گفته میشود حلوای مسقطی برای نخستین بار در سال ۱۳۰۱ توسط حاجمحمد قناد به لار آورده شد. وی در یکی از سفرهای حج خود در عمان توقف میکند و حلوای مسقطی عمانی را با خود به لار میآورد و بر اساس آن مسقطی لاری را برای نخستین بار تهیه و عرضه میکند.
همچنین روایتهایی مبنی بر تهیه و تولید این حلوا در زمان صفویه یعنی حدود ۲۲۲ - ۲۱۲ سال پیش در شهر لار وجود دارد و گفته میشود طبق یافتههای تاریخی و بر اساس سفرنامه بازرگانان، وزیران و سفیران خارجی که در مسیر لار به اصفهان میرفتند، در زمان صفویه کارگاههای متعدد ساخت حلوا را در لار گزارش کردهاند.
حلوای عربی با طعم ایرانی
البته مسقطی لاری به مرور زمان رنگ و طعم مستقلی پیدا کرد و دیگر شباهتی میان آن و مسقطی عمانی وجود ندارد.
حلوای مسقطی اگرچه هنر بومی لارستان نیست و بیش از یک قرن است که از عمان به این منطقه آمده اما مردان لاری با نوآوریها و خلاقیتهای هنرورزانه خود این دسر را با بهترین کیفیت و پخت متفاوت به مشتریان عرضه میکنند و سوغات نخست شهر لار و دیگر مناطق جنوبی فارس شده است.
البته باید اذعان کرد این حلوای مقوی که با فوتوفنهایی که استادان و قنادان لاری در تهیه آن به کار بستهاند و تا حد فراوانی با حلوای آن زمان مسقط عمان تفاوت فاحش دارد هم اینک به پیشهای گرانبها و سوغات شهر و دیار این منطقه تبدیل شده است.
با وجود اینکه حلوای مسقطی لار و فرایند تهیه، پخت و تولید آن تیر ماه ۱۳۹۸ در فهرست میراث ناملموس کشور به شماره ۲۰۰۳ ثبت شد اما هنوز بسیاری از تولیدکنندگان بر این موضوع تأکید دارند آن طور که باید پیرامون این برند تبلیغ لازم انجام نپذیرفته است.
مشکلات پیش روی تولیدکنندگان
تولیدکنندگان حلوای مسقطی اگرچه محصولشان به کشورهای آلمان، فرانسه، کانادا و استرالیا صادر میشود اما این صادرات با مشکلات بسیاری همراه است.
بنا بر گفته تولیدکنندگان یکی از مهمترین ضعفها و چالشهای مهم فراروی کارگاهها و تولیدکنندگان حلوای مسقطی لاری از گذشته تاکنون نبود اطلاعرسانی مناسب است.
نبود تمهیدات لازم برای بستهبندیهای مناسب و برندسازی در تولید و عرضه این کالا و محصول باکیفیت نیز از دیگر مشکلات در ناشناخته ماندن این سوغات خوشمزه لاری است.
در این ارتباط بسیاری از تولیدکنندگان عنوان میکنند این دسر و سوغات مختص لار حتی به نام دیگر شهرها نیز مصادره میشود.
متأسفانه این روزها بنا بر اظهارات تولیدکنندگان این شیرینی باید گرانی مواد اولیه را به فهرست مشکلات این کارگاهها اضافه کرد.
محصول شهره اما غریب
رئیس اتاق بازرگانی شیراز با بیان اینکه ۷۷درصد کل واحدهای تولید این محصول در استان فارس فعالیت دارند در هشتاد و ششمین نشست شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس اظهار میکند: یکی از اصلیترین مشکلات صادرات مسقطی لاری بهعنوان یک محصول شناخته شده استان فارس، عدم برخورداری از تعرفه اختصاصی است.
محمدصادق حمیدیان بیان میکند: حلوای مسقطی در زیردسته شیرینیهای سنتی بدون کاکائو قرار دارد و به همین دلیل نامی از این محصول مهم و راهبردی در آمارهای صادراتی ثبت نمیشود و برندسازی برای این محصول نیز صورت نمیگیرد.
با اینکه این محصول استان فارس در حوزه صادرات جایگاه خوبی دارد اما به دلیل نبود کد تعرفه اختصاصی آمار دقیقی از صادرات این محصول وجود ندارد و نمیتوان برنامهریزی مشخصی برای گسترش صادرات آن انجام داد.
رئیس اتاق شیراز تصریح میکند: این در حالی است که برای محصولات مشابه شامل سوهان، گز و حلوا ارده کد تعرفه صادراتی مجزا تعریف شده اما برای این محصول هنوز کد تخصیص نیافته است.
وی با تأکید بر اینکه هر محصول یک کد تعریف دارد که خاص هر کالاست و در نظام تجارت بینالمللی معیاری برای شناسایی آن کالا قرار میگیرد، ادامه میدهد: در حال حاضر استانداردها و تنوع محصولات تولیدی بر پایه مسقطی لاری از قابلیتهای بالایی برخوردار است و امکان تولید محصولات جدید و مطابق روز در صنعت مسقطی در استان وجود دارد.
حمیدیان تصریح میکند: هم اکنون حلوای مسقطی لاری توسط صادرکنندگان استان به کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، آلمان، کانادا، استرالیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر میشود که نشاندهنده کیفیت بالا، بستهبندی مناسب و بازار خوب این محصول است، بنابراین لازم است کد اختصاصی «اچ. اس» برای مسقطی تعریف شود.
وی یادآور میشود: همچنین سرمایهگذاریهای چشمگیری برای تولید صنعتی مسقطی بر پایه محصولات سلامتمحور و ارگانیک اتفاق افتاده است که نیاز به معرفی و صادرات این محصول به بازارهای جهانی روز به روز افزایش مییابد و برای استفاده از ظرفیت بازارهای صادراتی و جلوگیری از تعطیلی این واحدها اختصاص کد «اچ. اس» مختص مسقطی لاری امکان بهرهمندی از این ظرفیتها را چند برابر میکند.
حمیدیان میافزاید: ۵۷درصد مسقطی کشور در شهرستان لارستان تولید میشود و این مهم بیانگر اهمیت این محصول به عنوان یک کالای ثروتآفرین و راهبردی صادراتی فارس است.
برنامههای توسعهای
در همین راستا مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی فارس نیز در گفتوگو با ایرنا از اجرای برنامههای توسعهای در حوزههای مختلف استانداردسازی، دریافت استاندارد، توسعه صادرات، ارتقای کیفیت محصولات و توسعه بازار در خوشه مسقطی لاری خبر میدهد که در حال انجام است. سیدمسعود عظیمی اذعان میکند: یکی از مهمترین اولویتهای ما در توسعه خوشه مسقطی لاری، تقویت برندینگ و افزایش شناخت ملی و بینالمللی این محصول ارزشمند است که برای تحقق این مهم فعالیتهای متعددی انجام شد تا مسقطی لاری بهعنوان یک برند معتبر در بازارهای داخلی و خارجی شناخته شود.
وی ثبت جشنواره ملی حلوای مسقطی لاری در تقویم رویدادهای گردشگری کشور، تشکیل شرکت تعاونی تولیدکنندگان مسقطی لاری، برگزاری دورههای آموزشی فروش، صادرات و بستهبندی و انجام پروژههای عارضهیابی و بهبود را از دیگر اقدامهای خوشه مسقطی لاری اعلام میکند.
عظیمی همچنین از برنامه این شرکت برای راهاندازی مرکز نوآوری و تحقیق و توسعه مسقطی لاری خبر میدهد و میگوید: در این زمینه مطالعات امکانسنجی این مرکز انجام و موافقت سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران نیز گرفته شده است.
۵ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۴
کد خبر: ۱۰۴۴۴۰۰
«حلوای مسقطی» یکی از شیرینیهای معروف و سوغات خوشمزه استان فارس است که همان طور که از نامش پیداست نام آن با «مسقط» پایتخت کشور عمان بیارتباط نیست!

زمان مطالعه: ۴ دقیقه
منبع: روزنامه قدس
نظر شما