دكتر عليزاده در جلسه همانديشي نخستين كنگره ملي آبياري و زهكشي ايران كه ديشب، 25 فروردين ماه، در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي برگزار شد، عنوان كرد: کشور ما در حال حاضر در وضعيت خاص آبي قرار دارد و در اين ميان بيشتر هجمهها متوجه بخش كشاورزي است؛ این مساله به این دليل است که این بخش مقدار زيادي آب مصرف ميكند و برخلاف ديگر كشورها كه فقط 15 درصد محصولاتشان آبي است، در حال حاضر 90 درصد محصولات كشور ما آبي است. وی ادامه داد: به همین دلیل برآن شديم تا يك سلسله كنفرانسهايي را در سطحي بالاتر كه تمام ابعاد اين قضيه را در بر بگيرد، با نام كنگره ملي آبياري و زهكشي در ايران برگزار كنيم. علیزاده با بیان اینکه «اين كنگره در دانشگاه فردوسي با همكاري انجمن آبياري و زهكشي ايران و كميتهي آبياري و زهكشي ايران كه دو بخش مستقل هستند برگزار خواهد شد» گفت: در این کنگره قرار است مباحثي همچون موضوع آب و بحران آب و سایر مسائل مانند آب و اقليم، آبهاي سطحي، آبهاي زيرزميني، آب، جامعه و فرهنگ، آب، آبياري و بهرهوري، آب، زهكشي پايداري، آب و محيط زيست، آب و سازههاي آبي، آب و فناوري اطلاعات و آب و هواشناسي به بحث و تبيين گذاشته خواهند شد. مدير گروه مهندسي آب دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسی اضافه کرد: در كنار اين كنگره فعالیتهای علمي و فرهنگي همچون نمايشگاهها، نشستها و كارگاههاي علمي نیز برگزار خواهد شد؛ ماحصل اين كنگره در واقع روشن شدن مساله براي بسياري از تصميمگيران كشور همچون نمايندگان مجلس، مسئولين وزارتخانههای كشاورزي و نيرو و بخشهاي خصوصي كه امروز بسيار فعال شدهاند، خواهد بود. عليزاده ابراز اميدواري کرد، اين كنگره بيشتر نتايج كاربردي و علمي داشته باشد كه اگر نگوييم براي خارج شدن از اين بحران چه كاري انجام دهيم، بگوييم چطور با اين بحران سازگاري كنيم چرا كه نبايد فكر كنيم از وضعيتي كه در آن هستيم، به راحتي ميتوانيم بيرون بياييم. وي خاطرنشان كرد: خشكسالي و كمآبي چيزي نيست كه بتوان با آن مقابله كرد؛ اميدواريم اين كنگره در جهت سازگاري ما با اين وضعيت مفيد قرار بگيرد. رئيس كنگرهي ملي آبياري و زهكشي ايران با بيان اينكه «وضعيت آبي هر منطقهاي براساس مقدار آبي كه وجود دارد و تقسيم آن بر جمعيتي كه آب را مصرف ميكند سنجيده ميشود» تاکید کرد: اگر اين رقم به حدود هزار متر مكعب در سال براي هر نفر باشد، وضعيت آن منطقه به طور شديد بحراني است؛ اين رقم در استان ما حدود 400 متر مكعب آب براي هر نفر در هر سال است كه نشان دهنده وضعيت فوق بحراني استان ماست. وي رقم اين شاخص را در كل كشور 1400 مترمكعب در سال براي هر نفر عنوان كرد و گفت: علت اينكه اين عدد در كل كشور بالا است به دليل سطح وسيع كشور نسبت به جمعيت آن است كه وقتي تقسيم صورت ميگيرد، چون جمعيت نسبت به وسعت كم است، اين عدد حدود 1400 ميشود؛ اما در مشهد چون جمعيت متراكم است اين عدد 400 است. پدر علم آب ایران ادامه داد: آبهاي زيرزميني استان وضعيت بحراني پيدا كرده است و در اين رابطه 20 درصد كل بحران آب كشور مربوط به خراسان است؛ دشتهاي خراسان در وضعيت مرده قرار گرفتهاند يعني اگر باران هم بيايد شايد ديگر نتوانيم آنها را به حالت اوليه بازگردانيم. وي تاكيد كرد: خراسان از بحرانيترين استانهاي كشور است كه هيچگونه آب سطحي ندارد و حتي براي آب شرب هم از خارج از حوزه سد دوستي استفاده ميكند؛ در حالي كه بايد از مطلق شرايط طبيعي كه وجود دارد آب مصرف شود. عليزاده افزود: بيشترين آب سطحي كشور در خوزستان است اما 70 درصد كشاورزي در جايي غير از خوزستان قرار دارد؛ در بعضي مناطق خراسان ما از عمق 300 متري آب برداشت ميكنيم كه عملا در مقياس بينالمللي و مقياس پولي نميصرفد كه چنين كشاورزي را انجام دهيم زيرا انرژي زيادي مصرف ميشود. مدير گروه مهندسي آب دانشكده كشاورزي انتقال آب از يك جا به جاي ديگر را مردود خواند و اظهار کرد: اين مساله و همچنين مساله باروري ابر از نظر علمي مورد تاييد نيست. عليزاده با بيان اينكه «در بسياري از مناطق دنيا که حتي آب زيادي هم دارند، به اندازه كشور ما آب مصرف نميكنند» عنوان كرد: مصارف آب شهري ما زياد است و ما هر چيز ارزاني را به آب تشبيه ميكنيم و براي آب آن ارزشي را كه در شان آن است و به لحاظ اعتقادي، مذهبي توصيه شده قائل نيستيم. رئيس كنگره ملي آبياري و زهكشي ايران اعلام كرد: سطح زير كشت ما زياد است و نبايد اين ميزان كشاورزي داشته باشيم؛ كشاورزي بايد حداقل نصف شود ولي توليد در كشاورزي نصف نشود؛ در این وضعيت نبايد بيش از سه يا چهار ميليون هكتار زمين كشت وجود داشته باشد. وي ادامه داد: ما بايد سراغ توليد گلخانهاي، صنعتي و كشاورزي فشرده شده برويم و كمبود محصول را به گردن آب نياندازيم؛ بخشي از توليد محصول به آب بستگي دارد و بخشي ديگر به بذر خوب، كود مناسب، خاكورزي مناسب، شخم مناسب، كشت به موقع و… كه ما بايد به سراغ آنها نیز برويم. مديري گروه مهندسي آب دانشكده كشاورزي تك محصولي شدن كشاورزي به دليل كمبود آب را هم از اشتباهاتي دانست كه در حال حاضر انجام ميگيرد. علیزاده گفت: تك محصولي شدن كشاورزي پايدار نيست و طبيعت در تنوع است و كشاورزي هم بايد تنوع داشته باشد. وي با بيان اينكه «صنعت ما هم صنعت وابسته به كشاورزي است» عنوان كرد: در مشهد كارخانه رب كمپوت، چيپس و... است كه همه به كشاورزي وابسته و كشاورزي هم به آب وابسته است؛ ما بايد برويم سراغ صنايعي كه آب كم لازم داشته باشد، مثل صنايع الكترونيك. عليزاده ادامه داد: چينيها از درآمد حاصل از ساختن عروسكهاي پلاستيكي بيش از درآمد نفت ما برداشت ميكنند آن هم بدون مصرف آب. مدير گروه مهندسي آب دانشكده كشاورزي نقش دانشگاه در مساله بحران آب را تربيت نيروي آگاه و هشدار دادن دانست و افزود: دانشگاه فقط اعلام وضعيت و ارائه راهكار ميكند؛ مثلا سمينار و كنگره برگزار ميكند، مقاله و كتاب چاپ ميكند، سخنراني ميكند و... اما اجراي كارها در اختيار دولت است؛ در اختيار قوه قضائيه است كه اگر كسي از اين مساله تخطي كرد، برخورد کند؛ در اختيار مجلس است كه براي اين كار قوانيني وضع كند. عليزاده خاطرنشان كرد: در زمينه كشاورزي و آب 174 نشريه در كشور ما وجود دارد كه به طور مرتب چاپ ميشود؛ در همه جاي دنيا و در كشورهاي مترقي دانشگاه بازوي صنعت است و هيچ طرحي تا زماني كه روي آن كار علمي نشود، اجرا نميشود؛ در حالي كه در كشور ما اين گونه نيست. رئيس كنگره ملي آبياري و زهكشي ايران تصريح كرد: دانشگاه در وظيفهاي كه به عهده داشته يعني تربيت نيروي انساني نقش خود را خوب ايفا كرده است و كشور از خيلي كارها فني بينياز شده و ما امروز افتخار ميكنيم كه صادركننده ساخت تونل، ساخت سد، ساخت آبرساني و... هستيم. وي افزود: در هر پروژهاي 10 درصد آن بايد صرف اين شود كه آيا اين پروژه صورت بگيرد يا نه؛ آيا به لحاظ زيستمحیطی لطمهزننده نیست؛ در حالي كه اين امر در پروژههاي ما در نظر گرفته نميشود. |
نظر شما