تحولات منطقه

۲۶ دی ۱۴۰۳ - ۰۶:۴۶
کد خبر: ۱۰۴۲۱۸۴

اولویت تعامل و روابط خارجی با همسایگان و همچنین کشورهای اسلامی، از جمله اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که در نظام دیپلماسی کشور، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.

ضرورت الگوسازی موفق در رابطه با همسایگان بر مبنای اعتماد متقابل / به بهانه سفر پیش روی رئیس جمهور به تاجیکستان
زمان مطالعه: ۱۶ دقیقه

اولویت تعامل و روابط خارجی با همسایگان و همچنین کشورهای اسلامی، از جمله اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که در نظام دیپلماسی کشور، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. برگزاری اجلاس اخیر وزرای امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی - اکو به میزبانی وزارت امور خارجه کشورمان در تاریخ ۱۲ و ۱۳ آذر ماه سالجاری در مشهد الرضا (ع) بعنوان بزرگترین شهر ایران و همچنین بزرگترین شهر مرزی و منطقه ای با همسایگان شمال شرق و منطقه آسیای مرکزی که گستره اصلی حوزه اکو میباشد، و همچنین سفر پیش روی رئیس جمهور به تاجیکستان نمادی عینی و رفتاری عملی نسبت به اهتمام این اصل حاکم در سیاست خارجی جمهوری.ا.ایران در دستگاه سیاست خارجی ایران بود که لازم است مورد توجه و عنایت قرار گیرد.

این دو اصل که ماهیتی فرهنگی دارد، و در عین حال دارای آثار سیاسی - اقتصادی است، بعنوان مبنای همکاریهای منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران، در دستور کار ویژه دستگاه دیپلماسی کشورمان قرار دارد. تنوع و تعدد کشورهای همسایه ج.ا.ایران، و موقعیت همجواری و هم قرینگی آنها در مرزهای خشکی و مرزهای آبی که بالغ بر ۱۶ کشور میباشند و دارای مولفه های گوناگون مشترک فرهنگی با کشورمان، همچون اشتراکات دینی - قومی - نژادی - زبانی - علایق و پیشینه تاریخی - رفتارها، سلایق، سنن و آداب و رسوم، بوده، ضمن ایجاد ظرفیتهای خاص ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئواکولوژیک، و فراهم‌ ساختن زمینه های مناسب همکاریها در مناسبات دو جانبه، بخوبی توانسته اند مسیر همگرایی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین الطرفینی را در چارچوب روابط و حقوق همسایگی، بویژه با محوریت موضوعاتی مهم همچون ترانزیت، تجارت، انرژی، گردشگری زیارت، گردشگری سلامت، محیط زیست، و دیگر همکاریهای مشترک اقتصادی مرزی مانند گمرکات و بازارچه های مرزی، مناطق آزاد تجاری مرزی، تجارت چمدانی مرزنشینان و …، ترسیم نمایند.

ضرورت الگوسازی موفق در رابطه با همسایگان بر مبنای اعتماد متقابل / به بهانه سفر پیش روی رئیس جمهور به تاجیکستان

پیوندهای فرهنگی و اجتماعی مشترک فرصتی مهم

مولفه های مذکور در نگاه و رویکرد عملی سیاست خارجی ج.ا.ایران، از جمله متغیرهای موثر در استراتژی تنظیم روابط ( کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت ) با همسایگان و کشورهای منطقه به شمار می آیند، بطوریکه زمینه تقویت و تعمیق مناسبات همسایگی و بخصوص تقریب فرهنگی و توسعه همکاریهای اقتصاد منطقه ای را در اشکال مختلف تعاملات مشترک مرزی، فراهم ساخته است. از سوی دیگر، این عوامل، فرآیند تکاملی همکاریهای چند جانبه درون منطقه ای و بین همسایگی را در قالب عناصر اصلی تامین منافع ملی دوجانبه و چند جانبه شکل بخشیده و مسیر هم افزایی و همگرایی های ناحیه ای و فرا ناحیه ای را، جهت دهی کرده و توسعه میدهند .

همانطوریکه ذکر شد، با نگاهی گذرا به محیط پیرامونی ج.ا.ایران از منظر ظرفیت سنجی و موجودیت همسایگان بلافصل و نزدیک، علاوه بر تعدد، شاهد تنوع و چند گونگی های زیادی در هویت و سنخیت های فرهنگی - اجتماعی در این مقوله هستیم و با شاخصه های گسترده و متنوع قومی و نژادی، زبانی و مذهبی مواجهیم که میتوان آنها را در یک تقسیم بندی فرهنگی و منطقه ای به شرح ذیل، قرار داد :

همسایگان عرب در جنوب و غرب، همسایگان ترک و کرد در غرب و شمال غرب، همسایه ارمنی در شمال غرب، کشورهای همسایه روس و قزاق در شمال، ترکمن و تاجیک در شمال شرق، و همچنین همسایگان پشتون و بلوچ در شرق.

اما با نگاهی گسترده تر و نگرشی عمیق تر، درمی‌یابیم چندگونگی ها و تفاوتهای برشمرده شده، که دارای امتداد جغرافیایی در گستره و پهنه سرزمینی، و عمق فرهنگی در پیشینه و عقبه تاریخی خود میباشند، پیوندهای مشترکی را در مناطق همجوار و مرزی با ج.ا.ایران، ایجاد نموده اند و باعث درهم تنیدگی علایق و سلایق مشترک فرهنگی و اقتصادی، در قالب امتیازات و حقوق انتفاعی ناشی از مزیت همسایگی و تمدن منطقه ای، شده اند.

لذا این عناصر، بطور مستقیم، و خواسته یا ناخواسته، نقش موثر و قابل توجهی را در قالب عوامل پیوند دهنده و تحکیم بخش دخیل در روابط همسایگی با کشورمان، بویژه در حوزه استانها و مناطق مرزی بازی میکنند، و تاثیرات مهم و تعیین کننده ای در روابط با کشورهای مقابل در جهت تامین، تعمیق و بعضا تلفیق منافع مشترک، و ایجاد و قوام و دوام امنیت ملی میان دو همسایه، به شکل متقابل، بر جای میگذارند، چرا که تمام این همسایگان، دارای فصول مشترک با ج.ا.ایران هستند، بخصوص از ابعاد جغرافیا، ترانزیت و تجارت، آب و هوا و محیط زیست، و باعث ایجاد زمینه های مختلف همکاریهای متنوع در حوزه ترانزیت – تجارت مرزی – بازارچه های مرزی مشترک – مناطق ویژه و آزاد اقتصادی مشترک مرزی - پایانه ها و گمرکات مرزی مشترک، ذخایر معدنی، مراتع، جنگل ها و زمینهای کشاورزی، رودخانه ها، دریاچه ها، ارتفاعات و ....، شده اند که گذشته از فراهم آوردن زمینه های همکاریهای دو جانبه، در گامی فراتر از آن، زمینه ساز همکاریهای چند جانبه ای و ایجاد همگرایی های منطقه ای میان چندین کشور همسایه با کشورمان، در یک سیستم نظام مند همکاری گروهی، و در اشکال مختلف، مانند امضای اسناد دو جانبه همکاریهای مشترک مرزی، تاسیس سازمانها، کنوانسیونها و اتحادیه های منطقه ای، و یا دیگر چارچوبهای موجود و تعریف شده حقوقی – اقتصادی، هستند، همچون سازمان همکاری اقتصادی اکو، موافقتنامه ترانزیتی عشق آباد، پیمان شانگهای، نشستهای مشترک دریای خزر، و.... . این نوع قالبهای همکاری، علاوه بر تقویت و گستردگی تعاملات مرزی و منطقه ای، تفاهمات و درک مشترکی را نیز در خصوص شناسایی و چگونگی رفع نگرانیها و دغدغه های مشترک از جمله حفظ امنیت و ثبات صلح، محیط زیست و بهداشت عمومی، و…..، به ارمغان آورده و باعث گره خوردگی بیش از پیش منافع مشترک ناشی از تعاملات و حس و درک همسایگی شده اند.

ضرورت الگوسازی موفق در رابطه با همسایگان بر مبنای اعتماد متقابل / به بهانه سفر پیش روی رئیس جمهور به تاجیکستان

نکته بسیار مهم و اساسی اصل " اعتماد سازی متقابل "

در این راستا، آنچه را که نباید از نظر دور داشت‌ و از آن غافل بود، نکته بسیار مهم و اساسی اصل " اعتماد سازی متقابل " است که بستر اصلی و عامل تقویت و تداوم این نوع همکاریهای درون منطقه ای است. این اصل، مبتنی بر ۴ پایه زیر میباشد که رعایت آنها از سوی دول همسایه، بر اساس رفتار عرفی بین الملل، و بعنوان اولین گام های عملی و اقدامات متقابل اعتماد ساز، به نوعی الزام آور بوده و باید مورد رفتار و اقدام، قرار گیرد :

۱- رعایت اصل احترام متقابل ( در گفتار و رفتار، یا همان رفتار عملی سیاست خارجی )

۲- خوش عهدی و پایبندی به تعهدات ( صداقت و امانتداری در روابط، علی الخصوص در حوزه همکاریهای اقتصادی و تجاری در تمامی سطوح بخشهای دولتی و خصوصی، یا رفتار صادقانه اقتصادی )

۳- حسن نیت و رعایت حقوق همجواری ( در حوزه مشترکات تاریخی، فرهنگی، مرزی، کنسولی، امنیتی، انتظامی و سرزمینی که همان رفتار متعهدانه حقوقی است )

۴- حسن تفاهم و درک متقابل در مسیر همسویی در موضوع همسایگی ( در حوزه روابط دوجانبه و بخصوص مناسبات چند جانبه تحت عنوان رفتار منطقه ای و بین المللی که موجبات همگرایی را فراهم می آورد )

در عین حال باید گفت، " فرآیند اعتماد سازی"، کارکردی دوگانه دارد و نقش سبب و مسبب را بازی میکند و علیرغم اینکه روند شکل گیری آن بر اصول ۴ گانه فوق استوار است، اما در برخی از موارد، این فرآیند، خود، پیش درآمد ۴ اصل یاد شده میباشد. .

در همین راستا، تقویت روابط همسایگی و حاکم شدن اصل" اعتماد متقابل " میان همسایگان، حقوق مضاعفی را تحت عنوان "حقوق همسایگی" بر این روابط، مترتب میسازد که مشتمل بر زوایای مختلف حقوق دیپلماتیک، اخلاق مداری در تعاملات و رفتارهای سیاسی، اقتصادی و حقوقی در چارچوب تفاهمات نوشته و نانوشته میان طرفین در حوزه های مختلف فرهنگی - اقتصادی - حقوقی و مرزی و همچنین حوزه همکاریهای منطقه ای و بین المللی است که از جمله آثار آن، میتوان به توسعه و تعمیق همکاریهای جامع الاطراف دو جانبه در بخش های دولتی و خصوصی، از جمله مراودات اقتصادی مرزی، و تحکیم و تقویت نسبیتهای فامیلی و قوم و خویشی میان مرزنشینان دو طرف، اشاره کرد که نه تنها به راحتی و تحت تاثیر عوامل تهدیدزا و تخریب زای بیرونی و درونی، دستخوش تغییر، تضعیف و سردی نمیگردد، بلکه ثبات و عمق مناسبات دیپلماتیک طرفین را در تمامی اشکال همکاری ( دوجانبه، منطقه ای و فرا منطقه ای) بدنبال خواهد داشت.

تاجیکستان و ترکمنستان دو نمونه موفق

چنانچه بخواهیم مصداق های عینی و ملموسی را بعنوان مستنداتی در این مقوله که موید مطالب عنوان شده باشند، ارائه دهیم، میتوان به برخی از مولفه ها و ظرفیت های موجود در روابط جمهوری اسلامی ایران با ترکمنستان و تاجیکستان بعنوان دو بازیگر مهم‌ و تاثیر گذار منطقه آسیای مرکزی، که در قالب بسترها و تجربیات عملی و رفتاری و در مقوله سیاست همسایگی، نقش برجسته ای دارند، مختصرا"در چند بخش، بشرح ذیل و تحت عنوان شاخص ها و الگوهای رفتاری اثر گذار در روابط همسایگی و منطقه ای ایران با همسایگان آسیای مرکزی ، اشاره کرد و مورد پردازش کوتاه قرار داد :

۱- ویژگی خاص ترکمنستان در جایگاه و نقش کنشگری منطقه ای و بین المللی این کشور در اتخاذ سیاست بیطرفی ( مثبت )، ظرفیت این همسایه را بعنوان تنها همسایه شمال شرق ج.ا.ایران، با دارا بودن مرزهای طولانی زمینی و دریایی بالغ بر ۱۴۵۰ کیلومتر از یکسو، و از سوی دیگر مثبت اندیشی موثر در رفتار سیاسی دو جانبه ای، منطقه ای و بین المللی این کشور همسایه، بویژه که ناشی از پایبندی به بازیگری خود در رفتار سیاست بیطرفی است، نقش مثبت و سازنده این عضو جامعه جهانی را در کنار سایر حوزه همکاریهای سیاسی، اقتصادی و حقوقی - بین المللی، و رعایت جدی ملاحظات همسایگی با جمهوری اسلامی ایران و اعتقاد و اهتمام این کشور به احترام و رعایت حقوق همسایگی، حتی تداوم این حقوق تا روز قیامت، بخصوص تعاملات سازنده و جامع الاطراف در مجامع و سازمانهای بین المللی، و در موارد نیاز به همبانی شدن متقابل در موضوعات خاص و مد نظر، برجسته، و بیش از پیش دارای اهمیت ساخته است. لذا در این بخش از مناسبات همسایگی و روابط دوجانبه، شاهد ظرفیت بسیار خوب و مناسبی جهت بهره برداری حداکثری بمنظور حفظ و تامین منافع ملی متقابل، و ایضا" ثبات بخشی و تحکیم سازی پایه های روابط دو کشور همسایه هستیم.

۲- حوزه تمدنی و میراث فرهنگی ملموس و ناملموس مشترک موجود در آسیای مرکزی از جمله ترکمنستان و تاجیکستان و همچنین ازبکستان، بخصوص موضوعاتی نظیر تاریخ - دین - آداب و سنن - زبان و ادبیات - هنر، معماری و صنایع دستی - ادبیات و مفاخر فرهنگی - باورها و اعتقادات - ارزش ها و هنجارها و … ، باعث شده است تا توانمندیهای بالای همکاری در این بخش، تعمیق روابط همسایگی و ترمیم روابط خویشاوندی را بعنوان ارمغانی برای همسایگان موصوف، در عرصه دیپلماسی عمومی و روابط فرهنگی جهت فعلیت بخشیدن و جامعیت دادن به سطح روابط موجود میان طرفین عرضه داشته باشد و منجر به تاثیرگذاری متقابل در سطوح مختلف رسمی و غیر رسمی، دولتی و مردمی دو کشور شامل مسئولین و دولتمردان – تجار و صنعتگران - گردشگران - رانندگان - هنرمندان - دانشجویان - ورزشکاران و دیگر اقشار ملی دو همسایه شود و آثار آنرا در پیوستگی بیش از پیش مناسبات همسایگی، در برش همکاریهای پایه ای میان کشورهای همسایه منطقه، شاهد باشیم. استفاده و بهره گیری مفید و موثر از این ظرفیت که ظرفیتی بسیار جامع، عمیق و فراگیر می باشد، روند اشتراک سازی منافع و اعتماد بخشی متقابل میان طرفین را تکمیل و قوت میبخشد و میتواند زیر ساخت لازم همکاری در سایر بخش ها و در حوزه های سیاسی - امنیتی - اقتصادی - منطقه ای و بین المللی، را به خوبی پی ریزی نماید که در نهایت منجر به قوام و استحکام بیش از پیش روابط همسایگی و خویشاوندی شود.

غنای عمیق این شاخصه تا حدی است که هنوز عقبه پر رنگ و زنده آن تا کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و بخشهای غربی کشور چین در شهرهای اورومچی و کاشغر، با محوریت زبان و ادبیات فارسی، هنر و معماری ایرانی- اسلامی، سنت‌ها، باورها و رفتارهای اجتماعی و فولکلوریک همچون نوروز و نوروزگاه، مفاخر فرهنگی شامل شعرا، نویسندگان، اندیشمندان و …. وجود دارد، بطوریکه آرامگاه مختومقلی فراغی شاعر نامی ترکمن و پدر ایشان، دولت محمد آزادی، در استان‌ گلستان ایران و شهر مراوه تپه قرار دارد و آرامگاه کمال خجندی شاعر تاجیکستانی اهل شهر خجند این کشور، نیز در تبریز قرار دارد و …. ، این مصداقها، بیانگر پیوستگی لاینقطع ریشه ها و مشترکات حوزه تمدنی آسیای مرکزی و ایران در طول تاریخ تا حال و آینده میباشد که علیرغم بروز حوادث و رویدادهای سیاسی - اجتماعی و تاریخی در این حوزه، دچار تغییرات و گسستگی نشده است و همیشه عامل پیوند میان مردمان و کشورهای منطقه بوده است.

سفر در پیش روی جناب آقای پزشکیان رئیس جمهور محترم کشورمان به تاجیکستان‌ که با هدف و رویکرد توسعه و ارتقاء سطح روابط دو جانبه در تمامی بخشهای سیاسی، اقتصادی، و همچنین فرهنگی صورت خواهد گرفت، نقش بسزایی را در تداوم و استحکام بخشیدن این ظرفیتهای تمدنی تاریخی و معاصر و مهمتر از آن، تحولات مثبت در روابط دو جانبه و بازتاب آن در همکاریهای چند جانبه منطقه ای، ایفا خواهد کرد.

۳- موقعیت ترانزیتی مکمل دو کشور ایران و ترکمنستان و در ادامه آن به سمت شمال شرق، از طریق تاجیکستان و پیوند اجتناب ناپذیر همکاریهای زیر ساختی و توسعه ای اقتصادی میان طرفین، منجر به ایجاد رونق و توسعه صنعت حمل و نقل منطقه ای و بین المللی شده و باعث گردیده است تا جمهوری اسلامی ایران را بعنوان تنها مسیر آسان، مستقیم، کوتاه، سهل الوصول و امن، و نهایتا اقتصادی، برای ترکمنستان که کشوری محصور در خشکی می باشد، قرار دهد و از این طریق، دستیابی و رسیدن این همسایه را به آبهای آزاد و کشورهای ماوراء بحار از طریق مرزهای شمالی و بنادر جنوبی خود در سواحل خلیج فارس و دریای عمان، ممکن ساخته و همچون شاهرگ اصلی ترانزیتی، به تقویت حیات اقتصادی این کشور ( ترکمنستان )، کمک نماید. از سوی دیگر، ترکمنستان نیز بعنوان دروازه و پل ارتباطی ترانزیتی، حلقه اتصال مهمی میان ایران و دیگر کشورهای همسایه منطقه ای شرقی و شرق دور همچون چین - قرقیزستان - تاجیکستان - ازبکستان در مسیر کریدور شرق به غرب، و همچنین کشورهای همسایه شمال و شمال شرق مانند روسیه و قزاقستان در مسیر کریدور شمال - جنوب، بمنظور ایجاد ارتباط آنها با کشورمان، و سپس از طریق ایران به دریاهای آزاد، محسوب می گردد که چنانچه به هر دلیلی این ارتباط ترانزیتی میان دو کشور قطع شود، ضمن ایجاد مشکلات اقتصادی برای دو همسایه، رگه اصلی کریدورهای مذکور، قطع، و فعالیتهای اقتصادی منطقه، فلج خواهد شد.

۴- موقعیت، امتیازات و مشترکات طبیعی و ناحیه ای خاص و ویژه میان جمهوری اسلامی ایران با کشورهای یادشده از منظر ژئو گرافی، ژئواکونومی، ژئواکولوژی، زمینه های همکاری های لازم میان این سه کشور را فراهم آورده است، بطوریکه در هر شرایطی، این همکاریها مسیر خود را ادامه می دهند و توقفی در این مسیر صورت نگرفته است، از جمله تفاهم ایران و ترکمنستان بر سر ساخت و اجرای پروژه های مشترک در طول نوار مرز و مناطق حاشیه ای آن با هدف تامین متقابل منافع مشترک در حوزه های انرژی ( گاز – آب – برق )، بازرگانی و تجارت، خدمات فنی و مهندسی، ترانزیت، محیط زیست، پزشکی و سلامت و امنیت غذا، و .... . در همین راستا، احداث پروژه مشترک سد دوستی بر روی رودخانه مشترک مرزی هریرود در منطقه مرزی سرخس با هدف تامین آب شرب و کشاورزی مورد نیاز دو کشور، احداث پل مشترک ترانزیتی جاده ای سرخس- سرخس در نقطه صفر مرزی طرفین، همچنین اتصال خطوط ریلی دو طرف که باعث تکمیل خطوط ترانزیتی کریدورهای شمال – جنوب و شرق – غرب، با هدف توسعه همکاریهای ترانزیتی و اقتصادی، شده است، ساخت پایانه مشترک گمرکی و مرزی باجگیران– گودان میان طرفین، ساخت بازارچه مشترک مرزی باجگیران در نقطه مرزی باجگیران، احداث و ایجاد معابر گمرکی و پایانه های مرزی دو کشور در ۴ نقطه مرزی زمینی مشترک در مناطق اینچه برون – اترک ( آلتین عصیر)، باجگیران – گودان، لطف آباد – آرتیق و سرخس - سرخس با هدف توسعه تجارت، ایجاد نقاط اتصال انرژی دو کشور از طریق اجرای پروژه های مشترک احداث خطوط انتقال انرژی گاز و برق، همچون خطوط انتقال گاز در ۲ نقطه مرزی سرخس در استان خراسان رضوی و کربچه – کردکوی در استان گلستان با هدف توسعه همکاریهای گازی مشترک پیرامون خرید و سوآپ گاز به کشورهای ثالث از طریق کشورمان، احداث خطوط انتقال برق در ۲ نقطه مرزی مشترک شاتلیق و سرخس در استان های گلستان و خراسان رضوی بمنظور توسعه همکاریهای برقی دو همسایه و نیز سوآپ برق به دیگر کشورهای منطقه از طریق خاک جمهوری اسلامی ایران با رویکرد توسعه همکاریها در حوزه انرژی، همچنین اتصال و توسعه خطوط جاده ای و ریلی از سوی طرفین در خاک خود و تفاهم جهت اتصال آنها با یکدیگر در نقاط مرزی مشترک در سرخس، اینچه برون - لطف آباد و باجگیران، ایجاد مسیرهای جدید ریلی – ترانزیتی سه جانبه با اتصال خطوط راه آهن خود به یکدیگر و کشور ثالث همچون قزاقستان، بعنوان مسیرها و نقاط اتصالی استراتژیک تکمیل دهنده ۲ کریدور ترانزیتی منطقه ای و بین المللی تحت عنوان کریدور شمال - جنوب، و کریدور شرق - غرب، با هدف کلی همکاریهای جامع الاطراف طولانی مدت میان دو همسایه.

در همین راستا ساخت پروژه‌ای خدمات فنی و مهندسی از سوی ایران در تاجیکستان مانند پروژه سنگ توده در بخش صنعت آب و برق، حفر تونل انزاب در ارتفاعات کوهستانی شمال تاجیکستان و اجرای برخی دیگر از خدمات تکنولوژی و صنعتی از سوی ایران در این کشور، نمونه ای از پیوندهای همکاری های طرفین در حوزه ژئو اکونومیک و ژئو مهندسی میباشند.

۵- ضرورت های مربوط به دغدغه ها و نگرانی های دو جانبه پیرامون موضوعات مشترک محیط زیستی و اکولوژی طبیعی منطقه، بخصوص موضوع آب و دیگر مسائل و مشکلات اقلیمی مبتلابه دو کشور و کشورهایی همچون ازبکستان و تاجیکستان ناشی از دخالتهای انسانی غیر مسئولانه ایجاد شده اخیر از سوی طرف ثالث، بعنوان تهدیدات طبیعی و انسانی مهم برای منطقه در حوزه محیط زیست بیابانی، گرد و غبار و ریزگردها، محیط زیست دریایی در خزر و نیز رودخانه های مرزی، جنگل ها و مراتع، طرفین را تشویق و ترغیب به همکاری و امضای اسناد جدید همکاری دو کشور در حوزه محیط زیست، کشاورزی، درمانی و پزشکی، و علاوه بر آن نیز تلاش مشترک جهت تنظیم اسناد همکاریهای چند جانبه محیط زیستی در دریای خزر نموده است. اگر بخواهیم کمی بسیط تر به این فاکتور الزام آور بپردازیم، به موضوع ضرورتهای همکاری در حوزه گیاهان و نباتات، دام و طیور، می توان اشاره کرد که این مهم نیز، طرفین را به ضرورت انجام اقدامات تکمیلی مشترک از جمله امضای اسناد همکاری در موضوعات مربوطه، سوق داده است.

۶- الزامات ناشی از شرایط ژئوپلیتیکی موجود میان دو همسایه و دیگر نقاط حوزه آسیای مرکزی همچون تاجیکستان، ازبکستان، که موجب بروز خطرات احتمالی و حساسیت ها و نگرانیهای مشترک شده است، سبب گردیده تا در پی آن، طرفها ضرورت انجام رایزنیهای لازم سیاسی را بمنظور انجام تلاشها، ابتکارات و تفاهمات بین الطرفینی برای یافتن و اتخاذ راهکارهای واحد و هماهنگ در حوزه پدیده های مربوط به موضوع حفظ و ثبات صلح و تامین امنیت میان دو کشور و منطقه، در دستور همکاری قرار دهند و بدین طریق از پیدایش و گسترش تهدیدات مذکور، نظیر تفکرات نئورادیکالی و حرکتهای ایدئولوژیک نوظهور افراطی، تروریسم، جرائم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر، جلوگیری نموده و همچنین مانع از دخالتها و فعالیتهای مخرب احتمالی کشورهای ثالث و بیگانه در منطقه شوند و نهایتا عزم و اراده جدی خود را جهت حفظ و تحکیم مرزهای مشترک بعنوان مرزهای دوستی و همکاری، بمنظور تداوم تامین منافع مشترک و لزوم جلوگیری از هرگونه زمینه و عوامل تهدیدزای صلح و ثبات و امنیت میان دو کشور و منطقه، بعنوان یکی دیگر از ضرورتهای همکاریهای مشترک، بکار بندند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • مدیر سایت مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظرات پس از تأیید منتشر می‌شود.
captcha