به گزارش «قدس آنلاین»، مجلس شورای اسلامی در ماده ۱۱۰ از لایحه برنامه ششم توسعه مصوب کرد به منظور توسعه فضاهای مذهبی فرهنگی و بهرهگیری بهینه از اماکن مذهبی و تثبیت جایگاه مسجد به عنوان اصلیترین پایگاه عبادی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اقداماتی را انجام دهد از جمله اینکه:
- مساجد، مصلیها، اماکن مذهبی اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی، حوزههای علمیه شامل فضاهای مراکز پژوهشی، آموزشی و اداری از پرداخت هزینههای حق انشعاب آب، برق، گاز و فاضلاب و عوارض ساخت و ساز فقط برای فضای اصلی معاف هستند.
- کلیه دستگاههای اجرایی، مراکز آموزشی، بیمارستانها و مراکز درمانی، مجموعههای ورزشی، مجتمعهای رفاهی، تفریحی و مجتمعهای تجاری اعم از دولتی یا غیردولتی، موظفند نسبت به احداث یا اختصاص و نگهداری فضای کافی و مناسب برای مسجد یا نمازخانه اقدام کنند.
- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است به منظور ارتقای کارکرد فرهنگی و هنری مساجد، برقراری عدالت فرهنگی و ترویج فرهنگ اسلامی و جذب جوانان و نوجوانان به مساجد، با رعایت موازین اسلامی ترتیبی اتخاذ کند تا کلیه مساجد شهری و روستاهای بالای هزار نفر جمعیت از کانونهای فرهنگی و هنری بر اساس بودجه سنواتی برخوردار شوند.
بر همین اساس، حجتالاسلام حمید آقایی سخنگوی مرکز رسیدگی به امور مساجد به خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، گفت: مرکز رسیدگی به امور مساجد در حدود یک سال و نیم گذشته که بحث برنامه ششم توسعه در دولت و کمیسیونهای مختلف در شورای عالی انقلاب فرهنگی و در مجلس مطرح بود، پیشنهاداتی را درباره اصلاح و ارتقاء احکام مربوط به مسجد در لایحه برنامه ششم توسعه در چهار سطح به همه مسئولان و نهادهای تصمیمگیری و دستگاههای اجرایی ارائه کرد.
وی با بیان اینکه حضور ما در این جلسات از همان زمان آغاز فرآیند تدوین برنامه بود، یعنی از تدوین برنامه تا آمادهسازیاش، دوستان و کارشناسان ما حضور داشتند، اظهار داشت: متأسفانه در لایحه دولت اصلاً از اساس، موضوع مسجد حذف شد و هیچگونه توجهی به آن نشد، اما با تدبیری که کمیسیون فرهنگی مجلس انجام داد، احکام مربوط به مسجد در برنامه ششم گنجانده شد. منتها این احکام مربوط به مسجد هم در حقیقت در همان حال و هوای برنامه توسعه در دوره سوم تا پنجم بود و به تعبیری میشد نکات جدید و روزنههای جدیدی برای دیده شدن جایگاه مسجد در نظر گرفته شود، ولی این مسأله لحاظ نشد.
سخنگوی مرکز رسیدگی به امور مساجد با اشاره به ۱۷۶ رأی موافق نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تصویب احکام مربوط به مسجد، عنوان کرد: اولاً از کمیسیون فرهنگی تشکر میکنیم که زحمات بسیاری کشیدند و از نمایندگان محترم که این لایحه را تصویب کردند، اما در مسیر اجراییسازی این مصوبات، یک مشکلاتی وجود دارد که قبل از این هم در برنامههای پیشین توسعه هم وجود داشته است.
وی ادامه داد: به طور مثال، در مصوباتی که به تصویب نمایندههای مجلس رسیده، آمده است که مساجد، مصلیها، اماکن مذهبی اقلیتهای دینی که مصوب قانون اساسی و حوززههای علمیه شامل مراکز آموزشی، پژوهشی و اداری از پرداخت هزینههای حق انشعاب آب، برق و گاز و فاضلاب و عوارض ساخت و ساز، فقط برای فضای اصلی معاف هستند، البته این خیلی جای تشکر دارد، اقدام مثبت و قابل تقدیری است که در برنامههای قبلی نبوده است. یکی پرداخت هزینههای حق انشعاب و دیگری هم عوارض ساخت و ساز مساجد است که مشکلات بسیاری را حل میکند.
آقایی تصریح کرد: بند الف مصوبات مجلس درباره احکام مجلس، یک نکته دارد و آن هم اینکه فقط برای فضای اصلی! وقتی میگوییم فقط برای فضای اصلی، زمان عملیاتی شدن این مسئله در داخل دستگاههای اجرایی، هر کسی برای خودش برداشتی میکند تلقی این است که فضای اصلی یعنی فقط شبستان مسجد، در حالی که در فرمایشات مقام معظم رهبری وقتی مسجد را میگویند، میفرمایند برای اینکه مسجد برای جوان جذاب باشد، کتابخانه هم باید باشد، کانون فرهنگی هنری، پایگاههای بسیج هم نیاز است.
وی یادآور شد: براساس مصوبه نمایندگان، این موضوع تبدیل میشود به برداشتهای سلیقهای و مشکلات اجرایی زیاد، یا اینکه در بند دیگری آورده که مالکان مجتمعهای اداری و خدماتی جدیدالاحداث باید نمازخانههای مناسبی در اماکن مذکور احداث کنند. این نکته خوبی است و جای تقدیر دارد، اما در میدان عمل، ما چگونه میتوانیم بخش خصوصی را الزام و اجبار کنیم که در ساختمانها، مجتمعها و پاساژها و مجتمعهای بینراهی نمازخانه احداث کنند.
معاون مرکز رسیدگی به امور مساجد ابراز داشت: از طرف دیگر، سازمان جنگلها و مراتع، آبخیزداری و... موظف هستند نسبت به احداث یا اختصاص فضای کافی و مناسب برای مسجد و نمازخانه در بوستانهای ملی اقدام کنند و یا اینکه کلیه دستگاههای اجرایی موظف هستند نسبت به اختصاص و احداث فضای کافی و مناسب برای مسجد اقدام نمایند. این موارد بسیار خوب و لازم است، اما بایستهها و ضمانتهای اجرایی لازم در اینجا مفقود است.
وی گفت: یکی از مراکزی که اقدامات خوبی انجام داده است، وزارت نفت و وزارت جهاد و کشاورزی است که در مسیر راهها کارهای خوبی انجام دادهاند، اما این تعداد مسجد و نمازخانه کافی نیست و مهمتر از ساخت این اماکن، بحث نگهداری و مدیریت آن است که ما دچار مشکل هستیم.
آقایی، عنوان کرد: مصوبات مجلس شورای اسلامی درباره احکام و قوانین مسجد، یک بند «واو» هم دارد که بر اساس آن، وزارت فرهنگ و ارشاد موظف است «به منظور ارتقای کارکرد فرهنگی و هنری مساجد، جذب جوانان و نوجوانان به مساجد، ترتیبی اتخاذ کند تا کلیه مساجد بالای هزار نفر جمعیت از کانونهای فرهنگی و هنری بر اساس بودجه سنواتی برخوردار شوند» این تکرار همان چیزی بود که در برنامه قبلی یعنی متن اصلی برنامه ششم توسعه بود.
وی خاطرنشان کرد: جمعبندی مرکز رسیدگی به امور مساجد این است اگرچه مصوبه جدید مجلس درباره مسجد، یک گام رو به جلو است و تا حدی توانسته برخی مشکلات مساجد را حل کند اما به نظر میرسد کافی نیست و ضمانت اجرایی لازم ندارد، تحقق برخی از آنها در میدان عمل، مشکل است و بعضی از این موارد به دلیل اینکه چون کامل، روشن و کافی دیده نشده، ابهامزا بوده و ممکن است منجر به برداشتهای سلیقهای و تضییع حقوق مسجد شود.
معاون مرکز رسیدگی به امور مساجد تصریح کرد: انتظار ما این است که در آینده به شکل جامع، قانون مساجد جمهوری اسلامی را داشته باشیم و کارکرد مساجد دیده شود و این خلأ قانونی را بتوانیم به یاری خداوند برطرف کنیم.
وی اظهار داشت: اهداف مدنظر مرکز رسیدگی به امور مساجد که در تدوین برنامه ششم توسعه پیشنهاد شده بود از این قرار است؛ ما یک جدولی را در چهار لایه طراحی کردهایم، لایه اول تقویت و گسترش دسترسی به مسجد، لایه دوم؛ حمایت از کارگزاران مسجد، لایه سوم؛ پشتیبانی از اداره مسجد، لایه چهارم؛ فرهنگسازی پیرامون مسجد و تقویت فرهنگ مسجدی.
آقایی گفت: زحماتی که نمایندگان مجلس متحمل شدهاند، فقط برای یک لایه تقویت و گسترش دسترسی به مسجد کفایت میکند و در سایر بخشها کماکان از خلأ قانونی برخورداریم. به طور مثال؛ در تقویت و گسترش مسجد، طرح تهیه آمایش مسجد را داریم، باید بدانیم در ۳۱ استان کشور چقدر مسجد کم داریم. آمارهای متعدد و متناقض در این زمینه وجود دارد. باید یک بار طرح آمایش مسجد در ۳۱ استان انجام شود. ما در مرکز رسیدگی به امور مساجد با همکاری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی این کار را انجام دادهایم و هماکنون میتوانیم بگوییم در کدام محله، چند مسجد کم است و این نیازسنجی برای کل کشور وجود دارد.
نظر شما