* محمد امین سازگار نژاد

رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور

بسیاری از خروجی‌های دانشگاه‌ها در حال حاضر، کارآموز سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و 70 درصد از مراجعه کنندگان به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور دانش آموختگان دانشگاهی در رشته‌های مهندسی هستند که در دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند ادراک عملی و فنی کافی نسبت به رشته خودشان پیدا کنند. امروزه هر خانواده‌ای به این نتیجه دست یافته است که آموزش تئوری به تنهایی پاسخگو نبوده و فراگیری کار خلاقانه همراه با مهارتِ معطوف به نیاز بازار کار، امری ضروری است.

بدون تردید به موضوع مهارت آموزی باید یک نگاه ملی داشت. هم‌اکنون فهم و درک مشترکی در نظام آموزش ملی کشور در موضوع مهارت آموزی وجود ندارد. از سال 1358 همه ساز و کارهایی که در زمینه مهارت آموزی تعبیه شده‌اند، به خاطر اینکه یکپارچگی در آن‌ها وجود نداشته است، ناکام بوده‌اند. از طرفی موضوع مهارت‌آموزی در نظام آموزشی کشور به صورت معناداری تعریف نشده است. مهارت آموزی، پیش نیازی برای تحقق اقتصاد مقاومتی و تولید و اشتغال است و در صورتی که یک فرهنگ ملی در این زمینه در کشور نهادینه شود، موضوع مهارت‌آموزی بیشتر در کشور دیده و درک خواهد شد.

از طرفی ریشه بی‌توجهی به موضوع مهارت آموزی به مدارس برمی‌گردد؛ زیرا دانش‌آموزان در این نظام آموزشی از همان ابتدا به فکر غول ترسناکی به نام کنکور هستند که البته از فرد نمی‌خواهد نوع مهارت یا فن خاصی را اجرا و عملیاتی کند.

از طرفی مهارت‌آموزی باید در خانواده‌ها به صورت یک ارزش مطرح شود؛ زیرا مدرک گرایی برای خانواده‌ها کارگشا نبوده است. از جمله چالش‌های دیگر در موضوع مهارت‌آموزی این است که کارورزی در حین تحصیل و به صورت واقعی در محل کار باید جدی گرفته شود. رسانه‌ها نیز در تحقق فرهنگ مهارت آموزی نقش بسیار مهم و بسزایی دارند. رسانه ملی بخصوص شبکه‌های پرمخاطب آن گونه که باید سهمی در معرفی مشاغل فنی و مهارت‌ها به جامعه ایفا نمی‌کنند. جامعه، خانواده، دانشگاه و رسانه‌ها پازل هویت بخشی به فرهنگ مهارت آموزی در جامعه هستند که باید هم سو و همدل با دولت و جامعه در ارتقای‌فرهنگ ملی مهارت تلاش کنند. کسب مهارت در کشور می‌تواند تولید اشتغال و ثروت نماید، اگر قوه مجریه، مقننه و قضائیه نسبت به آن فهم مشترکی داشته باشند و یک هم‌افزایی دراین زمینه در کشور ایجاد شود. از طرفی یکی از انتقاد‌ها این است که با وجود آنکه چالش‌های حوزه مهارت آموزی به کمیسیون آموزش مجلس انعکاس پیدا کرد و در گزارش‌های مختلفی به استحضار نمایندگان مجلس رسید، اما متأسفانه در برنامه ششم توسعه هیچ بهایی به این حوزه داده نشد.

مهارت آموزی به عنوان یک نیاز ملی و جزئی از مطالبات رهبر معظم انقلاب است، اما باید به آن بها داده شود و از موازی کاری‌ها درباره آن پرهیز شود زیرا اگر به موضوع مهارت آموزی به عنوان عامل ایجاد اشتغال نگریسته شود و جامعه مهارت‌آموزی را بیشتر بر مبنای سرگرمی در نظر نگیرد، کاهش بیکاری و نشاط و پویایی جامعه دور از دسترس نخواهد بود.