ارزیابی علمی و مستقل سطح ایمنی خودروها از طریق آزمایشهای استاندارد تصادف، گامی اساسی برای افزایش ضریب ایمنی وسایل نقلیه و اعتماد عمومی به صنعت خودروسازی داخلی محسوب میشود.
بر این اساس، راهاندازی نخستین مرکز تست تصادف (کرَشتست) خودرو در ایران با همکاری شرکتهای «آزمونهای ایمنی و کیفیت خودرو (AQS)» و «بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI)»، رویدادی قابل تأمل در این عرصه به شمار میرود. این مرکز میتواند بهعنوان نقطه عطفی در ارتقای استانداردهای ایمنی خودروهای ساخت داخل مورد توجه قرار گیرد.
اما پرسش اصلی آن است این مرکز تا چه حد قادر است صنعت خودرو و فرایند ارزیابی ایمنی را در کشور متحول کند؟ به عبارت دیگر با توجه به سالها تجربه در ارزیابی خدمات پس از فروش شرکتهای خودرویی توسط ISQI که نشان میدهد همیشه آنچه در گزارشهای رسمی منتشر میشود با آنچه مردم در واقعیت میبینند، یکسان نیست؛ میخواهیم بدانیم میزان تأثیرات احتمالی مرکز تست تصادف بر ارتقای محصولات خودروسازان داخلی چگونه است و مهمتر اینکه جلب اعتماد عمومی به نتایج آزمایشهای مرکز یاد شده مستلزم رعایت چه نکات و الزاماتی است و سرانجام اینکه عمده چالشهای پیشروی مرکز AQS در انجام آزمونهای تصادف کداماند؟
کاهش هزینه برای خودروسازان
نادر طحان، مدیر پروژه مرکز تست تصادف خودرو در پاسخ به قدس میگوید: این مرکز حلقه گمشده استانداردهای هشتادوپنجگانه کشور بوده است. نبود این مرکز موجب میشد امکان سنجش اصول پایه ایمنی خودرو در ایران بهطور واقعی با چالش روبهرو شود.
وی با بیان اینکه مرکز تست تصادف با هدف کمک به پایش بهتر خودروهای تولید داخل راهاندازی شده است، میافزاید: پیش از این، خودروسازان مجبور بودند خودروها را برای انجام تست تصادف به اروپا، چین یا روسیه ارسال کنند (بهطور موردی و با تأیید سازمان ملی استاندارد). این فرایند زمانبر (دستکم ۶ ماه) هزینههای سنگین ارزی به تولیدکنندگان تحمیل میکرد اما اکنون نتیجه تستها فقط در سه هفته آماده میشود و بهطور مستقیم در اختیار سازمان ملی استاندارد قرار میگیرد تا مبنای صدور گواهی انطباق تولید با نمونه اولیه (COP) باشد. این موضوع به کاهش هزینه برای خودروسازان کمک زیادی میکند.
خودروهای تولید داخل همچنان با استانداردهای پیشرفته فاصله دارند
طحان ادامه میدهد: خودروهای تولید داخل اگرچه «حداقل استانداردهای ایمنی» را طی میکنند، اما همچنان با استانداردهای پیشرفته فاصله دارند؛ این مرکز راه را برای افزایش تعداد کیسههای هوا، تقویت شاسی و استفاده از فناوریهای نو باز میکند.
مدیر پروژه مرکز تست تصادف خودرو با رد اطلاعرسانی عمومی نتایج آزمایشهای اجرا شده روی خودروها از سوی شرکت متبوعش، درخصوص دلایل آن عنوان میکند: براساس استاندارد گزارشدهی و توجه به اصل محرمانگی در تستهای اجباری که مراکز تست تصادف در سرتاسر دنیا ملزم به رعایت آن هستند، نتایج تست صرفاً به اطلاع سازمان ملی استاندارد خواهد رسید و کارشناسان این سازمان نتایج را با استانداردهای اجباری تطبیق میدهند و در صورت تأیید، مجوز تولید برای خودروساز صادر میشود و چنانچه موارد فرااستانداردی و سختگیرانه تر از یورو انکپ (Euro NCAP) باشد در آن صورت با توجه به امکان اطلاعرسانی عمومی، مردم میتوانند خودرو ایمنتر را انتخاب و خریداری کنند.
ضمن اینکه تدوین استاندارد ایران کپ(IRNCAP) توسط کارشناسان شرکت در حال انجام است که این موضوع مطالبه عمومی بوده و میتواند موجب شفافسازی در زمینه ایمنی خودروها شود.
این مرکز به راحتی توان رقابت با تمام مراکز تست مطرح دنیا را دارد
مدیر پروژه مرکز تست تصادف خودرو در پاسخ به اینکه مرکز تست استاندارد تصادف ایران در مقایسه با دیگر مراکز تست تصادف در دنیا چگونه است و آیا به لحاظ کیفی میتواند با آنها رقابت کند، میگوید: این مرکز مطابق بهروزترین امکانات دنیا و نیازهای استانداردهای اروپا ساخته شده و تمام تجهیزات آن از معدود تأمینکنندگان مطرح اروپایی، ژاپنی و کرهای است، بنابراین بهراحتی توان رقابت با تمام مراکز تست مطرح دنیا را دارد.
وی سپس به موضوع برنامهها و اقدامات پیشبینی شده برای جلب اعتماد عمومی به نتایج آزمایشهای مرکز تست تصادف میپردازد و اظهارمیکند: برای این منظور علاوه بر تدوین استاندارد ایران کپ، نظارت سازمان ملی استاندارد را هم داریم.
از کاهش هزینه ها برای خودروسازان تا جلوگیری از خروج ارز
در واقع این سازمان وعده داده با حضور بازرسان خود هنگام انجام تستها، فرایند پایش را دقیقتر بررسی کند.
مدیر پروژه مرکز آزمونهای ایمنی و کیفیت خودرو با اشاره به اینکه این مرکز توان انجام ۶۰۰ تست در سال را دارد، میگوید: همچنین توانایی انجام تست خودروهای تا وزن ۳.۵تن و با سرعت حداکثر ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت را داریم. ضمن اینکه قابلیت انجام تستهای برخورد جانبی (R۹۵/۲۳۰۵۵)، برخورد از روبهرو (R۹۴/۲۳۰۵۴) و برخورد از عقب (R۳۴/۱۰۹۴۱) و تست غلتش برای اتوبوسها و مینیبوسها برای سنجش مقاومت کابین و سازه را داریم و اینگونه میتوانیم علاوه بر کاهش هزینه برای خودروسازان به جلوگیری از خروج ارز کمک کنیم.
با افتتاح رسمی مرکز تست استاندارد تصادف و ارتقای ایمنی خودروها امیدواریم در کاهش تلفات انسانی ناشی از تصادفات رانندگی و هزینههای مرتبطش، بهویژه هزینههای عاطفی برای خانوادهها که جبرانپذیر نیستند، مفید باشیم.
مدیر پروژه مرکز تست تصادف خودرو در ادامه با اشاره به اینکه تمامی خودروهای تولید داخل و مونتاژی باید آزمایش شوند، تصریح میکند: در تست تصادفات چند نکته بررسی میشود که نخستین مورد، اندازهگیری مقدار نیرویی است که به سرنشینان و راننده وارد میشود، چون این نکته بسیار مهمی است که بر اثر تصادف، آنها نباید آسیب ببینند، دوم میزان تغییر شکل در ساختار خودرو است و سوم عملکرد ایربگها و کمربند و در نهایت مقاومت کابین و محفظه سرنشینان پایش میشود.
طحان علاوه بر بازار داخلی، دستیابی به بازارهای منطقه را راهبرد شرکت AQS عنوان میکند و میافزاید: با توجه به اینکه این مرکز تست تصادف ایران در حال حاضر در خاورمیانه انحصاری است بنابراین راهبرد آن، بازارهای منطقه ازجمله حوزه خلیجفارس و حتی ترکیه است.
وی با اشاره به اینکه ایمنی خودروهای تولید داخل با اصلاح طراحی، افزودن تعداد کیسههای هوا، تقویت شاسی، افزایش نظارتهای واقعی، استفاده از فناوریهای نوین مانند رادار جانبی، هشدار خروج از خط و سامانه اعلام خوابآلودگی راننده قابل ارتقاست، تصریح میکند: برای این منظور زمان هم نقش مهمی دارد.
متأسفانه با دو سه دهه تأخیر این کار را انجام دادیم
علیرضا اسماعیلی، متخصص حملونقل و مدیریت شهری و رئیس سابق پلیس راهور فراجا نیز در پاسخ به قدس میگوید: تست تصادف یا همان کرشتست یکی از موضوعات بسیار مهم در بحث ایمنی خودرو محسوب میشود. یعنی هر خودرویی که تولید میشود تا از سیستم کرشتست عبور نکند، اصلاً نباید اجازه تردد در خیابان یا جاده را پیدا کند. تست تصادف از بدیهیات ایمنی خودرو است و در همه جای دنیا مراکز تست تصادف خودرو را دارند و ما متأسفانه با دو سه دهه تأخیر این کار را انجام دادیم. امیدوارم همه استانداردها رعایت شود و همه خودروها تأییدیه کرشتست را داشته باشند.
یک اتاق و چهار تا چرخ و یک موتور که نمیشود ماشین!
وی راهاندازی مرکز تست تصادف خودرو را اقدامی بسیار خوب توصیف میکند و عنوان میکند: الان بدنه بسیاری از خودروهای ما ضعیف است، ترمزها و سیستمهای ایمنی فعال و غیرفعالشان و خیلی از سیستمهای دیگرشان نقص دارند، چون هیچ تأییدیه تست تصادف ندارند. بالاخره یک اتاق و چهار تا چرخ و یک موتور که نمیشود ماشین!
متخصص حملونقل و مدیریت شهری در ادامه خاطرنشان می کند: راهاندازی مرکز تست تصادف، فکر بسیار منطقی، اصولی و فنی است. فقط در کارکرد و عملیاتش هم باید دقت و استاندارد بالا رعایت شود و هر خودرویی که واقعاً تأییدیه این بخش را نگرفت، بدون هیچ حرفی از گردونه خارجش کنند؛ در این صورت قطعاً ایمنی خودرو ارتقا مییابد و تصادفاتی که متأثر از نقش خودرو در تصادف است، بسیار کم میشود.
اسماعیلی در پاسخ به اینکه مگر قبلاً خودروهای تولید داخل در مراکز دیگر کشورهای دنیا تست تصادف نمیشدند، اظهار میکند: اگرچه ادعا میکردند از مراکز تست کشورهای دیگر برای تست تصادف خودروهای داخلی استفاده میکنند اما اگر بگوییم تست نمیشدند بهتر است، چون اگر تست میشدند هیچکدام مجوز عبور در جادهها را نمیگرفتند. یا اگر تأییدیه تست تصادف را داشتند که در جادهها این همه حادثه رانندگی پیش نمیآمد.
این مرکز باید هرگونه مصلحتاندیشی غیرمنطقی را کنار بگذارد
متخصص حملونقل و مدیریت شهری در پاسخ به اینکه با افتتاح رسمی مرکز یاد شده آیا شاهد شفافیت در ایمنی خودروها خواهیم بود، میگوید: اگر این مرکز به صورت اصولی کار کند و هرگونه مصلحتاندیشی غیرمنطقی را کنار بگذارد و هر مدل خودرویی که تولید میشود نمونهای از آن را آزمایش کرده و اگر استانداردهای ایمنی را داشت، تأیید و در غیر این صورت آن را رد کند، وضعیت ایمنی خودروها بهتر میشود. اما اگر مماشات کنیم، با این مرکز هم بهبودی حاصل نخواهد شد. باید شاخصهای ایمنی را دقیقاً رعایت کنیم.
این مدرس دانشگاه تهران ادامه میدهد: شاید خیلیها دیده باشند که بعضی کشورهای خارجی یک خودرو را پس از تولید، یکدفعه برای تست ایمنی و تصادف احضار کرده و اگر نقصی در آن ببینند از دور خارجش میکنند، بعد اقدام به رفع نقص خودرو و جبران خسارت میکنند. ما باید با چنین تفکری جلو برویم، نه اینکه بگوییم مثلاً مصلحت کشور به لحاظ گرانی، بیکاری جوانان و... ایجاب میکند موردی را نادیده بگیریم، چون در این حالت چیزی درست نمیشود.
الزامات جلب اعتماد عمومی نسبت به نتایج آزمایشهای مرکز تست تصادف
وی سپس به بحث الزامات جلب اعتماد عمومی نسبت به نتایج آزمایشهای مرکز تست تصادف میپردازد و تأکید میکند: باید اصل انصاف و اصل رعایت استاندارد مورد توجه قرار گیرد. یعنی همانطور که مردم میدانند دارویی که از داروخانهها تهیه و مصرف میکنند تأییدیه سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت را دارد، باید مطمئن شوند هر خودرویی که در داخل تولید میشود هم از گیت تست تصادف عبور میکند. فقط در این صورت است که مردم اعتماد پیدا میکنند. ضمن اینکه بعد و در فضای میدانی وقتی خودرویی تصادف میکند اما میزان خسارت یا آسیبش به سرنشین کم است، متوجه میشوند خودرو از ایمنی بالا یا مناسبی برخوردار است؛ مثل خودروهای مطرحی از قبیل بنز، تویوتا و... که امروز از سوی بعضی از شرکتهای خارجی تولید میشوند. به هرحال مردم وقتی به این نقطه برسند، نسبت به ایمنی و استاندارد خودروهای داخلی ایمان پیدا میکنند.
اسماعیلی درباره چالشهای احتمالی شرکت آزمونهای ایمنی و کیفیت خودرو برای تست تصادف خودروهای داخلی هم میگوید: شاید بعضی از خودروسازها مقاومت کنند. البته این موضوع هم طبیعی است، بالاخره آنها وقتی محصولشان به اصطلاح رد شود، طبعاً مقاومت میکنند و شاید هم از رانت و قدرت دولت و حاکمیتی استفاده کنند تا برای محصول خود تأییدیه ایمنی و تست تصادف بگیرند که این اقدام، کار بسیار خطرناکی است. بنابراین مرکز یاد شده باید بدون هرگونه مماشاتی عمل کند. درواقع معیار عملش فقط باید نکات فنی باشد نه چیز دیگری، چون اینطور اعتمادسازی میشود و مردم در فضای واقعی میبینند خودرو داخلی با یک تصادف عادی له نمیشود. در چنین شرایطی است که مردم متوجه میشوند این فناوری که ما استفاده میکنیم کاملاً کارا و ارزشمند است. اما اگر مرکز در انجام تست تصادف با توصیه، سفارش و... اقدام کند، قطعاً اعتماد مردم را بدست نخواهد آورد.
نظر شما