در دومین سالروز بازگشت افتخارآمیز ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، کشور شاهد بازتابهای وسیعی از دستاوردهای این مأموریت بزرگ در عرصههای مختلف سیاسی، نظامی و صنعتی است. مأموریتی که نه تنها یک موفقیت نظامی، بلکه نمایش اقتدار ملی و قدرت دریایی جمهوری اسلامی بود. گفتنی است در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲، پس از حدود ۸ ماه دریانوردی در سختترین شرایط اقلیمی و ژئوپلیتیکی، ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش پس از دور زدن کال کره زمین با افتخار به میهن بازگشت؛ مأموریتی که از آن به عنوان نقطهعطفی در تاریخ دریایی کشور و منطقه یاد میشود. ناوگروه ۸۶ متشکل از ناوشکن تماماً ایرانی دنا و ناوبندر مکران، در شهریور ۱۴۰۱ سفر خود را آغاز کرد. مسیری بیسابقه را در پیش گرفت: عبور از اقیانوس هند، دور زدن دماغه امید نیک در آفریقا، ورود به اقیانوس اطلس جنوبی، بازدید از بندر ریو دو ژانیرو در برزیل و عبور از اقیانوس آرام و بازگشت به کشور. مسیری که برای بسیاری از کشورها، آن هم با تجهیزات بومی، رؤیایی غیرقابل دسترس است.
به این مناسبت، دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان، روز گذشته طی تماس تصویری با فرماندهان ناوشکن «دنا» و زیردریایی «فاتح»، از تلاشهای خستگیناپذیر و ایثارگری کارکنان نیروی دریایی در تأمین امنیت کشور در آبهای آزاد قدردانی کرد. در این ارتباط تصویری، رئیسجمهور با ناخدا سوم ابوذر زارع، فرمانده ناوشکن «دنا» که در حال مأموریت در شمال اقیانوس هند است، و ناخدا دوم محمدرضا امجدی، فرمانده زیردریایی «فاتح»، گفتوگو کرد و از آنها بهخاطر حفظ امنیت دریایی و اقتدار ملی تجلیل به عمل آورد. او با اشاره به موفقیتهای ناوگروه ۸۶ و مأموریتهای فرامنطقهای نیروی دریایی ارتش، گفت: «نیروهای دریایی کشورمان با تکیه بر دانش بومی و تخصص داخلی، توانستهاند نام ایران را در دریاها با افتخار بلند کنند.
این رویداد تنها یک بازگشت فیزیکی از یک مأموریت نظامی نبود؛ بلکه تجلی معنای واقعی شعار انقلاب اسلامی «ما میتوانیم» بود. این شعار که در ادبیات انقلاب اسلامی بهعنوان یک اصل محوری شناخته میشود، نهفقط یک عبارت انگیزشی ساده، بلکه روحیهای است که بر پایه باور به توان ملی و اتکا به ظرفیتهای بومی بنا شده است. در این میان، ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مأموریت تاریخی خود، این شعار را به عمل درآورد و آن را در سختترین شرایط ممکن به اثبات رساند. ناوگروه ۸۶ بدون هیچ گونه حمایت از بلوکهای نظامی غربی و بدون تکیه بر فناوریهای پیشرفته وارداتی، توانست دور کره زمین را بپیماید و موفقیتهایی به دست آورد که بسیاری از قدرتهای مدعی غربی حتی در آرزوهای خود نیز به آن دست نیافتند. این موفقیتها نه تنها نشانگر اقتدار نظامی ایران در آبهای آزاد، بلکه نمایانگر بلوغ فنی و استراتژیک نیروی دریایی کشور است.
پس از بازگشت افتخارآمیز این ناوگروه، نگاه بسیاری از کشورها به نیروی دریایی ایران تغییر کرد. درخواستهای متعددی برای برگزاری رزمایشهای مشترک، اعزام نیروهای نظامی به ایران برای آموزش و حتی مذاکره برای خرید ناوشکنهای ایرانی، تنها بخشی از بازتابهای بینالمللی این موفقیت بزرگ بود. این مأموریت که در ابعاد مختلفی از جمله نظامی، سیاسی و دیپلماتیک تأثیرگذار بود، بهطور واضح نشان داد که ایران بهعنوان یک قدرت دریایی جدید و مستقل در عرصههای بینالمللی مطرح است.
در حالی که بسیاری از ارتشهای جهان برای انجام چنین مأموریتهایی به ناوهای هستهای، اسکورتهای چندلایه و پشتیبانی ائتلافی نیاز دارند، ایران تنها با تکیه بر توان داخلی، مدیریت جهادی و اراده انقلابی، توانست این مأموریت تاریخی را به انجام رساند. این اقدام نهفقط در عرصه نظامی، بلکه در سطح سیاسی و دیپلماتیک نیز بازتاب گستردهای پیدا کرد. ایران با این حرکت خود به جهانیان نشان داد که میتواند بهطور مستقل و با اتکا به فناوریهای بومی، در بزرگترین دریاها حضور داشته باشد.
ترجمه عملی شعار ما میتوانیم
در ادبیات انقلاب اسلامی، شعار «ما میتوانیم» صرفاً یک عبارت انگیزشی نبود؛ این شعار روحی است برخاسته از باور به توان ملی، اتکا به ظرفیتهای بومی و بیاعتمادی به قدرتهای سلطهگر. اما آنچه ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ماموریت تاریخی خود رقم زد، ترجمه عملی این شعار در سختترین شرایط ممکن بود. ناوگروه ۸۶ در حالی دور کره زمین را پیمود که نه از حمایت بلوکهای نظامی برخوردار بود، نه تکیهگاه لوجستیکی خارجی داشت و نه فناوریهای پیشرفته وارداتی؛ اما با تکیه بر توان داخلی، ایمان، اراده و فرماندهی انقلابی، کاری را انجام داد که بسیاری از قدرتهای مدعی غربی هنوز از تحقق کامل آن ناتواناند.
مقایسه نیروی دریایی ایران پیش و پس از انقلاب اسلامی، مقایسهای است میان وابستگی مطلق و اقتدار کامل. نیروی دریایی قبل از انقلاب، مصرفکننده و منفعل بود و برای حفظ امنیت در خلیج فارس، حتی نیازمند خرید محدود چند زیردریایی بود؛ اما با پیروزی انقلاب اسلامی و هدایتهای راهبردی امام خمینی(ره) و فرماندهی مقتدر رهبر معظم انقلاب، تحولی بنیادین در دکترین دفاع دریایی کشور رقم خورد.
جمهوری اسلامی بهجای تکیه بر خریدهای خارجی، مسیر ساخت، توسعه و بهکارگیری تجهیزات بومی را انتخاب کرد. نتیجه این رویکرد انقلابی، امروز در اشراف کامل ایران بر خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از زیرسطحیهای پیشرفته ایرانی، پهپادهای تهاجمی و سامانههای موشکی و هوایی کاملاً قابل مشاهده است.
در شرایطی که بسیاری از کشورها برای امنیت دریایی به آمریکا و غرب وابستهاند، ایران با تکیه بر ایمان، اراده ملی و دانش بومی، به نقطهای از بازدارندگی رسیده که هر تهدیدی را پیش از وقوع، در نطفه خنثی میکند. این است معنای واقعی استقلال نظامی.
وقتی غرب نتوانست مانع بدرخشدن ایران در دریاها شود
مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تنها یک عملیات دریایی نبود؛ بلکه آزمونی برای سنجش اراده ملی، توان فنی و اقتدار سیاسی کشور در برابر چالشهای طبیعی و هجمههای نظام سلطه بود. از همان آغاز، آمریکا، فرانسه و دیگر کشورهای غربی با عملیات روانی و فشار رسانهای، تلاش کردند این حرکت بزرگ را بیاثر جلوه دهند و حضور ایران در آبهای آزاد را تجاوزکارانه معرفی کنند. اما رفتار هوشمندانه، دیپلماتیک و مبتنی بر قوانین بینالمللی نیروی دریایی ایران، تمام این نقشهها را نقش بر آب کرد.
یکی از بزرگترین ثمرات این مأموریت، ارتقای چهره سیاسی جمهوری اسلامی در سطح جهانی بود. پهلو گرفتن در بنادری چون ریودوژانیرو و استقبال گرم مقامات برزیلی، نشان داد که تصویر ایران در جهان، دیگر آن روایتی نیست که دشمنان ساختهاند ایران امروز، کشوری مقتدر، مسئول و دریامحور است که نهتنها از دریاها کنار نرفته، بلکه در آنها حضوری شرافتمندانه و قانونمدار دارد.
نمایش اقتدار و بلوغ دریایی جمهوری اسلامی ایران
در دنیای امروز، کمتر کشوری قادر به انجام مأموریتی بهاین مقیاس است، آنهم بدون اتکا به ناوگانهای پیشرفته غربی یا هستهای. اما ایران، با ناوشکن بومی دنا، توانست غیرممکن را ممکن کند. مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نه تنها در بعد فنی، بلکه در ابعاد راهبردی و سیاسی نیز نمایانگر بلوغ صنعتی و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی است.
حضور ایران در اقیانوسها و آبهای آزاد بینالمللی، بیانگر جایگاه برجسته کشور در ساخت تجهیزات بومی و قدرت دریایی است. ایران اکنون به عنوان ششمین کشور برتر صنعت دریایی در جهان شناخته میشود و در رتبه چهارم از نظر قدرت نیروی دریایی قرار دارد. این مأموریت نه تنها قدرت بومی ایران را در عرصه دریایی به اثبات رساند، بلکه عمق نفوذ دریایی جمهوری اسلامی را در آبهای آزاد و دوردست گسترش داد. از جمله دستاوردهای سیاسی این مأموریت، تقویت دیپلماسی جمهوری اسلامی و تعاملات با کشورهای ساحلی اقیانوس هند، چین، ژاپن و حتی برزیل و شیلی بود که در جریان آن صورت گرفت. یکی از مهمترین نکات در این مأموریت، حضور ناوشکن دنا بود که بهطور کامل بومیسازی شده است و نشاندهنده اراده مستحکم و توانمندیهای فنی نیروی دریایی ایران است. همچنین، با حضور فعال ایران در آبهای آزاد، جمهوری اسلامی به موقعیتی دست یافته که هرگونه تهدید دریایی را بهموقع و قاطعانه پاسخ دهد. این اقدامات بهطور مستقیم به افزایش توان بازدارندگی ایران در برابر تهدیدات احتمالی منجر شده است. این مأموریت همچنین نشان از تحول عظیم نیروی دریایی ایران از یک نیروی ساحلی به یکی از بازیگران مهم دریایی در عرصه جهانی دارد. اعزام ناوگروه ۸۶ و طی مسافتهای طولانی و در شرایط دشوار، تأکید بر خودکفایی و دانش بومی ایران در عرصه دریایی است. در شرایطی که بسیاری از کشورها به دنبال امنیت وارداتی هستند، جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر ایمان، دانش و اراده ملی، به یکی از قدرتهای برتر دریایی منطقه و جهان اسلام تبدیل شده است
خبرنگار: سیدحسین حسینی
نظر شما