این اعتراض به دلیل نامه ارسال شده از سوی سازمان نظام پزشکی کشور بوده است که در متن آن تاکید داشته، دانشجویان رشته‌های متعددی که کارشناسی یا کارشناسی ‌ارشد خود را از وزارت علوم و مدرک دکتری را از وزارت بهداشت دریافت کرده‌اند،حق دریافت شماره نظام پزشکی و تأسیس آزمایشگاه‌ها و مطب‌های مرتبط با رشته تخصصی خود ندارند.

این در حالی است که در دی ماه سال  1386 شورای عالی نظام پزشکی تصویب کرده است «تمام دانش آموختگان دانشگاه های علوم پزشکی کشور که شرایط عضویت در سازمان را داشته باشند ، پس از فراغت از تحصیل می توانند عضو سازمان شوند».

 گرچه این مصوبه احراز شرایط را برعهده نظام پزشکی قرار داده است. اما باید دقت داشت که در شرایط عضویت ملاک ، مدرک تحصیلی ارایه شده است و مقاطع تحصیلی قبلی داوطلب متقاضی، در احراز شرایط وی نقشی ندارد.از این رو، دانش آموختگان دکترای پزشکی بالینی که مدرک پایان تحصیلشان مورد تایید وزارت بهداشت و رشته تحصیلی آن ها جز رشته های مشمول عضویت در نظام پزشکی باشد ، بی هیچ قید و شرطی می توانند به عضویت سازمان درآمده و شماره نظام پزشکی دریافت و از همان حقوقی که برای سایر اعضا مترتب است ، برخوردار شوند.

*مجوز تاسیس آزمایشگاه

یکی از متخصصان این حوزه که دکتری تخصصی ژنتیک مولکولی از کشور سوئد دارد در گفت وگو با ما ضمن اشاره به اهمیت رشته های  پزشکی در دنیا می گوید: با توجه به اینکه رشته های مرتبط با پزشکی با جان افراد سر و کار دارند و از حساسیت بالاتری برخوردارند افرادی که در این رشته ها فعالیت دارند باید تحصیلات مرتبط با این رشته ها را داشته باشند.

دکتر سید مسعود هوشمند می افزاید: برخی کارشناسی و کارشناسی ارشد گیاهی یا جانوری خوانده اند و اکنون به دلیل بازار کار ژنتیک، دکتری ژنتیک می خوانند تا با تاسیس آزمایشگاه درآمد خوبی کسب کنند. در حالی که در سایر کشورها نیز این چنین نیست و تمام دانش آموختگان  phdمجوز تاسیس آزمایشگاه و شماره نظام پزشکی ندارند اما می توانند در حوزه های آموزش و پژوهش فعالیت کنند.

*بررسی رزومه تحصیلی دانش آموختگان

وی ادامه می دهد: اکنون با توجه به اینکه متولی بهداشت و سلامت جامعه وزارت بهداشت است به دانش آموختگانی مجوز تاسیس آزمایشگاه می دهد که دروس مرتبط با ژنتیک پزشکی را به طور کامل خوانده باشند. بنابراین تصمیم گرفته شده ، تصمیم بدی نیست و خوب است دانش آموختگانی که وارد این حوزه می شوند با آگاهی و تخصص فعالیت خود را آغاز کنند. اما این مساله باید از قبل اطلاع رسانی می شد تا تمام دانش آموختگان انتظار تاسیس آزمایشگاه ژنتیک نداشته باشند.

دکتر هوشمند ادامه می دهد: این انتخاب برای دانش آموختگانی که پایه تحصیلات آن ها از گیاهی به جانوری و از جانوری به انسانی است به صرف اینکه برخی از واحدهای آموزشی و ابزار کار آن ها مشترک است هدف مناسبی برای ادامه تحصیل و فعالیت در این حوزه نیست چرا که یک phd ژنتیک انسانی باید شناخت کافی نسبت به بسیاری از بیماری ها داشته باشد تا بتواند در زمینه تشخیص موفق باشد.

به گفته این متخصص شایسته است وزارت بهداشت رزومه تحصیلی دانش آموختگان مذکور را بررسی و افرادی که صلاحیت فعالیت دارند را مشخص کند و افرادی را که به کسب دانش بیشتر برای فعالیت در این حوزه نیاز دارند به شرکت در دوره های مورد نظر هدایت کند.

دکتر هوشمند می افزاید :به طور حتم هیچیک از دانش آموختگان ما با داشتن ضوابط برای این حرفه مخالف نیستند اما این ضوابط باید به گونه ای باشد که در حق هیچ یک از آن ها اجحافی صورت نگیرد و تمام این دانش آموختگان بتوانند از حقوق علمی و قانونی خود برخوردار باشند.

*به تعداد کافی شغل نداریم

وی با ابراز تاسف از وضعیت پیش آمده می گوید: مشکل اصلی ما این است که برای دانش آموختگانمان به تعداد کافی شغل نداریم و تاکنون برنامه ریزی مناسبی نیز برای آینده شغلی آن ها نداشته ایم. در حالی که اگر با برنامه ریزی صحیح آن ها را به سوی کارهای پژوهشی و گروهی هدایت می کردیم اکنون با این مشکلات مواجه نبودیم. 

وی ادامه می دهد: مشکل اصلی دانش آموختگان ما در مقاطع مختلف تحصیلی نبود بازار کار است که همین مساله موجب شده ادامه تحصیل را تنها راه پیش روی خود بدانند و با گرایش به سایر رشته ها از جمله ژنتیک پزشکی تصور کنند اگر درس بخوانند و آزمایشگاه تاسیس کنند می توانند درآمدی را برای خود ایجاد کنند در حالی که اینچنین نیست و کشور به این تعداد آزمایشگاه نیاز ندارد.

*رقابت بر سر تاسیس آزمایشگاه

یک دکترای ژنتیک سلولی و مولکولی نیز در خصوص این موضوع می گوید : بر اساس ضوابط قانونی کشور ، وزارت بهداشت صلاحیت تحصیلی ما را تا دکترای پزشکی تایید کرده و مانند سایر دانش آموختگان این حوزه به ما مدرک مربوطه را اعطا کرده است. حالا انصاف نیست ما را شهروند درجه دوم نظام سلامت قلمداد کند و با ما برخوردی دوگانه داشته باشد.

مهبا عطایی ادامه می دهد: گرچه هنوز مشخص نیست این رقابت بر سر چیست، اما به نظر می رسد برای تاسیس آزمایشگاه های تشخیص طبی باشد. تا از این طریق mdها و phdهای مدیکال ژنتیک بتوانند مجوز تاسیس آزمایشگاه را داشته باشند و مدارک کارشناسی و کارشناسی های ارشد مربوط به وزارت علوم لغو شود .

* تاسیس این همه آزمایشگاه ژنتیک؟!

وی می افزاید: برخی از همکاران ما به رغم اینکه زمینه تحصیلی آن ها مربوط به ژنتیک بالینی نیست اما به دلیل رزومه قابل قبولی که دارند در این حوزه بسیار موفق هستند .اما اکنون مساله کنکور phd برای ژنتیک پزشکی و پس از آن تجهیز آزمایشگاه مطرح است که به نظر می رسد مساله تجاری باشد که به حوزه بازار کار بر می گردد و این مساله را به چالش کشیده است. درحالی که ابتدا باید بررسی شود آیا نیاز به تاسیس این همه آزمایشگاه ژنتیک پزشکی هست؟! سپس برای تاسیس آن رقابت کنند.

عطایی می گوید: در حوزه ژنتیک ، ژنتیک مولکولی و ژنتیک پزشکی مکمل یکدیگر هستند و در یک آزمایشگاه تشخیص طبی هیچیک از تخصص های مذکور به تنهایی نمی تواند موفق باشد .

*اهمیت همکاری متخصصان ژنتیک با پزشکان 

یک کارشناس ارشد آزمایشگاه ژنتیک نیز می گوید: اگر این مصوبه تصویب شد در آینده شاهد تاسیس آزمایشگاه های ژنتیک توسط افرادی خواهیم شد که ممکن است در حوزه ژنتیک تخصص نداشته باشند که این مساله تشخیص را با مشکل مواجه خواهد کرد چرا که تشخیص مهمترین رکن درمان و حتی در مواردی پیشگیری محسوب می شود.از این رو ، اگر قرار باشد بخشنامه مذکور تصویب و اجرا شود علاوه بر اجحافی که در حق دانش آموختگان ژنتیک    می شود ،خلاء بزرگی در حوزه سلامت ایجاد خواهد شد که مساله تشخیص را با مشکل مواجه می کند.چرا که متخصصان ژنتیک باید در آزمایشگاه ها با متخصصان پزشکی همکاری داشته باشند.

سوده سلیمانی ادامه می دهد: در تمام کشورها متخصصان پزشکی و دانش آموختگان ژنتیک با همکاری یکدیگر در این حوزه فعالیت دارند و تا کنون این همکاری نقش موثری در تشخیص صحیح و دقیق بیماری ها داشته است.

*معادل سازی مدارک تحصیلی

کارشناسی دیگر می گوید: بهتر است مسوولان به جای ایجاد محدودیت برای دانش آموختگان مذکور (که سال های عمر خود را صرف تحصیل در این رشته ها کرده اند) برای معادل سازی مدارک این رشته ها برنامه ریزی کنند،تا این دانش آموختگان نیز بتوانند در صورت نیاز با گذراندن دوره های آموزشی کوتاه مدت مجوز تاسیس آزمایشگاه تشخیص طبی و مسوول فنی آزمایشگاه را دریافت کنند و مانند سایر دانش آموختگان از حقوق علمی و قانونی خود برخوردار باشند.

معصومه دهقان منشادی ادامه می دهد: بیشتر دانش آموختگان این رشته را با هدف تاسیس آزمایشگاه تشخیص طبی و دریافت مجوز مسوول فنی آزمایشگاه انتخاب کرده اند .حالا اگر قرار باشد شماره نظام پزشکی به phd ها داده نشود از دریافت مجوز تاسیس آزمایشگاه نیز محروم خواهند شد و اگر این بخشنامه اجرا شود به ضرر این دانش آموختگان خواهد بود.