قدس آنلاین -  تفاوتش با دیگر شاهزاده های صاحب منصب سعودی، فقط به سن و سال نیست. تنها عضو «ریش سیاه» در میان این همه ریش سفیدی که پست و مقام های مختلف را از آن خود کرده و حتی هنگام مرگ از آن دل نمی کنند، نخستین مقامی به شمار می رود که درس خوانده خارج کشور نیست.

دیروز و از میان آن همه شاهزاده ریز و درشت و یا پیر و پاتال سعودی که دلشان لک زده برای پادشاهی، این «محمد بن سلمان» جوان بود که برای دیدار با «ترامپ» راهی آمریکا شد. جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان، خرداد ماه امسال نیز در کاخ سفید، خدمت «اوباما» رسیده و در باره اوضاع یمن و سوریه با او حرف زده بود. همان زمان یک کارشناس مسایل خاورمیانه  که افسر اطلاعاتی سابق آمریکا هم به شمار می رود در باره این سفر گفته بود : «دولت آمریکا برای این سفر از «محمد بن سلمان» دعوت رسمی کرده است زیر او بزودی پادشاه عربستان خواهد شد». آقای کارشناس لابد خیلی بی حساب و کتاب حرف نزده بود چون شاهزاده سعودی در این سفر علاوه بر دیدار با رئیس جمهور، با وزیر خارجه، وزیر دفاع، رئیس دستگاه اطلاعات مرکزی، رئیس کنگره و رئیس دستگاه اطلاعات ملی امریکا نیز دیدار و گفت و گو کرده و بعد هم برای خوردن افطاری به خانه «جان کری» رفته بود. همه اینها سبب شد ناظران بین المللی بگویند و بنویسند که : سفر رسمی به آمریکا و دیدارهای «محمد بن سلمان» در حد و اندازه های پادشاهی بود!

ابوالمشاغل از نوع سعودی

تفاوتش با دیگر شاهزاده های صاحب منصب سعودی، فقط به سن و سال نیست. تنها عضو «ریش سیاه» در میان این همه ریش سفیدی که پست و مقام های مختلف را از آن خود کرده و حتی هنگام مرگ از آن دل نمی کنند، نخستین مقامی به شمار می رود که درس خوانده خارج کشور نیست. پسر شاه عربستا ن، تحصیلات مقدماتی را در شهر ریاض گذرانده و ظاهراً نامش در فهرست ۱۰ داش آموز برتر عربستان قرار دارد. لیسانس حقوقش را از دانشگاه «ملک سعود» گرفته و از دومین گروه فارغ التحصیلان دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه است. البته پس از گرفتن لیسانس، درس و دانشگاه را بی خیال شده و سراغ تجارت رفته است. تا پیش از پادشاهی پدر، مدتی امیر رتبه سیزدهم منطقه ریاض بوده و یکباره مشاور ویژه پدرش – ولیعهد سابق – شده است. ناظر کل بر دفتر وزیر دفاع، وزیر مشاور و عضو هیات وزیران، مشاور کمیسیون کار شناسان شورای وزیران پادشاهی سعودی، مشاور ویژه امیر منطقه ریاض، دبیر مرکز رقابت‌های ملک عبدالعزیز ریاض و ... دیگر پست‌های کلیدی این شاهزاده عربستانی بوده که جز خود سعودی ها کس دیگری از ماهیت آنها سر در نمی آورد!

جوانگرایی پیرمردها

بدیهی است که پیرمردهای حاکم بر عربستان با ژست جوانگرایی دو هدف را دنبال می کردند. اول اینکه واقعاً نیرو و تفکر جوانترها را به هیأت حاکمه تزریق کنند و روشها و قالب های سنتی را دور بریزند، دوم و مهم تر اینکه در جنگ قدرتی که پشت و جلوی پرده حکومت در جریان بود، مهره چینی خودشان را انجام دهند و حریفان را از میدان به در کنند. «محمد بن سلمان» با همین هدف و در ۳۰ سالگی وزیر دفاع می شود، با روحیه جنگ طلبانه اش عملیات «طوفان قاطعیت» را برای حمله به یمن راه می اندازد و بعد هم جانشین ولیعهد و در واقع همه کاره او می شود تا همه دنیا متوجه باشند که قرار است بزودی در عربستان اتفاقات دیگری رخ بدهد. اتفاقاتی که محور همه آنها جوان ۳۰ ساله ای است که بی شک هم خودش و هم پدرش هر شب خواب پادشاهی اش را می بینند.

بلند پروازی های شاهزاده

شاهزاده جوان اگرچه دیر به عرصه قدرت و سیاست رسیده بود اما می خواست زود بارش را ببندد و بتازد! او که با دیدگاههای رادیکال نسبت به همه چیز کارش را آغاز کرده بود، ایده هایش برای آینده عربستان تنها به همان جنگ یمن و رؤیای تجزیه و الحاق آن به خاک کشورش خلاصه نمی شد. اردیبشهت ماه همین امسال در گفت و گو با «العربیه» حرفهایی زد که نشان می داد خوابهایی زیادی برای عربستان و حتی منطقه دیده است. قرار است تا سال۲۰۲۰ کاری کند که عربستان دیگر به فروش نفت متکی نباشد. صندوق پس انداز ملی دو میلیارد دلاری راه بیندازد و تا سال ۲۰۳۰ به کمک درآمدهای آن کشور را اداره کند. چون کشورش سومین خریدار تسلیحات نظامی در جهان است کاری کند که شرکت های بزرگ سازنده سلاح، کارخانه هایشان را به عربستان منتقل کنند. نرخ بیکاری را از نزدیک به ۱۲ درصد به ۷ درصد کاهش دهد. با افزایش جمعیت عمره گزاران از ۸ میلیون نفر در سال به ۳۰ میلیون نفر درآمدهای کشور را بالا ببرد و خلاصه عربستان را به یک غول مدرن اقتصادی تبدیل کند.

خواب دیدی، خیر باشد

کارشناسان البته یکی دو روز پس از این مصاحبه، حرفهایی زدند که آب سردی شد بر آتش نقشه راه شاهزاده. اگرچه خیلی از کارشناسان عربستانی بسرعت انتقادهایشان را از فضای مجازی حذف کرده و در رسانه ها نیز حرف شان را پس گرفتند اما خارجی ها روی حرفشان ایستادند و ضمن ستودن آروزهای دور و دراز «محمد بن سلمان» بر روی کاغذ در عمل آنها را دست نیافتنی نامیدند. کارشناسان خوش بین تر نیز گفتند : به نظر می رسد شاهزاده برای اجرای نقشه راهش کمی دیر و در اوج ناتوانی سیاسی اقتصادی عربستان به فکر افتاده است. ضمن اینکه فراموش کرده اجرای چنین برنامه هایی در این کشور پیش از اصلاح جدی ساختار فرسوده سیاسی، مدرنیزه کردن نهادهای حکومتی و اجرای حدی از عدالت اجتماعی غیر ممکن است. تازه سیاستمدار جوان در برنامه هایش نگفته است برای فساد اقتصادی گسترده رایج در این کشور که در عمل اجرای هر نوع اصلاحاتی را متوقف می کند چه فکری کرده است؟

بفرمایید کنسرت

     از آن همه تغییرات و اصلاحاتی که حرفش را زده بود، همین دو سه هفته پیش موفق شد یک موردش را اجرایی کند. هفته اول اسفند ماه بود که برای نخستین بار یک کنسرت بزرگ با حضور ۲۰ هزار جوان عربستانی در جده برگزار شد و هیچیک از نیروهای پلیس امر به معروف و نهی از منکر هم آن را بر هم نزدند! شاهزاده قول داده بزودی کنسرت های دیگری را هم برگزار می کند و سینما راه می اندازد تا جوانان کشورش ناچار نباشند برای خوشگذرانی به امارات و بحرین بروند. ظاهراً افق ۲۰۳۰ و تبدیل عربستان به کشوری مدرن که شاهزاده قولش را داده بود با همین کنسرت و سینما کلید خورده است!

فساد به سبک شاهزاده

در جایی مانند عربستان محال است با حمایت پدر پروبال پیدا کنی و به قدرت برسی و دیگر شاهزاده ها سعی در زدن زیرابت نکنند. برای همین هم با آغاز بلندپروازی های «محمد بن سلمان» افشاگری های علیه او آغاز شد. فساد در فعالیت های گسترده تجاری، رشوه های میلیاردی به علمای طراز اول وهابی برای تأیید جانشینی ولیعهد، زمین خواری ۴۷ هزار هکتاری، تملک معادن مختلف در عربستان، گرفتن مالیات های سنگین به بهانه های مختلف، رقم زدن کسری بودجه هنگفت برای عربستان سعودی و... از جمله اتهاماتی است که مخالفان متوجه او کرده اند تا کسی که غربی ها او را مغز متفکر آل سعود، پادشاه در سایه و آینده ساز عربستان لقب داده اند برای تحقق آرزوهای بی پایانش راه آسانی را پیش رو نداشته باشد.