قدس آنلاین - هاتف علیمردانی فیلمنامه‌نویس،کارگردان و تهیه‌کننده سینما است که بعد از ساخت فیلم‌های «کوچه بی‌نام»، «مردن به وقت شهریور»، «هفت‌ماهگی» و...، در هفتمین تجربه کارگردانی اش متقاضی حضور در بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر است.

«آباجان» در دهه 60 ودر شهر زنجان روایت می شود و داستان خانواده‌ای است که جنگ و فضای آن سال‌های جامعه تأثیر زیادی روی زندگیشان می‌گذارد. یکی از ویژگی‌های فیلم جدید علیمردانی حضور بازیگرانی است که دارای کارنامه قابل توجهی هستند و خیلی از دوستداران سینما علاقه‌مند هستند که بازی این مجموعه بازیگران را در فیلم کارگردانی که رکورددار حضور در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر است، ببینند. فاطمه معتمدآریا بازیگر نخست فیلم است که برای اولین بار در یکی از ساخته‌های علیمردانی بازی کرده است. علاوه بر معتمدآریا، سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، شبنم مقدمی و فریبا متخصص از جمله بازیگران این فیلم هستند. گفت‌وگوی ما با هاتف علیمردانی را بخوانید.

‌به نظر خود شما فیلم «آباجان» در چه ژانری تعریف می‌شود؟

‌«آباجان» یک فیلم اجتماعی است که زندگی اجتماعی مردم را در روزهای گذشته و دهه 60 در شهر زنجان روایت می‌کند. شما شاهد گرمای عشق و علاقه مردم به سرزمینشان و عشق و علاقه‌ای که بین آنها بود، در دوره‌ای که فیلم از آن می‌گوید، هستید. «آباجان» زندگی اجتماعی آن روزها را روایت می کند که با وجود تمام سختی‌ها و جنگ، زندگی‌ها چه ساده و البته برای همه ما خاطره‌انگیز بود. یادم می‌آید که در آن روزهای سخت چقدر کودکی‌های ما شیرین بود. متأسفانه مدرنیته و اتفاقاتی که در این سال‌ها بر سر ما آمده، از جنگ خیلی بدتر و خطرناک‌تر است.

‌چطور به سراغ چنین موضوعی رفتید؟ به نظر می‌آید این فیلم نسبت به دیگر آثارتان خیلی متفاوت باشد؛ واکاوی عشق‌ها و سادگی‌هایی که این روزها نیست.

‌به نظرم «آباجان» بهترین فیلمی است که تا به حال ساخته‌ام و از نظر محتوایی با کارهای دیگرم فرق دارد. ببیند! تاریخ بارها و به هزاران شکل نوشته می‌شود. گاهی قهرمان‌ها ضدقهرمان نوشته می‌شوند و گاهی به خاطر آدم‌‍‌های قلم‌به‌مزد یا کسانی که نتوانستند واقعیات جامعه را بنویسند، اشتباهات به‌صورت درست نوشته نمی‌شوند.

به نظرم جنگ این‌قدر فاجعه بزرگی بود که فرصت بازنگری به زندگی اجتماعی مردم را از ما گرفت. انگار مورخین این‌قدر درگیر جنگ شدند که اجتماع و زندگی اجتماعی مردم آن روزها را اگر هم به تصویر کشیدند، صادقانه نبوده و نتوانسته‌اند خیلی به زندگی مردم نزدیک شوند.یک چیزهایی آن روزها وجودداشت که الان گم شده است و من می‌خواهم اینها را نشان بدهم. «آباجان» سفر کرده تا بداند این خلوص نیت در کجای تاریخ ما جا مانده است.

این همیشه برای من سؤال بوده که بچه‌های امروز چه تصویری از آن روزها دارند. دلم می‌خواست این قضیه را برای بچه‌های امروز تصویر کنم. دلم می‌خواست یک تصویر واقع‌نگرانه از آن روزها به فرزندانمان ارایه کنم.

‌«آباجان» چه جور زنی است؟

«آباجان»  زن جاافتاده ای است که در روستایی در زنجان فارغ از تمام تعصبات و ایدئولوژی‌ها، فرزندش را در جنگ گم کرده است، او یک مادر محکم و بزرگ است. او اسوه تمام مادران ایرانی است، او با تمام باورش همچنان امیدوار است که فرزندش باز خواهد گشت.

‌چطور به این ترکیب بازیگران رسیدید؟ از سعید آقاخانی گرفته تا فاطمه معتمدآریا و... .

‌یکی مواردی که در انتخاب بازیگران مهم بود، این بود که بازیگرانم باید به لهجه آن خطه‌ای که می‌خواهم فیلم را بسازم، وارد باشند و بلد باشند به لهجه زنجانی صحبت کنند. همین سعید آقاخانی را که مثال زدید، مادرش زنجانی است و سعید زنجان را مثل کف دستش می‌شناسد و در این شهر زندگی کرده است. یا مثلاً فاطمه معتمدآریا که به معنای واقعی کلمه حرفه‌ای است و حضورش رنگ و بوی دیگری به نقش «آباجان» داد، با اینکه ترک‌زبان نیست ولی به این زبان مسلط است. یا کسی مثل شبنم مقدمی‌ استاد تقلید لهجه است و این توانایی را دارد که به هر زبان و لهجه‌ای صحبت کند. بازیگران جوان فیلم نیز 2 ماه تعلیم داده شدند تا بتوانند به این لهجه صحبت کنند. سعی کردم این بومی‌بودن با توجه کاراکترها و شخصیت‌ها درست از کار دربیاید.

‌پیش‌بینی خودتان درباره موفقیت فیلم چیست؟

«آباجان» فیلم خاصی است؛ فیلم مردم این سرزمین است؛ فیلم عاشقانه ای است از مادر. مادرانه‌ای است برای سرزمینم. مادر حرف مشترک سرزمین ماست. «آباجان» فیلمی برای همه نسل‌هاست و فکر می‌کنم به دل هر کسی می‌نشیند.

‌

نظرتان درباره تغییرات جشنواره امسال چیست؟

‌من این قضیه را بارها تکرار کرده‌ام که تغییر دبیر جشنواره به دولت ربطی ندارد.  من از مدیران خواهش می‌کنم که دبیر جشنواره فیلم فجر را هر سال عوض نکنند و اجازه بدهند دبیر جشنواره ثابت باشد تا بتواند از آزمون و خطا بیرون بیاید.

دیدید که یک سال محمد حیدری بود و سال دوم جسارت تغییرات را به خودش داد. بگذارید محمد حیدری که توانسته است با فیلمسازان ارتباط خوبی پیدا کند، سر جایش بماند.  

‌با برگزاری جشنواره در شهرستان‌های دیگر موافقید؟

‌بسیار عالی است. من این تصمیم را به فال نیک می‌گیرم و امیدوارم زمانی بیاید که حتی شهرستان‌های کوچک و دورافتاده هم بتوانند از فیلم‌های جشنواره فیلم فجر که ویترین یک سال سینمای ایران است، استفاده کنند. تماشای این فیلم‌ها حق همه است و منحصر به تهرانی‌ها نیست.