این کنگره، با بهرهگیری از ظرفیت اساتید حوزه و دانشگاه و برگزاری نشستها و پیشنشستهای علمی متعدد، تلاش دارد الگویی علمی و الهامبخش از سیره و اندیشه یکی از چهرههای ممتاز جهان تشیع ارائه دهد.
در این راستا، گفتوگویی با حجتالاسلاموالمسلمین مهدی شریعتی تبار، دبیر علمی کنگره بزرگداشت آیتالله میلانی، انجام شد که در ادامه میخوانید:
در ابتدا بفرمایید مقالات دریافتشده در کنگره بزرگداشت آیتالله میلانی چگونه و با چه سازوکاری گردآوری شدهاند؟
مقالات کنگره به دو شیوه گردآوری شده است، نخست از طریق فراخوان عمومی مقاله که در مراکز علمی، حوزوی و دانشگاهی اطلاعرسانی شد و خوشبختانه با استقبال پژوهشگران همراه بود. در کنار آن، برخی مقالات نیز بدون فراخوان و بهصورت داوطلبانه به دبیرخانه ارسال شد. همچنین باتوجهبه اهمیت موضوع، از جمعی از صاحبنظران برجسته و پژوهشگران باسابقه در حوزههای مرتبط، بهصورت هدفمند درخواست مقاله شد تا ابعاد مختلف شخصیت علمی آیتالله میلانی بهصورت جامع، پوشش داده شود. حاصل این فرایند، تدوین بیش از ۳۰ مقاله علمی است که بهصورت مجموعهمقالات کنگره منتشر خواهد شد و در آیین کنگره رونمایی میشود.
رویکرد علمی کنگره در تدوین مقالات و سخنرانیها چیست و چه ملاحظاتی برای حفظ دقت علمی در نظر گرفته شده است؟
رویکرد اصلی کنگره، ارتباط کامل و مستقیم محتوای علمی با شخصیت و اندیشه آیتالله میلانی است. تمامی مقالات و سخنرانیها، چه در نشستهای علمی و چه در برنامههای افتتاحیه و اختتامیه، ناظر به ابعاد مختلف علمی و اجتماعی این فقیه بزرگوار از فقه و اصول گرفته تا کلام، تفسیر، فلسفه، سیاست، اجتماع و نقش انقلابی ایشان است. از نظر دقت علمی، همه آثار ارزیابی، کنترل و داوری شدهاند، تا از نظر صحت، اتقان، استناد و انسجام علمی قابلدفاع باشند. طبیعی است که سطح علمی نویسندگان و سخنرانان یکسان نیست، اما در تمامی موارد، صحت محتوا، استحکام علمی و انطباق با موضوع کنگره بهدقت لحاظ شده و تلاش شده است تا مطلب ناصحیح یا غیر متقنی در مجموعهمقالات دیده نخواهد شد.
آماری از نشستها و پیشنشستهای علمی کنگره ارائه بفرمایید.
تا پیش از برگزاری کنگره، حدود ۸ پیشنشست علمی در مراکز معتبر از جمله در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، مدرسه عالی فقاهت، دانشگاه فردوسی مشهد، مؤسسه میراث فقاهت و همچنین یک نشست علمی در شهر تبریز با حضور اساتید حوزه و دانشگاه، بهعنوان خاستگاه تاریخی خاندان آیتالله میلانی برگزار شده است. علاوه بر این نشستی نیز در کربلای معلی برگزار شده است.
در روز اصلی کنگره نیز، ۶ نشست یا پنل علمی تخصصی با موضوعات فقهی، اصولی، کلامی و سیاسی - اجتماعی اندیشه آیتالله میلانی پیشبینی شده که سخنرانان، مدیران پنلها و مقالات ارائهشده آنها مشخص شده و در روز پنجشنبه چهارم دیماه ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.
مخاطب اصلی این کنگره چه کسانی هستند؟ اساتید، طلاب، دانشگاهیان یا عموم علاقهمندان؟
این کنگره در اصل برای همه این گروهها طراحی شده است، اما به طور طبیعی مخاطبان اصلی آن اساتید، فضلا، طلاب حوزههای علمیه و دانشگاهیان هستند. هدف آن است که نسل جوان حوزه و دانشگاه، باشخصیت علمی، روش اجتهادی، منش اخلاقی و سیره اجتماعی این فقیه بزرگ آشنا شوند و او را بهعنوان الگویی موفق در علم، تهذیب نفس، مجاهدت علمی و مسئولیت اجتماعی بشناسند. البته خروجیهای کنگره، از جمله مجموعهمقالات و آثار منتشرشده، برای عموم علاقهمندان جامعه اسلامی نیز قابلاستفاده خواهد بود و نقش مهمی در معرفی مفاخر علمی تشیع ایفا میکند.
به نظر شما چگونه میتوان از ظرفیت این کنگره برای تقویت گفتمان علمی اصیل در حوزههای علمیه استفاده کرد؟
یکی از بهترین راههای تقویت گفتمان علمی اصیل، احیای آثار، آرا و روش عالمانی است که خود مظهر این گفتمان بودهاند و آیتالله میلانی، یکی از چهرههای برجسته آن است. با بازخوانی روش علمی، فقهی و اصولی ایشان، احیای آثار و تقریرات درسی، و تبیین اندیشههای فقهی، کلامی و اجتماعی این فقیه بزرگ، میتوان بهصورت طبیعی به تقویت گفتمان علمی اصیل دستیافت. خود برگزاری کنگره، نشستها، پیشنشستها و گفتوگوهای علمی، بهدور از شعارزدگی و بر پایه کار علمی دقیق، زمینهساز گسترش این گفتمان در حوزه و دانشگاه است.
اگر بخواهید در یک جمله، مأموریت اصلی کنگره بزرگداشت آیتالله میلانی را تعریف کنید، چه میگویید؟
اگر بخواهم مأموریت کنگره را در یک عبارت خلاصه کنم، میگویم که احیای علمی، روشمند و الهامبخش اندیشه و آثار یکی از فقهای بزرگ معاصر، باهدف الگوسازی، تقویت گفتمان علمی اصیل و بهرهمندی نسل امروز و آینده از میراث عالمانه ایشان است. در واقع بزرگداشت ما، صرفاً تجلیل ظاهری نیست، بلکه معرفی الگو، بازخوانی آثار، تقویت اندیشه دینی و زمینهسازی برای نزول رحمت الهی است، چنانکه در حدیث آمده است: «عِندَ ذِکرِ الصّالحینَ تَنزِلُ الرَّحمَة».
نظر شما