شود: سازمان محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما و جراید باید آموزش برخورد زیست محیطی با فاضلاب را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند.
کشند قرمز سند مرگ دریا
زمانی که فاضلاب را به دریاها (خلیج فارس و دریای عمان) می‌ریزیم میزان مواد مغذی آب‌ها، عناصر فسفات و نیترات، افزایش وحشتناکی پیدا می‌کند و جلبک‌های قرمز که از آن‌ها تغذیه می‌کنند به طور مرتب رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند و دقایقی بعد از میان می‌روند. بالا و پایین رفتن لاشه جلبک‌های قرمز که نمایی از جزر و مد را ایجاد می کنند، پدیده کشند قرمز است.
پدیده کشند قرمز نخستین بار مرداد سال ۸۷ در خلیج فارس و دریای عمان مشاهده شد که عامل آن نوعی جلبک به نام «ککلودینیوم» بود و باعث نابودی بیش از ۳۴ تن آبزی شد.
دکتر میرکی یکی از فعالان حوزه محیط زیست کشند قرمز را پدیده ای اکولوژیک عنوان می‌کند و می‌گوید: این پدیده به واسطه تغییرات در محیط آبی به وجود می‌آید.
وی با بیان اینکه این پدیده از ۱۰ سال گذشته در کشور وجود داشته، ادامه می‌دهد: از زمانی که ورود آلاینده‌ها و مواد مغذی همراه آن را به خلیج فارس کنترل نکردیم و در بندرعباس به ۳۰۰ لیتر در ثانیه رسید، موجودات پلانگتونی به نهایت بروز و ظهور خود رسیدند. در این حالت این جانداران، پوششی را در عمق خاص آب ایجاد و از تبادل اکسیژن جلوگیری می‌کنند که سبب خفگی موجودات آبزی به‌خصوص ماهی‌ها می‌شوند.
وی معتقد است: اگر نتوانیم آب را از فاضلاب جدا کنیم موجودات پلانگتونی تاثیر منفی بر اکوسیستم منطقه می‌گذارند و سبب‌ساز مرگ آن می‌شوند.
میرکی راه حل را در برنامه‌ریزی و اجرای دقیق قانون می‌داند و معتقد است: اولین و مهم‌ترین قدم برای مبارزه با این پدیده برنامه‌ریزی دقیق و اجرای قانون است.
وی تأکید می‌کند: باید با استفاده از قانون پسماندهای خانگی، صنعتی و کشاورزی که در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسیده، اما تاکنون معطل مانده نظارت دقیقی بر پسماندهای مزارع پرورش ماهی و میگو، کشاورزی، کارخانه‌های صنعتی و خانه‌ها داشته باشیم تا از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری شود و در مرحله بعد بتوانیم سیستم بازچرخانی آب را راه اندازی کنیم.
وی در همین راستا به تجربه ارزنده بریتانیا در فرهنگ‌سازی برای پاکیزه کردن رودخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: رودخانه تایمز از زمان انقلاب صنعتی یکی از آلوده ترین رودهای جهان بود اما با استفاده از آموزش زیست محیطی و فرهنگ‌سازی توانست رود تایمز را به یکی از پاکیزه‌ترین رودخانه‌های جهان تبدیل کند.
وی یادآور می‌شود: سازمان محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما و جراید باید آموزش برخورد زیست محیطی با فاضلاب را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند.
نظر شما