قدس آنلاین - امام خمینی(ره)، رهبر کبیر انقلاب اسلامی در جریان مبارزات نهضت اسلامی ملت ایران علیه رژیم ستمشاهی، پس از ۱۵ سال دوری از وطن در تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ به میهن بازگشت و نهضت اسلامی مردم غیور ایران به رهبری ایشان در ۲۲ بهمن ماه همان سال با فروپاشی نظام شاهنشاهی به پیروزی رسید و از آن زمان تاکنون همه ساله ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه به عنوان دهه فجر در ایران اسلامی، گرامی داشته می‌شود. فجر و پیام آن چیست؟ ریشه‌های قرآنی و روایی فجر چیست؟ حجت الاسلام والمسلمین «جعفر اسلامی‌فر»، کارشناس مذهبی حرم مطهر امام رضا(علیه‌السلام) و مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ما به بیان این موضوع پرداخته است که در ادامه تقدیم می‌شود.
*فجر نشانه قدرت الهی
فجر در لغت به معنای شکافتن تاریکی است و خدای متعال در «سوره الفجر» به این لحظه و زمان قسم و سوگند یاد کرده است، به جهت اینکه فجر یکی از نشانه‌های قدرت و آیات الهی است و در ادامه آیات این سوره سخن از افراد و اقوام فاسدی است که جهان را به تاریکی و فساد کشیده بودند مانند: قوم عاد، قوم ثمود، فرعون. خداوند متعال ویژگی این اقوام و افراد را ایجاد فساد در جامعه بیان می‌کند:
فَاَکثَروُا فیهَا الفََساد یعنی این اقوام فاسد در جامعه و روی کره زمین فساد را گسترش دادند. پس در واقع در این سوره تقابل بین تاریکی و روشنایی بیان شده است.
تاریکی مظهر باطل و فساد و روشنایی مظهر حق و حقیقت الهی است و همچنان که بیان شد، فجر به عنوان نشانه قدرت الهی در این سوره مورد قسم و سوگند پروردگار متعال واقع شده است.
*شب‌های دهگانه
در آیه دوم این سوره به شب‌های دهگانه اشاره شده است که در تفاسیر و روایات به دو دهه و دو موضوع تعبیر شده است، و هر دو موضوع در همان راستای حق و حقیقت و روشنایی قرار دارد، یکی دهه اول ماه ذی الحجه و دیگری دهه اول ماه محرم الحرام. در مورد اول یعنی دهه اول ماه ذی الحجه که انتهای آن عید سعید قربان با اعمال و آداب بسیار بافضیلت قرار دارد و در کتاب مفاتیح الجنان به آن اشاره شده است و در مورد دوم یعنی دهه اول ماه محرم که انتهای آن عاشورای امام حسین(علیه السلام) قرار داشته و شرایط و اعمال خاص خود را دارد که نیاز به توضیح نیست، آنچه در مورد این دو دهه می‌توان اشاره کرد، این است که در دهه اول ماه ذی الحجه نمازی وارد شده است که در کتاب‌های دینی و مذهبی و از جمله مفاتیح الجنان به آن اشاره شده است و در این نماز آیه شریفه ۱۴۲ سوره مبارکه اعراف خوانده می‌شود که اشاره به داستان حضرت موسی(علیه السلام) و رفتن او به کوه طور و میقاتش با پروردگار متعال دارد و در انتهای آیه به برادرش حضرت هارون (علیه السلام) که جانشین حضرت موسی(علیه السلام) در بین قوم بین اسراییل شده بود، سفارش می‌کند از مفسدان تبعیت و پیروی نکند (.... وَ لاتَتَّبِع سَبیلَ المُفسِدین).
درباره دهه اول محرم هم بسیار روشن و واضح است، شخصیتی همچون امام حسین(ع) براساس آن حدیث و سخن بزرگی که از ایشان نقل شده است، هدف از قیام خودش را اصلاح امت جدش رسول خدا(صلی الله علیه و آله) بیان و از جامعه اسلامی سؤال می‌کند، آیا نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل روی برگردانده نمی‌شود؟ بنابراین امام حسین(علیه السلام) مبارزه با حکومت فاسد بنی امیه و یزیدبن معاویه را هدف از قیام خود بیان می‌کند و مفسدی چون یزید به معنای حقیقی کلمه، فساد را در جامعه گسترش و رواج داده بود.
فجر در طول تاریخ وجود دارد
فجر به عنوان شکافنده تاریکی و نویدبخش روشنایی و نور است و با توجه به آیات سوره فجر و بویژه آیه ۱۲ این سوره می‌فهمیم، طرف مقابل و متضاد و ستیزه‌جو با فجر همیشه مفسدان بوده‌اند که به ترویج و گسترش فساد در جامعه می‌پرداخته‌اند، و از آنجا که در مقابل حق و حقانیت در طول تاریخ، طاغوت‌ها و حکومت‌های ظلم و جور و افراد ظالم و ستمگری وجود داشته‌اند، پس می‌توان فجر را نشان و نماد مبارزه بین حق و باطل در طول تاریخ دانست.
اما چرا باید همه ساله یاد و خاطره دهه فجر به عنوان ایام الله در بین مردم ایران اسلامی زنده نگه داشته شود؟ در پاسخ باید بگوییم همان طور که امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری از دهه فجر به عنوان ایام الله یاد کرده‌اند، باید یاد این ایام زنده نگه داشته شود. ایام‌الله یعنی روزهای خدا، هر چند همه روزها و شب‌ها را خداوند خلق می‌کند، اما ریشه این وجه تسمیه و نامگذاری از کجا نشأت می‌گیرد؟ خداوند در آیه شریفه ۵ از سوره مبارکه ابراهیم(علیه السلام) می‌فرماید:... وَ ذَکِّرهُم بِاَیّامِ الله... . که در معنای این آیه آمده است: ما موسی را با آیات و معجزات فرستادیم که ای موسی قومت را از تاریکی‌ها برهان و خارج کن و به سوی نور و روشنایی رهنمون شو، و ایشان را به ایام الله (روزهای خدا) یادآوری کن که در این مسأله و موضوع آیات و نشانه‌هایی برای هر انسان شکیبا و سپاسگزار (صَباّرٍ شَکُورٍ) است. (آیه شریفه ۵ از سوره مبارکه ابراهیم)
پیام‌های ایام‌الله
مطابق آیه شماره ۵ سوره ابراهیم باید روزهای خدا را یادآوری کرد و به آن تذکر داد. نکاتی از این آیه به دست می‌آید که قابل توجه است. هر روزی که در آن واقعه‌ای رخ داده است که سبب هدایت مردم و تقرب آن‌ها به سوی خداوند متعال شده، آن روز از ایام‌الله است مانند: عید مبعث، عید غدیرخم، عید فطر و قربان، روز عاشورا، و... و در طول تاریخ ملت‌ها و کشورهای مختلف مانند روز ۲۲ بهمن و ایام دهه فجر انقلاب اسلامی که مردم از حکومت طاغوت رهایی یافته و به سوی بندگی و اطاعت خداوند رهنمون گشتند و در حقیقت دهه فجر و ۲۲ بهمن در ایران ادامه همان واقعه بعثت، غدیر خم، عاشورا و... است که مردم از ظلمت و تاریکی به سوی نور و روشنایی حرکت کردند. نکته بعدی از این آیه، فعل امری است که خداوند با عبارت «ذکرهم» به معنای تذکر دادن و یادآوری کردن به طور پیوسته در این آیه بیان می‌کند، یعنی تذکر و یادآوری ایام الله باید در دستورکار بندگان خدا قرار گیرد و نباید به فراموشی سپرده شود، پس همه ساله باید ایام الله دهه فجر در کشور به نحو شایسته بزرگ داشته شود.
نکته بعدی این است که در پایان آیه ۵ سوره مبارکه ابراهیم علیه السلام خداوند می‌فرماید: زنده نگه داشتن و گرامیداشت ایام الله آیه و نشانه‌ای است برای هر انسان شکیبا و شکرگذار (صبار شکور) بدان معنا که بزرگداشت ایام الله تنها کافی نیست، بلکه باید همراه با صبر و تحمل و استقامت باشد. یعنی بزرگداشت ایام الله به نوعی شکرگزاری نعمت هدایت پروردگار متعال است که ما را از ظلم ظالمان و تاریکی و ظلمت و جهل رهایی بخشید و هم در مسیر ادامه این نعمت و لطف الهی باید استقامت ورزید و صبور و پرتحمل بود. در ادامه آیه آمده است، حضرت موسی(علیه السلام) به قوم و یاران خودش گفت: نعمت خدا را یاد کنید بخصوص آن نعمتی که خداوند شما را از آل فرعون نجات داد. پس نتیجه می‌گیریم، ۳ نکته اساسی در زمینه دهه فجر وجود دارد که به طور خلاصه عبارتند از: دهه فجر ریشه قرآنی و روایی دارد، دهه فجر از ایام‌الله است و اینکه گرامیداشت ایام الله لازم و واجب است در کنار این گرامیداشت و بزرگداشت ایام الله باید با صبر و استقامت و تحمل مشکلات و سختی‌ها، ضمن شکرگزاری نعمت هدایت پروردگار متعال، این راه روشن را با استواری و صلابت ادامه داد.
رهبران فجر
یک نکته بسیار مهم در زمینه مفهوم فجر به معنای نماد مبارزه حق و باطل این است که رهبری حرکت مردم در طول تاریخ در زمینه مبارزه بین حق و باطل باید با کسانی باشد که همچون پیامبران و ائمه اطهار(علیهم السلام) برگزیده خداوند متعال هستند یا در طول تاریخ بشریت با افرادی باید باشد که با پرهیز از هوای نفسانی، تربیت شده مکتب معارف اهل بیت(علیهم السلام) هستند که امروزه در جوامع بشری و در زمان غیبت کبری حضرت مهدی صاحب الزمان(عجل الله تعالی فرجه) از آن به عنوان ولایت فقیه یاد می‌شود، یعنی علمای دینی و تربیت شدگان مکتب اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) که از جانب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) به عنوان نواب عام معرفی شده‌اند و دارای شرایط و صفحات خاص و مشخصی هستند که مهم‌ترین آن‌ها دوری و پرهیز از هوای نفس و بندگی و اطاعت از خدای متعال و پیروی از ائمه اطهار(علیهم السلام) است، شایستگی و لیاقت رهبری و پرچمدار فجر یعنی نهضت مبارزه با طاغوت و مفسدان و از بین بردن تاریکی و ظلمت را دارند که در زمان غیبت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) از آن به عنوان ولایت فقیه یاد می‌شود.
بنابراین هر شخصی با هر داعیه و ادعایی نمی‌تواند خود را شایسته مقام رهبری و پرچمداری نهضت و قیام مردم علیه مفسدان بداند و در طول تاریخ افراد زیادی بوده‌اند مانند حکومت بنی عباس که شعار آنان از بین بردن بنی امیه و مبارزه با ظلم و جور و حمایت از خاندان وجانشینان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بود، ولی در تاریخ به مراتب جنایت‌ها و ظلم‌های بدتر و شدیدتر از بنی امیه را مرتکب شدند و جنایت‌های فجیعی را به وجود آوردند.
نظر شما