این راه‌آهن از چند بُعد برایمان اهمیت دارد؛ یکی بحث سفرهای زیارتی و عبور مسافر و بحث دیگر صادرات ما به عراق است.
با وجود این باید توجه داشت صرفاً ایران به این پروژه نیاز ندارد؛ بلکه خود عراق هم برای اینکه بتواند ناترازی تجاری‌اش را با کشور ما برطرف کند، به خاک ما افزایش صادرات داشته باشد و گردشگر زیارتی و سیاحتی به ایران بفرستد، نیاز دارد این پروژه تکمیل شود.
اتصال ریلی ایران به عراق از طریق مرز شلمچه در استان خوزستان سابقه‌ای ۵۰ ساله دارد؛ اما از زمان انعقاد تفاهم‌نامه در خصوص ساخت خط ریلی شلمچه-بصره حدود ۱۳ سال می‌گذرد.
در اوایل دهه ۹۰ بود که تفاهم‌نامه ساخت خط ریلی شلمچه-بصره به امضا رسید و مقرر شد راه‌آهن شلمچه-بصره به‌عنوان سنگ بنای همکاری‌های اقتصادی با همسایگان به ارتقای روابط تجاری و غیرتجاری با عراق و دسترسی ریلی به دریای مدیترانه و برقراری ارتباط کشورهای آسیای مرکزی با کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و شمال آفریقا کمک کند.طبق گفته کارشناسان و حتی مقامات مسئول وزارت راه و شهرسازی، اتصال ریلی ایران به عراق علاوه بر ارتقای ژئوپلتیک ایران، بستر پویایی تجارت در غرب آسیا را فراهم می‌کند که نیاز به تمرکز مسئولان به ویژه متولیان وزارت راه‌وشهرسازی دارد.
تجارت و سیاحت
اتصال خط آهن شلمچه-بصره به منظور اتصال ریلی دو کشور ایران و عراق، به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و مقامات دو کشور بسیار امیدوار هستند انتظار ۵۰ ساله دو کشور برای اتصال ریلی به واقعیت تبدیل شود.
اتصال ریلی ایران به عراق از طریق مرز شلمچه در استان خوزستان سابقه‌ای ۵۰ ساله دارد؛ اما از زمان انعقاد تفاهم‌نامه در خصوص ساخت خط ریلی شلمچه-بصره حدود ۱۳ سال می‌گذرد.
در اوایل دهه ۹۰ بود که تفاهم‌نامه ساخت خط ریلی شلمچه-بصره به امضا رسید و مقرر شد راه‌آهن شلمچه-بصره به‌عنوان سنگ بنای همکاری‌های اقتصادی با همسایگان به ارتقای روابط تجاری و غیرتجاری با عراق و دسترسی ریلی به دریای مدیترانه و برقراری ارتباط کشورهای آسیای مرکزی با کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و شمال آفریقا کمک کند.طبق گفته کارشناسان و حتی مقامات مسئول وزارت راه و شهرسازی، اتصال ریلی ایران به عراق علاوه بر ارتقای ژئوپلتیک ایران، بستر پویایی تجارت در غرب آسیا را فراهم می‌کند که نیاز به تمرکز مسئولان به ویژه متولیان وزارت راه‌وشهرسازی دارد.
تجارت و سیاحت
اتصال خط آهن شلمچه-بصره به منظور اتصال ریلی دو کشور ایران و عراق، به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و مقامات دو کشور بسیار امیدوار هستند انتظار ۵۰ ساله دو کشور برای اتصال ریلی به واقعیت تبدیل شود.
ساخت خط آهن شلمچه-بصره از ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ آغاز شده و این خط بخشی از طرح اتصال حرمین است که خط مستقیم انتقال زائران از عتبات عالیات و نجف اشرف تا آستان قدس رضوی و برعکس را فراهم می‌کند.طبق اظهارات یونس‌الکعبی مدیرکل سابق راه‌آهن عراق، انتقال سالانه بیش از ۳ میلیون زائر به عتبات عالیات از مسیر این خط ریلی در اهداف اولیه این پروژه برنامه‌ریزی شده بود.
اتصال خط آهن شلمچه-بصره به منظور اتصال ریلی دو کشور ایران و عراق، به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و مقامات دو کشور بسیار امیدوار هستند انتظار ۵۰ ساله دو کشور برای اتصال ریلی به واقعیت تبدیل شود
هر چند در سال‌های اخیر حجم تجارت ایران و عراق به بیش از ۱۰ میلیارد دلار و رفت‌وآمد زائر و گردشگر نیز به حدود سالانه ۹میلیون نفر رسیده؛ اما به نظر می‌رسد با اتمام این خط ریلی هم رفت‌وآمد زائران افزایش می‌یابد و هم حجم تجارت ایران و عراق به بیش از این اعداد خواهد رسید.براساس آمارهای منتشر شده، صادرات ایران به عراق از ۱۴۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰طی چند موج جهش به ۸/۹ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
لازم به ذکر است ایران و عراق تجربه ۱۴ میلیارد دلار تجارت با یکدیگر را دارند و تجارت ۳۰ میلیارد یورویی میان دو کشور با تکمیل زیرساختهای مورد نیاز از جمله خط ریلی شلمچه-بصره از اهداف طرفین است.
تخصیص قطره‌چکانی بودجه
برای کمک به طرح ساخت راه‌آهن شلمچه-بصره در جدول اعتبار طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان بودجه عمرانی دستگاه‌های اجرایی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ افزون بر ۴۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
این خط آهن در این سال‌ها همواره فرایند پرفراز و نشیبی داشته؛ اما به دلایل فراوان از جمله حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم توافق برای واگذاری اراضی مورد نیاز، این پروژه بارها به تعویق افتاده است.
آغاز مطالعات نهایی و عملیات اجرایی پروژه ریلی شلمچه-بصره در سال ۱۴۰۰، به نتیجه تصمیمات مقامات عراقی موکول شده بود؛ به خصوص اینکه مسیر مورد نظر برای ساخت راه‌آهن میان دو کشور به مین‌روبی نیاز داشت. همان زمان رستم قاسمی وزیر فقید راه و شهرسازی دیدارهایی با مسئولان عراقی داشت تا زمینه توافق با عراق در خصوص اتصال ریلی ایران با این کشور را فراهم کند.
مین‌های جنگی؛ سد راه پروژه
اتصال محورهای ارتباط حمل و نقلی ایران به عراق آن هم در بخش ریلی اگر چه جزو مطالبات دو کشور محسوب می‌شود؛ اما با وجود گذشت نزدیک به دو دهه از شروع مذاکرات و طرح‌های اجرای اتصال راه‌آهن ایران به عراق، مشکلات زیادی در دو کشور مانع تکمیل این پروژه شده است.
اتصال ریلی ایران به عراق از دو مرز خسروی در کرمانشاه و شلمچه در خوزستان مدنظر است. خط ریلی سراسری تا شلمچه متصل است و برای اتصال به بصره در عراق ریل‌گذاری مسیر ۳۲ کیلومتری باید انجام شود. در عراق نیز از شهر بصره تا شهرهایی از جمله کربلا و بغداد خطوط ریلی متصل هستند و در صورت اتصال میان شلمچه تا بصره که طولی حدود ۳۲ کیلومتر دارد، شبکه ریلی دو کشور به یکدیگر متصل خواهد شد.
لازم به ذکر است ایران و عراق تجربه ۱۴ میلیارد دلار تجارت با یکدیگر را دارند و تجارت ۳۰ میلیارد یورویی میان دو کشور با تکمیل زیرساختهای مورد نیاز از جمله خط ریلی شلمچه-بصره از اهداف طرفین است.
تخصیص قطره‌چکانی بودجه
برای کمک به طرح ساخت راه‌آهن شلمچه-بصره در جدول اعتبار طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان بودجه عمرانی دستگاه‌های اجرایی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ افزون بر ۴۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
این خط آهن در این سال‌ها همواره فرایند پرفراز و نشیبی داشته؛ اما به دلایل فراوان از جمله حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم توافق برای واگذاری اراضی مورد نیاز، این پروژه بارها به تعویق افتاده است.
آغاز مطالعات نهایی و عملیات اجرایی پروژه ریلی شلمچه-بصره در سال ۱۴۰۰، به نتیجه تصمیمات مقامات عراقی موکول شده بود؛ به خصوص اینکه مسیر مورد نظر برای ساخت راه‌آهن میان دو کشور به مین‌روبی نیاز داشت. همان زمان رستم قاسمی وزیر فقید راه و شهرسازی دیدارهایی با مسئولان عراقی داشت تا زمینه توافق با عراق در خصوص اتصال ریلی ایران با این کشور را فراهم کند.
مین‌های جنگی؛ سد راه پروژه
اتصال محورهای ارتباط حمل و نقلی ایران به عراق آن هم در بخش ریلی اگر چه جزو مطالبات دو کشور محسوب می‌شود؛ اما با وجود گذشت نزدیک به دو دهه از شروع مذاکرات و طرح‌های اجرای اتصال راه‌آهن ایران به عراق، مشکلات زیادی در دو کشور مانع تکمیل این پروژه شده است.
اتصال ریلی ایران به عراق از دو مرز خسروی در کرمانشاه و شلمچه در خوزستان مدنظر است. خط ریلی سراسری تا شلمچه متصل است و برای اتصال به بصره در عراق ریل‌گذاری مسیر ۳۲ کیلومتری باید انجام شود. در عراق نیز از شهر بصره تا شهرهایی از جمله کربلا و بغداد خطوط ریلی متصل هستند و در صورت اتصال میان شلمچه تا بصره که طولی حدود ۳۲ کیلومتر دارد، شبکه ریلی دو کشور به یکدیگر متصل خواهد شد.
در این پروژه ۱۶ کیلومتر ابتدایی مقدار زیادی میادین مین پاکسازی نشده وجود دارد که مقرر شده طرف ایرانی مین‌روبی را انجام دهد. پس از آن حدود ۱۶ کیلومتر خط ریلی عادی توسط طرف عراقی کشیده خواهد شد و نقطه انتهایی پروژه یک پل حدوداً هزار متری با دهانه متحرک روی اروندرود خواهد بود که مقرر شده مطالعه و اجرا شود.
رایزنی ادامه دارد
در همین حال «فرزانه صادق» وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم در خصوص پروژه راه‌آهن بصره-شلمچه از رایزنی و مذاکره با مقامات عراقی برای تکمیل پروژه ریلی شلمچه-بصره و تقویت مسیر جاده‌ای خبر داده و می‌گوید: در بخش جاده و ریل موضوعات بسیار مهم ازجمله راه‌آهن شلمچه-بصره و بصره به مرز خسروی مورد تأکید قرار گرفته و تفاهم‌نامه‌هایی را در این زمینه منعقد خواهیم کرد.
«جبار علی ذاکری» مدیرعامل راه‌آهن ایران نیز یکم آذر امسال در نشست مشترک با «جبار علوی لحیس» مدیرعامل راه‌آهن عراق گفته بود در دو ماه گذشته اقدام‌های خوبی در پروژه مسیر ریلی شلمچه-بصره صورت گرفته و به دلیل توانایی مهندسان ایرانی در طراحی و ساخت پل و سازه‌های فنی، مراحل احداث پل در این مسیر با سرعت بیشتری در حال انجام است.
«جبار علوی لحیس» مدیرعامل راه‌آهن عراق نیز با اشاره به عملکرد راه‌آهن ایران در مین‌روبی و پیشبرد پروژه مهم ریلی شلمچه-بصره گفته است نخست وزیر عراق بر ضرورت اتمام پروژه طی سه سال آینده تأکید دارد.
اگر چه بنا بر اظهارات مسئولان راه‌آهن کشور نسبت به پاکسازی مسیر ریل‌گذاری اقدام شده؛ اما پیش‌بینی می‌شود پروژه اتصال شلمچه به بصره تا دو سال آینده ادامه داشته باشد.
نظر شما