به گزارش قدس خراسان، براساس اعلام معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی، گردش مالی بخش سوغات و صنایع‌دستی مشهد بین ۳ تا ۶هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است.
از سوی دیگر، این پرسش مطرح می‌شود که سهم تولیدکنندگان ایرانی از این گردش مالی بازار سوغات چقدر است؟
محصولات وارداتی و بی‌کیفیت، سوغات مشهد می‌شوند
کارشناس مسئول بازاریابی و تجاری سازی صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در این باره گفت: متأسفانه ما واردات کالاهایی را داریم که درنهایت به عنوان سوغات در مشهد به فروش می‌رسند. تا زمانی که جلو واردات را نگیریم نمی‌توانیم در فروش داخلی خیلی اعمال‌نظر کنیم، مبادی ورودی باز است و کالا به صورت قاچاق و یا همراه مسافر وارد مشهد و به عنوان سوغات در فروشگاه‌ها فروخته می‌شود.
محسن بیوکی در ادامه تشریح کرد: کالایی مثل انگشتر هم فروش داخلی دارد و هم خارجی و هم به شکل سوغات خرید و فروش می‌شود. به صورت کلی بخشی از صنایع‌دستی به‌عنوان سوغات قابل استفاده است و سوغات فقط صنایع‌دستی نیست و صدها قلم کالا از جمله خوراکی‌ها و پوشاک هم به‌عنوان سوغات استفاده می‌شود.
وی با اشاره به کیفیت پایین انگشترهای وارداتی عنوان کرد: اکنون در بازار مرکزی هر نوع انگشتری که انتخاب کنید ترک، چینی و تایلندی در کنار تولید ایرانی وجود دارد. یک کارشناس می‌تواند این تفاوت را تشخیص دهد اما یک زائر یا مسافر با توجه به قیمت و سلیقه خرید می‌کند. باید توجه کنیم مشکل وجود کالای بی‌کیفیت خارجی به عنوان سوغات مشهد وجود دارد و این مشکل مهم است، چون هم تولید را از دست ما خارج می‌کند و هم در ذهن مسافر کالای با کیفیت به عنوان سوغات مشهد تداعی نمی‌شود.
واردات انگشتر نقره غیرمجاز است
کارشناس مسئول بازاریابی و تجاری سازی صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با اشاره به قاچاق انگشتر به ایران گفت: ورود انگشتر نقره مجاز نیست ولی به شکل غیرقانونی از مسیرهای مختلف وارد می‌شود. یک روش آن از طریق بار همراه مسافر است. بار چمدانی سقف مشخصی دارد و واردکنندگان از طریق تقسیم بار خود بین مسافران اقدام به واردات قاچاق می‌کنند و سپس همین کالاها در فروشگاه‌های صنایع‌دستی به همراه انگشترهای ایرانی فروخته می‌شود و خریدار نمی‌تواند این تفاوت را تشخیص دهد.
وی ادامه داد: انگشترهای قاچاق قیمت پایین‌تر، مدل به‌روزتر و کیفیت چشمگیرتری نسبت به کار ایرانی دارند و تفاوت این محصولات این است که به صورت ماشینی تولید شده‌اند و عیار و وزن آن‌ها نسبت به محصول ایرانی پایین‌تر است. تولیدکننده انگشتر ایرانی می‌تواند کالایی مشابه خارجی با همان قیمت پایین اما در نهایت بی‌کیفیت داشته باشد.
بیوکی با اشاره به سیاست‌های کلان در حوزه صنایع‌دستی اظهار کرد: صنایع‌دستی از اسمش مشخص است که باید با دست ساخته شود، سیاست کلان جمهوری اسلامی در بحث صنایع‌دستی این است فناوری وارد چرخه تولید صنایع‌دستی نشود تا محصول اصالت خود را حفظ کند. ترجیح ما این است محصولی داشته باشیم که از نظر قیمت تمام‌شده بالاتر باشد و از نظر بصری اگر کمی ضعیف‌تر هم بود اشکالی ندارد، اما اصالتش را از دست ندهد.
نیاز صنایع دستی به فرهنگ‌سازی تبلیغات
وی خاطرنشان کرد: صنایع دستی نیاز به حمایت، تبلیغات و فرهنگ‌سازی تبلیغات دارد. در حال حاضر اگر به مسافری پیشنهاد خرید صنایع‌دستی شود تهیه آن جزو اولویت‌های اول نیست. مثلاً بیشتر مسافران تمایل به خرید زرشک و زعفران دارند، علتش این است انگشتر یک سوغات سلیقه‌ای است، دیزی سنگی به عنوان سوغات، حجم و وزن و شکنندگی دارد اما زرشک و زعفران سبک است و حجمی نمی‌گیرد و مسافر به‌راحتی آن را حمل می‌کند.
کارشناس مسئول بازاریابی و تجاری سازی صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: واژه صنایع‌دستی شامل صدها قلم کالاست و در این میان تسبیح و انگشتر استثنا دارد و جزو اقلام پرفروش سوغات محسوب می‌شوند. بازار حال حاضر سوغات مشهد مخلوطی از صنایع‌دستی داخلی و خارجی به‌خصوص در بحث زیورآلات و سنگ‌های قیمتی است. لازمه رسیدن محصول اصیل به دست مسافر خارجی ارتباط مستقیم با مسافر خارجی است. یعنی تورها این مسافران را به فروشگاه‌های معتبر ببرند.
وی در ادامه با بیان مشکلات سایر اقلام صنایع‌دستی به عنوان سوغات عنوان کرد: به جز این دو قلم، بقیه اقلام صنایع‌دستی مشکلاتی مانند وزن، حجم، قیمت و سلیقه مشتری را دارند که سبب می‌شود این محصولات را به عنوان سوغات انتخاب نکنند و ترجیح می‌دهند اقلام سبک‌تر با بسته‌بندی مناسب و خراب نشدنی را به عنوان سوغات به همراه خود ببرند.
وی در توضیح بازار سوغات مشهد و نحوه تهیه آن توسط مسافران عنوان کرد: سوغات بیشتر به عنوان یک کالای همراه مسافر دیده می‌شود و به عنوان یک کالای صادراتی در نظر گرفته نمی‌شود. مثلاً یک زائر یا مسافر، انگشتری را که تهیه می‌کند یا همان را به عنوان سوغات می‌برد یا همان‌جا استفاده می‌کند. به طور کلی پنج گروه سوغات انگشتر و زیورآلات سنتی، فرش و تابلوفرش و گلیم، ظروف سنگی، گلدوزی و رودوزی‌های سنتی و مصنوعات چرم جزو اولین سوغاتی‌های مشهد در زمینه صنایع دستی به حساب می‌آیند.
سوغات مشهد با توجه به حضور میلیونی زائران، تنوع ملیت‌ها و از طرف دیگر وجود بارگاه امام هشتم(ع) نیازمند طراحی با رویکرد توجه به مفهوم زیارت و فروش در قالب نیاز زائر است؛ موضوعی که در سوغات مشهد کمتر به چشم می‌خورد.
خبرنگار: طاهره فجرداودلی
نظر شما