در قرآن کریم، خداوند تعالی در آیه 35 سوره نور می‌فرماید: «الله نور السماوات و الأرض». این آیه نشان‌دهنده حقیقتی است که در آن خداوند خود را به عنوان نور مطلق معرفی می‌کند. انسان‌ها از طریق ایمان و عمل صالح می‌توانند خود را به این نور الهی نزدیک کنند. در قرآن کریم، خداوند از این مفهوم به عنوان «صبغه الله» یاد می‌کند که به معنای رنگ الهی است. هر چه انسان بیشتر به این رنگ الهی آراسته شود، به نور مطلق نزدیک‌تر می‌شود، چرا که این نور از خداوند نشأت می‌گیرد و هر کس که به آن آراسته گردد، در حقیقت به حقیقت نوری پیوسته است که هیچ چیز نمی‌تواند با آن مقایسه شود.

راه رسیدن به نور الهی

راه رسیدن به این نور، عمل به قرآن کریم است. قرآن که در آیه 57 سوره فرقان به «نور مبین» تعبیر شده است، همان راهنمای ربانی است که مسیر زندگی انسان را روشن می‌سازد. خداوند در آیه 24 سوره نور می‌فرماید: «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ». هرچه انسان بیشتر به آیات قرآن عمل کند، نور روحانی او قوی‌تر می‌شود، چرا که نور الهی از ایمان و عمل توأمان نشأت می‌گیرد. عمل به قرآن تنها از طریق تلاوت و حفظ آیات ممکن نیست؛ بلکه به‌کارگیری این آیات در زندگی روزمره انسان است که موجب رسیدن به نور الهی می‌شود.

نمونه‌های عملی نور الهی در تاریخ اسلام

شخصیت‌های بزرگی که در تاریخ اسلام این نور الهی را دریافت کردند، نمونه‌هایی از انسان‌های کامل هستند که مسیر بازگشت به خدا و نور الهی را به ما نشان می‌دهند. یکی از این شخصیت‌ها، «حر ریاحی» در کربلا است. حر که در ابتدا در صف دشمنان امام حسین علیه‌السلام قرار داشت، با توبه نصوح و تغییر مسیر، به یکی از مقربان خداوند تبدیل شد. در قرآن، خداوند در آیه 8 سوره فرقان می‌فرماید: «وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَیِّئًا عَسَی اللَّهُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ». حر به گناه خود اعتراف کرد و با شجاعت موضعش را تغییر داد و به امام حسین(ع) پیوست. در اینجا، حر نمونه‌ای از توبه نصوح و بازگشت صادقانه به سوی خداوند است.

حر در عمل به آیه 66 سوره تحریم که می‌فرماید: «تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا» تجلی پیدا کرد. او با توبه‌ای صادقانه و تغییر عمیق در درون خود، به نور الهی دست یافت و جان خود را فدای امام حسین علیه‌السلام کرد. حر به‌طور واقعی به خشوع قلبی رسید و روحش به سمت حق حرکت کرد، همانطور که در قرآن کریم در آیه 28 سوره حدید آمده است: «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ». تسلیم به خدا و جستجوی نور الهی، حر را به مقامی رساند که در تاریخ اسلام جاودان شد.

نور الهی و عمل به قرآن

نور الهی، تنها یک مفهوم نظری نیست بلکه یک رفتار عملی است که در زندگی انسان از طریق موارد مختلف تجلی پیدا می‌کند. اولین مورد، عمل به قرآن کریم است که انسان باید در هر موقعیت زندگی‌اش آن را به کار گیرد. دومین مورد، توبه نصوح است که انسان با بازگشت صادقانه به سوی خداوند، قلب خود را پاک می‌کند. سومین مورد تسلیم به خداست؛ انسان باید در برابر اراده الهی تسلیم شود و در تمامی شرایط زندگی‌اش از دستورهای الهی پیروی کند. در نهایت، پیشی گرفتن در کارهای خیر و آغاز عمل صالح بدون تردید و درنگ، یکی دیگر از نشانه‌های دست یافتن به نور الهی است.

حضرت عباس علیه‌السلام؛ نماد استقامت و ایثار

در کربلا، حضرت عباس(ع) یکی دیگر از نمونه‌های بزرگ افرادی است که به نور الهی رسیدند. حضرت عباس(ع) که در کنار امام حسین(ع) تا آخرین لحظه ایستاد و جان خود را فدای امام کرد، به‌عنوان نماد وفاداری و استقامت شناخته می‌شود. در آیه 60 سوره الرحمات آمده است «هَلْ جَزَاءُ الإِحْسَانِ إِلَّا الإِحْسَانُ». حضرت عباس(ع) با ایثار و فداکاری خود به امام حسین(ع)، نور الهی را در وجود خود متجلی ساخت و با شهادت در کربلا به مقام قرب الهی نائل شد.

حضرت ام‌البنین سلام‌الله علیها؛ نور ایثار و فداکاری

اما نور الهی که در حضرت عباس(ع) درخشید، به مادر او، حضرت ام‌البنین سلام‌الله علیها نیز منتقل شد. ام‌البنین(س) که نمونه‌ای از ایثار، فداکاری و وفاداری به اهل بیت(ع) است، در تاریخ اسلام جایگاهی عظیم دارد. حضرت ام‌البنین نه تنها مادر حضرت عباس(ع)، بلکه خود به‌عنوان یک الگوی ایثار و فداکاری در تاریخ اسلام شناخته می‌شود. نور الهی که در وجود او بود، در عالم معنوی درخشید و او به «باب‌الحوائج» تبدیل شد، جایی که حاجات مؤمنان از طریق توسل به او برآورده می‌شود.