سینما به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان فرهنگی جامعه شناخته می‌شود که مردم هم در چند سال اخیر استقبال خوبی از آن داشته‌اند و نقش اصلی را در پرفروش شدن فیلم‌ها ایفا کرده‌اند.
اینک که پرونده فیلم‌های امسال در سینما بسته و نگاه‌ها به سمت فیلم‌های عیدانه و گیشه‌های نوروزی جلب شده، طبق روال هر ساله، بلیت این هنر نیز با افزایش قیمت مواجه شده است. البته این افزایش قیمت بلیت هر چند به نفع سینماداران و فیلم‌سازان بوده، اما نگرانی‌هایی را هم برای قشر عادی جامعه و مخاطبان این صنعت به همراه داشته است. این تلاش‌ها برای افزایش قیمت بلیت در صورتی است که با وضعیت اقتصادی کنونی تناسب چندانی ندارد، اگر نگاهی اجمالی به سبد خانوارهای ایرانی بیندازیم کوچک‌تر شدن سفره‌ها تغییر قابل توجهی دارد که در این شرایط، طبیعی است اگر برخی اقلام از این سبد حذف شوند و نخستین گزینه آن هم می‌تواند امورات فرهنگی مانند سینما باشد.
در حال حاضر معضل فرهنگی بزرگ این است که اگر با توجه به شرایط اقتصادی، همچنان افزایش قیمت بلیت‌ها را داشته باشیم، چه اتفاقی در آینده قرار است برای سینمای کشورمان رخ دهد؛ هر چند که نمی‌توان هزینه‌های هنگفت تهیه‌کنندگان سینما را هم نادیده گرفت چون از هر طرف که نگاه کنیم، همه در این میان حق دارند و به دنبال دفاع از این حق هستند.
وعده‌ای که عملی نشد
آذر ماه امسال صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه اختتامیه جشنواره «سینما حقیقت» در جمع خبرنگاران درباره احتمال افزایش قیمت بلیت سینماها گفت: «این یک دغدغه دوطرفه است؛ یعنی هم سینماداران و هم مخاطبان با آن درگیر هستند. به نظرم می‌توان با در نظر گرفتن شرایطی منافع این دو گروه را به هم نزدیک کرد؛ کاری که پیش از این شروع شده و قیمت نیم‌بهای بلیت در روزهای سه‌شنبه بود. البته می‌توانیم روی تخفیف‌های جدید هم کار کنیم که هم سینمای پررونقی داشته باشیم و هم سینماداران و سینماگران ما ضرر نکنند».
بر اساس همین سخنان قرار بود علاوه بر سه‌شنبه‌ها، روز دیگری هم برای نیم‌بها بودن بلیت‌ها در نظر گرفته شود و با توجه به همین شرایط، قیمت‌ها نیز افزایش پیدا کنند. حال با گذشت چند ماه وعده‌ها که عملی نشد هیچ، افزایش قیمت هم اعمال شد که این گونه تصمیمات توسط مدیران آن هم با توجیه وضعیت اقتصادی و تورم می‌تواند چالش‌هایی را به دنبال آورد.
بلیت سینما هنوز ارزان است
مرتضی شایسته، تهیه‌کننده سینما که در حال حاضر فیلم «عینک قرمز» را در اکران دارد در خصوص افزایش بلیت‌ها گفت: هزینه‌های تولید و پخش در سینما بسیار رقم‌های بالا و قابل توجهی است، در این میان اما قیمت بلیت سینماها نسبت به هزینه‌های ما بسیار کم بوده و این قیمتی که به تازگی اعلام شده، از مبلغی که مد نظر ما بود خیلی کمتر است، و اگر این عدد به 150 هزار تومان برسد، برای اهالی سینما رقمی معقول و منطقی‌تر نسبت به اکنون خواهد بود.
وی افزود: هر چند که هنوز قیمت‌های جدید اعمال نشده‌اند اما از نظر من این تصمیم برای افزایش قیمت بلیت اقدام بسیار خوبی است، سینماگران هم بسیار راضی هستند و این اقدام عملاً عیبی ندارد چون نیم‌بها بودن قیمت در روز سه‌شنبه و طرح‌هایی مانند برخی از ساعات روز و صبح‌ها می‌تواند به نفع مردم باشد و از ریزش مخاطبان جلوگیری کند. قیمتی که در حال حاضر در نظر گرفته شده، مبلغ بالایی نیست و حتی این مبلغ با قیمت پیتزا و ساندویچ برابری می‌کند!
نباید ارتباط مردم با سینما قطع شود
احمدرضا بهبهانی، مدیر امور سینمایی حوزه هنری خراسان رضوی نیز بیان اینکه سینما هنوز هم تفریح ارزانی محسوب می‌شود، عنوان کرد: در جامعه کنونی، قیمت همه چیز گران شده و نمی‌شود گفت این افزایش قیمت فقط مربوط به سینماست. البته که در سینما، یک بخش فرهنگ است و یک بخش هم اقتصاد و این دو با هم آمیخته شده‌اند. نمی‌توانیم بگوییم این افزایش قیمت بلیت دقیقاً به نفع یا ضرر چه کسی است چون این افزایش قیمت در برابر هزینه‌های فوق میلیاردی که می‌شود، عملاً به چشم نمی‌آید و شاید حتی این میزان فروش هم بصرفه نباشد.
وی تصریح کرد: اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که سینما هنوز هم با این قیمت‌ها تفریح ارزانی محسوب می‌شود چون در هزینه‌ها میزان فروشی که از یک فیلم حاصل می‌شود، به طور 50-50 بین تهیه‌کننده و سینمادار تقسیم می‌شود و باید در نظر داشت سینماداران هم هزینه‌های خاص خود را دارند.
وی افزود: در سال‌های مختلف هر زمان که بلیت‌ها گران می‌شد، می‌گفتیم الان با این قیمت‌ها دیگر کسی به سینما نمی‌آید و استقبالی هم صورت نمی‌گیرد، ولی هر بار دیدیم با وجود افزایش قیمت‌ها اما باز هم کسانی که واقعاً اهل سینما و این هنر بودند، استقبال کردند و با سینما قهر نکردند.
وی اظهار کرد: برخی از سینماها نیز با توجه به طرح درجه‌بندی قیمت‌ها بر اساس کیفیتشان، همچنان قیمت‌های معقول‌تر و ارزان‌تری دارند و علاوه بر این نیز طرح‌هایی ویژه در ماه مبارک رمضان مانند اکران‌های افطار تا سحر، سه‌شنبه‌ها و برخی از ساعات روز مانند صبح‌ها هم وجود دارد که امیدواریم همچنان مردم به سینماها بیایند و ارتباطشان با این هنر قطع نشود. مبلغ 110 هزار تومان هم فقط در برخی از سینماها و در ساعات کمی مانند نزدیک به عصر اعمال می‌شود.
در شرایط کنونی، سینما در اولویت نیست
محمد همدانی، تهیه‌کننده «پسر دلفینی» نیز با توجه به اینکه در حال حاضر فصل دوم از این پویانمایی در حال اکران است، گفت: چرخه اقتصاد فرهنگی در هر کشور، زمانی به درستی کار می‌کند که مردم از یک ثبات اقتصادی نسبی برخوردار باشند. این ثبات اقتصادی به مردم اجازه می‌دهد زمان، هزینه و آرامش ذهنی کافی برای مصرف محصولات فرهنگی، از جمله سینما داشته باشند. در شرایطی که ثبات اقتصادی دچار تزلزل شده و مردم با دغدغه‌های معیشتی روبه‌رو هستند، تورم و افزایش قیمت بلیت سینما به طور مستقیم منجر به کاهش میزان مخاطبان و بازدیدکنندگان خواهد شد. همدانی افزود: وقتی مردم با مشکلات اولیه زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند، پرداخت هزینه برای سینما در اولویت آن‌ها قرار نمی‌گیرد. در چنین وضعیتی، افزایش قیمت بلیت سینما نه تنها کمکی به صنعت سینما نخواهد کرد، بلکه ممکن است به آن ضربه مهلکی وارد کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از مردم به دلیل مشکلات اقتصادی و کاهش قدرت خرید، به سختی هزینه‌های ضروری خود را تأمین می‌کنند، تصریح کرد: حال تصور کنید قیمت بلیت سینما نیز افزایش پیدا کند. طبیعی است چنین تصمیمی نه تنها موجب افزایش استقبال نمی‌شود، بلکه سبب کاهش بیشتر مخاطبان نیز خواهد شد.
چرخه اقتصادی سینما، گرفتار بیماری
تهیه‌کننده پویانمایی پسر دلفینی ادامه داد: مسئله اساسی اینجاست که چرخه اقتصادی سینما در ایران بیمار است. در صورتی که این چرخه به درستی کار می‌کرد افزایش قیمت بلیت می‌توانست منجر به تولید آثار باکیفیت‌تر شود و مردم را برای پرداخت هزینه بیشتر ترغیب کند اما وقتی مردم می‌بینند افزایش درآمد سینماها لزوماً به بهبود کیفیت فیلم‌ها و شرایط فرهنگی منجر نمی‌شود، دلیلی برای حمایت از این افزایش قیمت نمی‌بینند.
وی اظهار کرد: متأسفانه این پول‌ها معمولاً به سمت دستمزدهای نجومی و مسائل پشت پرده می‌رود، نه به سمت توسعه فرهنگی و تولید فیلم‌های بهتر. اگر چرخه اقتصادی سینما سالم بود مزایای این افزایش قیمت می‌توانست شامل افزایش درآمد سینماها و در نتیجه تولید فیلم‌های باکیفیت‌تر باشد اما در شرایط فعلی، این افزایش عمدتاً به نفع گروهی از تهیه‌کنندگان و افراد خاص در صنعت سینما خواهد بود که ارتباط مستقیمی با بهبود کیفیت آثار ندارند.
وی افزود: بزرگ‌ترین عیب این تصمیم این است که محصولات فرهنگی بیش از پیش از سبد خانوار حذف می‌شوند. مردم همین حالا هم به دلیل مشکلات اقتصادی کمتر به سینما می‌روند و با این افزایش قیمت حتی بیشتر از سینما فاصله می‌گیرند. این موضوع در بلندمدت موجب می‌شود فرهنگ‌سازی از طریق سینما کاهش پیدا کند و اقتصاد فرهنگی کشور به طور کلی ضعیف‌تر شود.
تأثیر گرانی بلیت در ژانر کودک
سینمای کودک و نوجوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت سینما در هر کشور است، زیرا فرهنگ‌سازی از سنین پایین آغاز می‌شود. همدانی با بیان وجود مشکلات در این عرصه و تأثیر افزایش قیمت بلیت‌ها بر سینمای کودک عنوان کرد: متأسفانه این بخش از سینما در ایران همواره با کم‌توجهی و مشکلات متعدد مواجه بوده و افزایش قیمت بلیت می‌تواند آسیب‌های بیشتری به آن وارد کند. یک خانواده چهار نفره برای رفتن به سینما و تماشای یک فیلم کودک، علاوه بر هزینه بلیت باید هزینه‌های جانبی دیگری از جمله خوراکی‌ها، حمل و نقل و غیره را نیز در نظر بگیرد. در شرایط اقتصادی دشوار، بسیاری از خانواده‌ها به این نتیجه می‌رسند که بهتر است منتظر انتشار برخط فیلم بمانند تا بتوانند آن را با هزینه بسیار کمتر در خانه تماشا کنند.
وی گفت: این مسئله موجب می‌شود تجربه سینمایی که برای کودکان بسیار مهم است، کمرنگ شود و در نهایت سینمای کودک و نوجوان بیش از پیش دچار رکود شود. کودکان باید دیدن فیلم را در سالن سینما تجربه کنند. سینما فقط تماشای فیلم نیست، بلکه یک تجربه جمعی است که تأثیر عمیقی بر رشد و شکل‌گیری ذهنی کودکان دارد. اما وقتی هزینه این تجربه بیش از حد بالا برود، والدین ناچار خواهند شد از آن صرف‌نظر کنند.
افزایش قیمت بلیت، مشکلات را حل نمی‌کند
شفاف بودن درآمدها در راستای حمایت از تولیدات مستقل و گسترش امکانات سینمایی، ارائه تخفیف‌های ویژه به خانواده‌ها و کودکان برای حفظ مخاطبان سینمای کودک و تمرکز بر بهبود کیفیت فیلم‌های تولیدی از عواملی هستند که این تهیه‌کننده برای جلوگیری از افت مخاطبان سینما در راستای افزایش قیمت بلیت‌ها عنوان کرد و ادامه داد: در نهایت، افزایش قیمت بلیت در شرایط فعلی اقتصاد کشور نه تنها راه حلی برای مشکلات سینما نیست، بلکه می‌تواند بحران مخاطب را تشدید کند. ضروری است تصمیم‌گیران این حوزه نگاهی جامع‌تر و پایدارتر به مسئله داشته باشند تا سینما بتواند همچنان به عنوان یکی از ارکان فرهنگی جامعه باقی بماند.
نظر شما