قدس آنلاین-زهرا ابراهیمی: استان گلستان با مزیت‌های نسبی در حوزه گردشگری همچون روستاهای جنگلی در حوزه بوم گردی از مناطق منحصربه‌فرد ایران محسوب می‌شود که توجه به آن می‌تواند کلید اشتغال و رونق اقتصادی برای روستائیان باشد اما به گفته برخی صاحب‌نظران این طرح زیرساخت‌های لازم را در برندارد.
این موضوع از آنجایی حائز اهمیت بیشتر است که باوجود رشد شهرنشینی هنوز نیمی از جمعیت ۱.۹میلیون نفری گلستان در روستاها زندگی می‌کنند اما اقتصاد ضعیف روستایی آن در بین ۳۱ استان کشور جایگاه ۳۰ را دارد.
امکانات اندک
اگر سفری تاکنون به روستاهای هدف و گردشگری در این استان داشتید به‌طور حتم برای شما ملموس است که بسیاری از این نقاط نمونه از امکاناتی برخوردار هستند که در حد بضاعت افراد روستایی تأمین و فراهم‌شده است و حتی بسیاری از این مکان‌های گردشگری از داشتن چشمه‌های بهداشتی عمومی برای خیل عظیم گردشگران محروم است.
بنا بر گفته بسیاری از گردشگران باوجود دریافت وجوه مختلف و متعدد برای مشاهده از مکان‌های طبیعی و تاریخی در روستاهای هدف اما امکانات ارایه شده و حتی تنظیف این روستاها در حد نامطلوب است.
هرچند توجه به توریسم روستایی می‌توانست یک راهبرد اثربخش برای توسعه اقتصادی باشد و به سازمان‌دهی زیرساخت‌ها و تبیین کارکردهای گردشگری کمک کند و زمینه دستیابی به اهداف رشد و توسعه جوامع محلی را فراهم کند اما تعداد زیاد این روستاها و مناطق نمونه گردشگری در استان و اعتبارات اندک تخصیصی باعث شد این طرح در تغییر تابلو خلاصه‌شده و از تأمین زیرساخت‌ها خبری نباشد.
انتخاب مناطق نمونه با چه معیاری؟
یک کارشناس حوزه گردشگری در استان گلستان در این رابطه می‌گوید: بررسی‌ها نشان می‌دهد انتخاب مناطق نمونه و روستاهای هدف گردشگری که در دولت قبل در کشور شکل گرفت مبتنی بر چارچوب و استراتژی درستی نبود و بدون پشتوانه مبانی نظری و چارچوب مطالعاتی به اجرا گذاشته شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد انتخاب مناطق نمونه و روستاهای هدف گردشگری که در دولت قبل در کشور شکل گرفت مبتنی بر چارچوب و استراتژی درستی نبود و بدون پشتوانه مبانی نظری و چارچوب مطالعاتی به اجرا گذاشته شدمهدی سقایی بابیان اینکه در این طرح به تئوری قطب رشد توجه شده است ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد انتخاب مناطق نمونه در دولت قبل مبتنی بر آن بود که با انتخاب یکسری مناطق که دارای قابلیت و جذابیت بیشتری نسبت به سایر مناطق هستند و با تجمیع سرمایه‌گذاری در آن، این مناطق توسعه‌یافته و از سرریز گردشگری آن دیگر مناطق پیرامون آن‌ها هم رشد کند.
این استاد دانشگاه یادآور می‌شود: انتخاب مناطق نمونه در استان‌ها یک رقابت درون منطقه‌ای را گسترش داد و مدیران استانی برای جلوگیری از ایجاد جدال و رقابت درون استانی ترجیح دادن به‌جای سه منطقه نمونه گردشگری در گلستان بیش از ۳۰ منطقه نمونه و ۳۷ روستای هدف گردشگری داشته باشند.
این کارشناس حوزه گردشگری تصریح کرد: درواقع آنچه اتفاق افتاد این بود که از یک منطقه نمونه گردشگری خارج‌شده و به منطقه نمونه گردشگری دیگر در استان می‌رسیم که هم تئوری را زیر سؤال برده و هم کارکرد مناسبی ندارد و درعین‌حال ساختاربندی آن‌هم در چارچوب مناطق نمونه گردشگری نیست.
تغییری حاصل نشد
سقایی یادآور شد: در چنین شرایطی سهم گلستان از مناطق نمونه ملی سه منطقه و از ۳۶۵ روستای هدف گردشگری کشور ۱۳ روستا شد.
وی افزود: انتظار می‌رفت در دولت یازدهم رویکردها و استراتژی عوض می‌شد و مناطق نمونه چارچوب دار می‌شدند اما همان روند گذشته همچنان ادامه دارد و با لفظ منطقه نمونه به‌وفور در کنار بسیاری از مناطق با جاذبه گردشگری قرار دارد.
وی متذکر شد: در تمام این سال‌ها و با قرار گرفتن نام منطقه نمونه هیچ‌یک از مکان‌های جاذب استان به لحاظ کارکردی جایگاه مناسبی نسبت به گذشته کسب نکردند و شاهد تغییر عمده نبودیم.
ساختار انتخاب مناطق نمونه اشتباه است
سقایی متذکر شد: این مشکلات نشان می‌دهد ساختار انتخاب مناطق نمونه استان اشتباه بوده و به همان اندازه کارکردهای ما هم اشتباه است چراکه نتوانسته‌ایم هیچ‌کدام از مناطق نمونه و روستاهای هدف گردشگری استان را به سطحی برسانیم که نقطه اتکا توسعه گردشگری گلستان باشند.
وی متذکر شد: استان گلستان تاکنون باید دارای شبکه مقاصد گردشگری می‌بود و با سطح‌بندی جاذبه‌های استان تأمین زیرساخت‌ها در قطب گردشگری، مرکز پایدار رشد گردشگری، کانون‌های گردشگری، قمرهای گردشگری استان به شبکه مقاصد گردشگری گلستان می‌رسیدیم که در آن انواع گردشگری (سلامت، اکو توریسم، گردشگری روستایی، ورزشی و ...) در استان توسعه می‌یافت.
وی افزود: درواقع باید ابتدا اولویت‌های گردشگری گلستان تعیین و سپس راهبردهای مناسب با آن مشخص می‌شد اما راضی کردن همه درزمینهٔ گردشگری باعث شد اعتبارات در استان پخش‌شده و تأمین زیرساخت‌های در این مناطق به چند آبخوری و چشمه سرویس بهداشتی خلاصه شود.
وی تأکید کرد: آنچه مسلم است؛ با جود اعتبارات اندک دولت در سال‌های اخیر و مشکلات اقتصادی موجود در کشور مناطق نمونه و روستاهای هدف گردشگری نیازمند تغییر رویکردها و استراتژی‌های دولت است.
روستاهای هدف در کانون توجه میراث فرهنگی
باوجود انتقادات فراوان در خصوص نبود حمایت‌های لازم اما مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان چنین اعتقادی ندارد و معتقد است زیرساخت‌های لازم در مناطق نمونه گردشگری استان فراهم‌شده است.
ابراهیم کریمی اظهار می‌کند: در استان گلستان ۳۷ روستای هدف گردشگری مصوب داریم و بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی که در کشور انجام‌شده و توافق‌نامه‌ای که فی‌مابین میراث فرهنگی و بنیاد مسکن کشور به امضاء رسیده، روستاهای هدف گردشگری که دارای بافت تاریخی هستند در اولویت هستند.
وی می‌افزاید: همچنین در برنامه ششم توسعه آمده با اعتباراتی که برای بنیاد مسکن تأمین می‌شود، طرح‌های هادی روستاها بر اساس سبک و سیاق تاریخی و فرهنگی روستاها اجرا می‌شود و اولویت اجرای طرح‌های هادی با روستاهای هدف گردشگری است.
وی اضافه می‌کند: در ارائه تسهیلات از محل صندوق سینا به طرح‌های گردشگری در استان هم روستاهای هدف گردشگری در اولویت قرار دارند.
وی تصریح کرد: درواقع پرداختن به موضوعات گردشگری در روستاهای هدف گردشگری یکی از اساسی‌ترین برنامه‌هایی است که میراث فرهنگی گلستان دنبال می‌کند.
کریمی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تمرکز قریب به‌اتفاق گردشگری استان چه از بُعد تسهیلات و چه از بُعد اعتبارات به سمت روستاهای هدف گردشگری استان است.
نظر شما