محمدحسین نیرومند کارشناس هنری در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، با بیان اینکه حجت‌الله ایوبی را فرد شایسته و از معدود نیروهای فرهنگی می داند که غالب افراد وی را قبول دارند به بیان فوری‌ترین اقداماتی که باید در سازمان سینمایی صورت بگیرد پرداخت.

اهم این گفت‌وگو به شرح زیر است:

* یکی از مشکلات اساسی ما عدم تشخیص اولویت‌های فرهنگی است/خانه سینما مهم ترین مشکل سینمایی کشور نیست

* سینما را باید به شکل یک پیکره واحد و در 3 حوزه تولید، توزیع و پخش بررسی کنیم/معضل جدی بخش تولید «فیلمنامه» است

*یک موسسه سینمایی توانسته بیش از تمام دانشگاه ها بازیگر به سینما تزریق کند

*بضاعت هنری ما در سینما محدود است/تولید به گونه ای شده که برخی تهیه کننده ها از نقش‌های دوم و سوم و فرعی پول می گیرند

* جماعتی از دولتی‌ها و خصوصی‌ها در سیر تولید در سینما فقط به فکر منافع خود هستند

*کمیت در تولید سینمایی افتخار نیست

* نظام توزیع ما با مافیا درآمیخته است/هرگاه درباره نظام توزیع صحبت می‌کنیم به مافیای اکران می‌رسیم

* حساسیتی که برای تولید وجود دارد برای اکران وجود ندارد

*2-3 سال پیش حدود 1 میلیارد تومان فقط هزینه روشن نگه داشتن چراغ سالن سینماهایمان را دادیم

*فارابی به کمک جامعه شناسان مشکلات مردم را به سینماگرها منتقل کند

* بجای انحلال خانه سینما باید جلوی تخلف آن را گرفت

*وزیر در موضوع خانه سینما ورود نکند/باید این کار به رییس سازمان سینمایی سپرده شود

*قانون نظام صنفی سینما باید در اولویت کار آقای ایوبی باشد

*به جهت عدم وجود قانون‌صنفی، خانه سینما به شکل پدر سالاری اداره می شود

متن کامل این گفت‌وگو را در سطور زیر بخوانید:

* یکی از مشکلات اساسی ما عدم تشخیص اولویت‌های فرهنگی است/خانه سینما مهم ترین مشکل سینمایی کشور نیست

حوزه فرهنگ و هنر با رسانه و تبلیغات ارتباط زیادی دارد یکی از مهمترین آفت این حوزه این است که یک موضوع کوچک آن به سادگی به یک موضوع ملی تبدیل می‌‌شود. این مسئله باعث می‌شود که مدیران ما و جامعه نتوانند اولویت‌های فرهنگی را درست تشخیص دهند.

نیرومند ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی ما، عدم تشخیص اولویت‌های فرهنگی است. بر این اساس به نظر من در حال حاضر خانه سینما مهم ترین مشکل سینمایی کشور نیست. من فکر می‌کنم آقای ایوبی باید در این باره فکری کند و موضوعات الویت‌دار سینما را مشخص و اصلاح کند.

* سینما را باید به شکل یک پیکره واحد و در 3 حوزه تولید، توزیع و پخش بررسی کنیم/معضل جدی بخش تولید «فیلمنامه» است

وی با بیان اینکه باید سینما را به صورت یک پیکره ی واحد دید گفت: سینما فقط موضوع خانه ی سینما یا موفقیت یک سینماگر یا مشکل فلان سالن سینما نیست. اگر کسی می‌خواهد سینمای کشور را مدیریت کند، باید همه این پیکره سینما را با هم و البته در 3 حوزه ی تولید، توزیع و پخش ببیند.

وی معضل جدی بخش تولید را «فیلمنامه» عنوان کرد و ادامه داد: مثلاً ما در حوزه تولید یا نگارش فیلمنامه سال هاست که مشکل داریم. متاسفانه چند سالی است که این مشکل بسیار حاد شده است. در دنیا توانسته‌اند بخشی از این مشکل را با ادبیات حل کنند ولی سینمای ما با ادبیات و با پیشینه تاریخی و فرهنگ غنی ما ارتباطی ندارد. ضمن این که‌ سینمای ما با دانشگاه هم بی ارتباط است. چه تعداد فارغ التصیلان رشته فیلمنامه نویسی به این حوزه ورود پیدا می کنند؟ متاسفانه سنمای ما با حوزه های علمیه هم هم بی‌ارتباط است. این در حالی است که مقام معظم رهبری به صراحت گفتند که حوزه باید به این عرصه ورود پیدا کند تا کمک فکری برای سینماگران باشد.

*یک موسسه سینمایی توانسته بیش از تمام دانشگاه ها بازیگر به سینما تزریق کند

این کارشناس سینما افزود: دانشگاه ها به ویژه در رشته بازیگری سالانه تعداد زیادی فرغ التحصیل دارند اما یک موسسه سینمایی توانسته بیش از تمام دانشگاه ها بازیگر به سینما تزریق کند. وقتی آموزش بخش خصوصی با تضمین ورود به عرصه بازیگری سینما همراه باشد این جاست که پول حرف اول را خواهد زد. با پرداخت پول راه برای ورود به بازیگری در سینمای ایران هموار می شود. این در حالی است که دانشگاه در این مورد عملاً منفعل بوده و مدیریت فرهنگی نیز نقش درستی در این زمینه ایفا نمی کند.

*بضاعت هنری ما در سینما محدود است/تولید به گونه ای شده که برخی تهیه کننده ها از نقش‌های دوم و سوم و فرعی پول می گیرند

وی ادامه داد: چرا تولید باید به گونه‌ای باشد که تهیه کننده از نقش‌های دوم و سوم و فرعی پول بگیرد؟ چرا ما هیچ‌وقت این مشکلات را نمی‌بینیم؟

نیرومند گفت: به نظر من نیروهای متخصص ما در عرصه تولید خیلی محدودند. ما بازیگر، کارگردان با فهم هنری بالا کم داریم. این را نمی شود کتمان کرد. الان شاید 10 درصد از کارهایی که تولید می‌شوند تا حدودی با کیفیت باشند.

وی افزود: سئوال اینجاست چند بار اهالی سینما دعوت شدند تا در یک ورک شاپ و کارگاه آموزشی کیفیت آثارشان را ارتقا دهند؟ در پزشکی هر چند سال یک بار سمینارهایی وجود دارد که اگر یک پزشک در آن سمینار شرکت نکند ممکن است پروانه طبابتش لغو شود.

* جماعتی از دولتی‌ها و خصوصی‌ها در سیر تولید در سینما فقط به فکر منافع خود هستند

نیرومند در ادامه درباره فیلم های انیمیشن ایران هم گفت: به نظر من یکی از پر سابقه‌ترین‌ها حداقل در آسیا است و کیفیت فنی و هنری بچه‌هایی که در این حوزه هستند خیلی بالا است. فیلم های انیمیشن در هالیوود همیشه درصدر فروش است اما این صنعت در ایران متاسفانه چندان رونق پیدا نکرده است چون گروهی که دم از تولید کار می‌زنند و اتفاقا ترکیبی از دولتی‌ها و خصوصی‌ها هم هستند تنهابه فکر تولید فیلم های سینمایی خودشان هستند.

*کمیت در تولید سینمایی افتخار نیست

وی با بیان اینکه کسب رتبه بالای تولید فیلم در جهان افتخار نیست، گفت: آیا ما 200 کارگردان حرفه ای داریم که بخواهیم سالی 200 کار خوب داشته باشیم؟! قرار نیست ما تولید نازل داشته باشیم. اتفاقی که در کتاب افتاده است. در کشور ما بالغ بر50 هزار عنوان کتاب چاپ می شود از این حیث از بسیاری از کشورهای توسعه یافته جلوتریم اما به لحاظ کیفیت آثار و تیراژ با آن ها قابل مقایسه نیستیم. کتابسازی که افتخار ندارد. در سینمای ما هم چنین وضعیتی در حال رخ دادن است که این خیلی بد است.

وی گفت: ما باید به سمتی رویم که آثار از لحاظ فنی و هنری و تنوع مضمونی ارتقا پیدا کند.

سبد سینما کشور باید متوازن باشد. وجود جایی مثل پروانه ساخت در این جا توجیه پذیر است. اما هرگز این توازن تولید را ما در طول سال نمی بینیم. یک سال فقط فیلم کمدی تولید می‌شود و یک سال فقط فیلم ملودرام های اجتماعی و یک سال هم اصلاً فیلم کودک و نوجوان نداریم.

نیرومند ادامه داد: جالب اینکه گاهی هزینه برگزاری جشنواره‌ ی کودک و نوجوان ما بیشتر از هزینه تولید فیلم در آن سال می شود و این جای بسی تاسف است.

* نظام توزیع ما با مافیا درآمیخته است/هرگاه درباره نظام توزیع صحبت می‌کنیم به مافیای اکران می‌رسیم

این کارشناس مسایل فرهنگی در ادامه گفت: هرگاه درباره نظام توزیع صحبت می‌کنیم، به بحث مافیای اکران می‌رسیم. مشکلی است که ظاهرا کسی نمی تواند آن را حل کند.

تا جایی که من اطلاع دارم نزدیک به 150 فیلم تولیدی کشور امکان نمایش نیافته اند. فیلم تولید شده تا اسم یک نفر به جمع کارگردان های کشور افزوده شود و البته تهیه کننده هم صرفاً از تولید فیلم سود اش را ببرد. در کجای دنیا صرف تولید فیلم سودآور است؟ به عبارتی چیزی نزدیک به 70میلیارد تومان هزینه تولید شده است و یک ریال هم برگشت نداشته است! چند سال قبل دو فیلم از یک کارگردان در سینماهای کشور اکران شد مجموع فروشش 10 میلیون تومان هم نشد.

البته ناگفته نماند تهیه کنندگان بسیاری که با هزینه های شخصی اقدام به تولید این گونه فیلم ها کرده اند یا ورشکست شده اند یا مقروض بانک ها شده اند. در هشت سال گذشته بیش از15میلیارد تومان بابت بدهی این گروه تهیه کنندگان معاونت سینمایی پرداخت کرده است تا این افراد بابت بدهی به زندان نیفتند.

وی افزود: همانطور که کتاب چاپ می‌شود اما توزیع صحیح نمی‌شود و در سینما هم این مشکل هست. حل این مشکلات بر عهده چه کسی است؟ آیا این مشکلات کمتر از بحث خانه سینما است که ما در موردش بحث می‌کنیم؟

یا بحث حوزه هنری در ارتباط با اکران با آمدن دولت جدید تمام می شود؟ آیا فیلم های مشابه سال گذشته ساخته نخواهد شد؟

* حساسیتی که برای تولید وجود دارد برای اکران وجود ندارد

رییس سابق سازمان توسعه سینمایی سوره گفت: از 1200 شهر کشور تنها 70 شهر دارای سینما است عمده سینما هم در شهر تهران متمرکز شده است. سه استان کشور اصلا سینما ندارد. علاوه بر این اغلب سینماها فاقد کیفیت لازم هستند و برخی سینماهای کشور بیش از 50 سال عمر دارند و بنای آنها به لحاظ ایمنی خطرناک تشخیص داده شده اند.

وی گفت: در زمان مسئولیتم در حوره هنری زمانی از سینماها بازدید می‌کردم یک مدیر سینمایی به من گفت که خانومی برای تماشای فیلم به سینما آمده بود که بعد از بلند شدن از روی صندلی چادرش پاره شد و به ما گفت که چادر 40 هزار تومانی من بخاطر یک فیلم پاره شد.یعنی اینقدر که در تولید حساسیت وجود دارد در اکران با این حساسیت مواجه نیستیم.

*2-3 سال پیش حدود 1 میلیارد تومان فقط هزینه روشن نگه داشتن چراغ سالن سینماهایمان را دادیم

نیرومند با بیان اینکه ضریب اشغال صندلی سینماها کشور زیر 10 درصد است ادامه داد: حوزه هنری 4 سال پیش حدود 1 میلیارد تومان هزینه روشن نگه داشتن چراغ سینماهایش را داد اما تا چه زمانی باید با این وضعیت ادامه یابد؟

وی افزود: به من گفتند در یکی از مناطق تهران سالن سینما به دلیل استقبال کم مردم تنها ماهی 4 میلیون تومان اجاره داده شده است یعنی معادل یک مغازه ی 12متری!

صاحبان بسیاری از سینماها به دنبال تغییر کاربری هستند از آن جا که قانوناً نمی توانند تغییر کاربری دهند بسیاری از سینماهای کشور به زمین بایر تبدیل شده اند. هیچکس هم در این زمینه فکری نمی کند. سالن بی کیفیت و فیلم بی کیفیت باعث شده است تا خانواده ها از سینما قهر کنند. چندی پیش روزنامه‌ای نوشته بود که هر ایرانی هر 9 سال یکبار به سینما می‌رود.

*فارابی به کمک جامعه شناسان مشکلات مردم را به سینماگرها منتقل کند

وی با بیان اینکه اگر فیلم خوب باشد مردم تا حدودی از رفتن به سینما استقبال می کنند گفت: کاش بنیاد سینمایی فارابی به جای هزینه‌های بیخودی یکسری جامعه شناس داشته باشد که نیاز جامعه را شناسایی و به سینماگرها اعلام کنند تا بر اساس آن فیلم ساخته شود.

وی درباره حضور بین المللی سینمای ایران نیز گفت: 30 سال است که تلاش می‌کنیم تا اکران بین المللی داشته باشیم ولی ذره‌ای هم در این زمینه پیشرفت نداشتیم. بدون حضور بین المللی سینمای ایران هرگز نمی تواند روی پای خودش بایستد. متاسفانه سینما به لحاظ اقتصادی بیش از حد به دولت وابسته است. این وابستگی به صورت طبیعی به رانت خواری گروهی منجر می شود. ریشه ی بخشی از اختلافات در این نکته نهفته است.

این کارشناس سینما ادامه داد: الان مطرح می‌کنند که باید در سال 150 فیلم داشته باشیم اما وقتی که سینماهای موجود کشور توان پخش 40 فیلم را هم نداریم دیگر نیازی به افتخار ساخت 150 فیلم نیست مگر آنکه وارد عرصه بازار بین المللی شویم.

شاید بعضی ها بگویند 110 فیلم دیگر را در شبکه خانگی پخش می کنیم. سئوال این جاست که آیا درست است فیلم با فرمت سینمایی و هزینه بالا ساخته شود و بعد در سینما اکران نشود و به شبکه خانگی روانه شود. در زمینه پخش هم سینما با چنین وضعی روبروست.

بنده تنها به برخی مشکلات سینما اشاره کردم تا مشخص شود این پیکره که ما از آن به سینما یاد می کنیم رنجور و بیمار است. همه ی اعضای این پیکره بیمار است. هر مدیری که بیاید باید به فکر علاج این پیکره باشد.

با توجه به آنچه که عرض شد به نظرم مشکل خانه سینما در مقایسه با برخی مشکلات بیان شده نمی تواند یک الویت جدی باشد. به خصوص آن که تنها برخی از اعضای خانه سینما به دعوای خانه سینما دامن می زنند. 4 هزار عضو این خانه شاهد کشاکش بی نتجه ی این دعوا هستند. به هر حال آقای ایوبی باید برای حل معضلات برنامه داشته باشد.

* بجای انحلال خانه سینما باید جلوی تخلف آن را گرفت

وی افزود: خانه سینما را نمی‌شود منحل کرد چون هنرمندان ما خانه می خواهند. همان موقع هم من به دوستان گفتم که انحلال خانه سینما کار درستی نیست، شما باید جلوی آن اساسنامه‌ای که تغییرات روی آن انجام شده و جلوی آدمهایی که آن تخلف را انجام داده‌اند، بگیرید.

وی افزود: من معتقدم که خانه سینما باید وجود داشته باشد اما بحث این جا است که اگر خانه سینما می‌خواهد به مسیرش ادامه بدهد باید قانونی و با اجازه ارشاد و قوانین جاری کشور فعالیت کند.

*وزیر در موضوع خانه سینما ورود نکند/باید این کار به رییس سازمان سینمایی سپرده شود

این کارشناس فرهنگی ادامه داد: اتفاقی که باید در وزارت ارشاد رخ دهد این است که اولا وزیر ارشاد حتی الامکان نباید در این گونه موضوعات دخالت کند چون این موضوعات کار معاونت های تخصصی است.

وی افزود: من معتقدم که کلا بازگشایی خانه سینما باید به آقای ایوبی سپرده شود. دوم اینکه تمام انجمن های فعال -فعلا نمی توان به این انجمن ها صنف اتلاق نمود چرا که صنفی وجود ندارد بلکه انجمن واژه درست آن است- قانونا باید در هیات رسیدگی به مراکز فرهنگی و هنری ارشاد ثبت بشوند، خانه سینما هم باید به عنوان انجمن ثبت شود.

اما بعید می دانم در این صورت کسی بتواند از شکل گیری انجمنی مثل خانه سینمای 2 جلوگیری کند. حقیقت آن است که مشکلات درونی اعضای خانه سینما بسیار ریشه دار تر از آن است که بتوان این دو گروه را در یک انجمن فراگیر گردهم آورد. به نظرم تنها راه این است که هرچه سریع تر قانون جامع نظام صنفی سینما تدوین شود.

*قانون نظام صنفی سینما باید در اولویت کار آقای ایوبی باشد

این کارشناس فرهنگی در ادامه گفت: به نظر من الویت برای آقای ایوبی تهیه ی پیش نویس قانون نظام صنفی سینما است. این قانون باید توسط کارشناسان خبره و سینماگران میتنی بر نظام های مشابه نوشته شود. خوشبختانه نیازی نیست که قوانین حوزه فرهنگ حتما در مجلس شورای اسلامی تصویب شود، شورای عالی انقلاب فرهنگی هم می‌تواند این قانون را تصویب کند. در این صورت خانه سینما در واقع یک اتحادیه ی بزرگی خواهد شد که همه اهالی سینما که همان صنوف قانونی است را تحت پوشش خود قرار خواهد داد. آقای ایوبی اگر می‌خواهد خانه سینمای واحد داشته باشد، باید خانه سینما ماهیت صنفی قانونی پیدا کند.

*به جهت عدم وجود قانون‌صنفی، خانه سینما به شکل پدر سالاری اداره می شود

وی افزود: به جهت عدم وجود چنین قانونی الان خانه سینما به شکل پدر سالاری اداره می شود و به همین خاطر خانه سینما بعنوان یک تشکل صنفی معنا ندارد.

من امیدوارم آقای ایوبی با استفاده درست از آدم‌ها بتواند همه ی این پیکره رنجور سینما را ببیند و مشکلاتش را باکمک گرفتن از هنرمندان دلسوز کشور حل کند.