به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرنگار آئین و اندیشه خبرگزاری فارس، پروفسور طارق سعید رمضان اسلام‌شناس سوئیسی که اصالتی مصری دارد، صبح امروز در نشست تخصصی «آنچه در جهان اسلام اولویت دارد» در دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: بنده چند روزی است که میهمان شما در تهران هستم، این دومین سخنرانی‌ام محسوب می‌شود و امشب نیز تهران را ترک خواهم کرد. نخستین سخنرانی‌ام در دانشکده مطالعات جهان درباره تیپولوژی در اسلام بود. 

اسلام در مکه و مدینه متولد شده است اما یک دین سنی نیست

استاد مطالعات اسلامی معاصر در دانشگاه آکسفورد با اشاره به برخی چالش‌های امت اسلامی و مشکلات درونی مسلمانان، عنوان کرد: یکی از آسیب‌های ما این است که علت مشکلاتمان را از غرب می‌دانیم درست است که آنها هم در مشکلات ما سهم داشته‌اند، اما ما از درون جامعه اسلامی باید ریشه مشکلاتمان را بیابیم، من به عنوان یک شهروند سوئیسی هستم و معتقدم مشکلاتم تنها از غرب نیست. 

طارق رمضان با اشاره به اینکه اسلام چقدر در درون زندگی ما عملیاتی شده است،‌ توضیح داد: بخشی از اسلام در فرهنگ ایرانی نمود یافته است، اما بخشی نیز مشخص نیست. من همیشه گفته‌ام که اسلام در مکه و مدینه متولد شده اما یک دین سنی نیست. ما به عنوان یک مسلمان باید ذهن انتقادی داشته اما به جای حرف زدن زیاد و نظریه‌پردازی برنامه‌هایمان را برای آینده مشخص کنیم.

این اسلام‌شناس سوئیسی اظهار داشت: منظورم از برنامه آینده اولویت‌هایمان است. به عنوان یک استاد دانشگاه آکسفورد مباحثی می‌گویم که شاید خوشتان بیاید یا نیاید، اما تلاش کنیم دُگم نباشیم. ما در جهان اسلام بحران زیاد داریم و مشکلمان هم این است که پیام اسلام را در زندگیمان عملیاتی نکرده و انگشت اتهام را تنها به غرب  آمریکا نشانه رفته‌ایم. پیامبر ما به مکارم اخلاق بسیار توصیه کرده‌اند اما چقدر اسلام در ذهن و قلب و تجربه زندگی ما جاری شده است. 

وی دیگر آسیب مسلمانان را توجه صرف به حلال و حرام بودن امور دانست و گفت: اینکه 5 بار در روز نماز بخوانیم کیفیت نماز ما را مشخص نمی‌کند باید از شیوه پیامبر راه مشترک دینی‌مان را پیدا کنیم و آن را در زندگی خود جاری کنیم. 

پروفسور رمضان با تأکید بر اینکه هیچکس نباید از خارج از دین اسلام برای ما اولویت تعیین کند، اظهار داشت: برخی در جهان غرب می‌خواهند ایمان ما را تغییر داده و ماهیتمان را نیز دستخوش تغییر کنند این همان بحث خودفروختگی فرهنگی و استثمار ذهنی است. 

وی همچنین عنوان کرد: من در ایران مسلمان زیاد دیده‌ام اما مطمئن نیستم که آیا آنها همه از عمق وجودشان معنوی بوده باشند یا خیر، البته این در رابطه با وطن من مصر نیز صدق می‌کند. 

استاد دانشگاه آکسفورد در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: نکته دیگر توجه به علم و دانش است اینکه ارتباط ما با سایر علوم چگونه است. باید ما بتوانیم ارتباطمان را با تمام دنیا برقرار کرده و بر دیگران تأثیر بگذاریم. پس این ارتباط و مشارکت ما در دنیا مقدس است. متأسفانه این نکته را در امت اسلامی مشاهده نمی‌کنیم. مسلمانان خیلی درباره مسائل داخلی‌شان صحبت نمی‌کنند و تنها به مشکلات خارجی تمرکز کرده‌اند، ابتدا باید اولویت‌های داخلی‌مان را مشخص کنیم. بنده با قطعیت می‌گویم که اگر بحران‌های داخلی‌مان را رفع کنیم، مشکلات خارجی نیز حل خواهد شد.

وی همچنین اظهار داشت: من اگر یک آمریکایی بودم، همین کاری را انجام می‌دادم که آنها با استفاده از جهل مسلمانان انجام می‌دهند. بنابراین بهتر است در ابتدا به مسائل داخلی‌مان نظر بیفکنیم. یک بحث دیگر نیز قدرت‌های خارجی خاورمیانه است، ما خیلی در این رابطه با هم هم نظر نیستیم، مثلاً درباره سوریه من با شما اختلاف نظر زیادی دارم اما این نشان نمی‌دهد که من بیشتر مسلمان هستم یا شما.

درکی از قدرت‌های نوین جهانی نداریم

پروفسور رمضان اظهار داشت:‌ یک بحران دیگر ارتباطات با دنیای غرب است، ما درک خاصی از قدرت‌های نوین جهانی نداریم و گاهی مجذوب آمریکا و بازیگران غربی می‌شویم. 

وی با بیان اینکه کلمه دین از دیانت می‌آید و این دین فقط یک‌سری قوانین برای ما مشخص نمی‌کند، افزود: باید در دنیا با هم اشتراک داشته باشیم نسل‌های اول اسلام خلاقیت و جرأت زیادی داشتند این را در کتاب «آنچه اعتقاد دارم» توضیح دادم اینکه باید تلاش کنیم ابتدا خود و سپس دنیایمان را تغییر دهیم.

 امروز شاید تصور کنیم توسط دنیای غرب استثمار می‌شویم و این خیلی خطرناک است. مقابله با استعمار فرهنگی فقط با گفتن حلال و حرام امکان‌پذیر نیست. همین فرهنگ غربی که آن را دشنام می‌دهیم در دنیای ما منعکس است. به جزء بحث حلال و حرام باید توجه کنیم که چطور از قوانین اسلامی برای گسترش اخلاق در زندگی بهره ببریم. ما می‌خواهیم همه چیز را حلالیزه کنیم اما آیا این‌ها ارتباط ما با خداوند را تضمین می‌کند؟ 

پروفسور طارق در پایان با اشاره به دفاعیات خود در مناظرات سوئیس برای حق وجود مناره مساجد در این کشور و دفاع از حجاب در فرانسه توضیح داد: در این ارتباط من مناظره زیاد کرده‌ام و اجازه ندادم کسی از خارج برای ما تصمیم بگیرد، اما آیا مناره برای مساجد برای ما اولویت دارد و آیا روح حجاب در بین زنان مسلمان ما جاری شده است؟ در این رابطه باید به ارتباط خود با خدا نظر بیفکنیم.