*خسرو معتضد
زندگی در داخل کلان شهرها کم کم جای خود را به اقامت در بیرون شهرها می‌دهد. کلان شهرها مراکز تجاری و اقتصادی و اداری محسوب می‌شوند و مردمان ترجیح می‌دهند در نواحی خلوت‌تر برون شهری اقامت اختیار کنند مثلاً در نیویورک اغلب مردمی که دستشان به دهانشان می‌رسد در شهرک‌های اطراف متروپولتین زندگی می‌کنند از دوران کودکی می‌خواندیم که شهر لندن روزها ۸ میلیون نفر و شب ها شش میلیون نفر جمعیت دارد.
به هر ترتیب پس از به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی طرح بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به فرمان امام راحل(ره) تدوین گردید و دولت ها موظف شدند برای اسکان طبقات متوسط و کم‌درآمد و مستضعفین و جوانانی که ازدواج می‌کنند خانه‌های ارزان قیمت بسازند.
این طرح در تمام دولت‌های بعد از انقلاب تعقیب شد، در دوران وزارت مسکن و شهرسازی آقای مهندس نیکزاد به صورت جدی جامه عمل پوشید .
در هر حال این طرح از مدتی پیش با مشکلاتی روبه رو شده و مخصوصاً مثل اینکه می‌خواهند مردم را از اقامت در شهرک‌های اقماری منصرف کنند. به عنوان مثال شخصی که با من صحبت می‌کرد ساکن شهرک مهر پردیس بود.
این شهر روز به روز در حال توسعه و ترقی است، آب و هوای عالی بهار و پاییز و زمستان، تأسیس تعداد زیادی فروشگاه مغازه و دکان و سوپر مردم را از مراجعه به تهران بی‌نیاز کرده است. بیمارستان بزرگی در حال پایان یافتن در شهرک پردیس است که جنبه خیریه و غیرانتفاعی دارد ولی همچنان درهای آن بسته است و اگر وزیر انسان دوست و شریف بهداشت و درمان همت کند این بیمارستان بزودی در یک ساختمان عالی بزرگ گشایش خواهد یافت.»
وقتی این خواننده فرهیخته سخنان خود را به پایان رساند من که سال پیش در یک روز فرح انگیز پاییزی مهمان یکی از دوستان عزیزم در شهرک پردیس بودم سخنان او را تأیید کردم دوست مطبوعاتی من که در شهر پردیس صاحب خانه شده و در آپارتمانی ۹۰ متری با چشم اندازهای مطبوع به آسمان آبی با ابرهای پراکنده سفید و کوهساران زندگی می‌کند و ماهانه ۲۷۰ هزار تومان قسط بانکی می‌پردازد از خصومت پایان ناپذیر و کارشکنی‌های وزیر راه و شهرسازی به مسکن مهر ابراز شگفتی می‌کرد و می‌گفت «آیا جناب وزیر که با بالگرد پرواز می‌کند در عمرش هرگز مستأجر بوده است؟ آیا او نمی‌داند کرایه نشین‌ها چقدر خوشحالند که سایه صاحبخانه و افاده‌ها و منت‌گذاری هایش از سر آنان دور شده و اول هر سال نگران افزایش سی تا پنجاه درصدی کرایه منزل خود نیستند؟»
متأسفانه از روز تأسیس کابینه جدید وزیر راه و شهرسازی نسبت به طرح مسکن مهر ابراز دشمنی و تنفر کرده و آن را مزخرف و فاجعه خوانده است.
استدلال دولت حاضر اینست که چرا باید پول عده‌ای از مردم که در بانک ها به ودیعه گذارده شده صرف ساختن مسکن برای بی‌خانمان رها شود؟
من تعجب می‌کنم حدود ۱۲۰ یا ۱۳۰ سال پیش حاجی محمدحسن امین الضرب صراف تاجر و سرمایه‌گذار ساده که نه تحصیلات عالی اقتصادی داشت نه مهندس و بانکدار بود در نامه‌ای به ناصرالدین شاه فواید تأسیس بانک و استفاده از آن در طرح های بزرگ آبادانی را نوشت و گفت با تجمیع سرمایه‌های کوچک مردم در بانک‌ها می‌توان، راه، راه‌آهن، ذوب آهن، و انواع کارخانه ساخت و اسباب توسعه مملکت را فراهم آورد ولی وزیر راه و شهرسازی متوجه این مسئله ساده نمی شود. چطور برای نجات دادن دو کارخانه خودروساز که هر سال جان چندین ایرانی بی‌پناه را تلف می‌کند و نجات دادن آن‌ها از ورشکستگی و آب کردن اجناس بنجل تولیدی این دو کارخانه دولت طرح وام ۲۵ میلیونی تدوین می‌کند ،ولی خانه‌دار شدن مردم را برنمی‌تابد .
از دیگر سوی آیا طرح مسکن مهر طرح حمایت مجانی از بی‌خانمان‌هاست یا اینکه هر ماه میلیاردها تومان و هر سال چند هزار میلیارد اقساط ۲۷۰ هزار تومانی از سوی مالکان خانه‌های واگذاری شده به خزانه بانک های وام دهنده واریز نمی‌شود؟ دولت این مساکن را مجانی تحویل مردم نداده است بلکه بهای زمین را حذف کرده و فقط بهای ساختمان را از مردم بازمی‌ستاند.
طرح مسکن اجتماعی وزیر متمکن راه و شهرسازی که اقساط ماهانه آن به بیش از یک میلیون تومان برای هر واحد می‌رسید در نطفه خفه شد و در جنین مرد و هیچ استقبالی از آن نشد زیرا خانواده‌های کم درآمد بضاعت مالی ندارند که هر ماه از ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و دویست تومان قسط بپردازند. شنیده‌ام اخیراً اقساط را پایین آورده‌اند و باز هم کسی استقبال نمی‌کند.
سوابق تاریخی و جغرافیایی در میهن ما حکایت از آن می‌کند که از اعصار باستانی شهرک سازی جزو برنامه‌های زمامداران ایران بویژه ساسانیان بوده است.
هر پادشاه ساسانی شهرهایی حتی تا ۲۰ شهر را به نام خود می‌ساخته است اسامی اردشیر و شاهپور، یزدگرد، و هرام (بهرام) کواد (قباد)، پیروز، پرویز، بلاش (ولاش) بر بسیاری از شهرهای کوچک نو بنیاد در ایران عصر ساسانی گذاشته شده بود که بعدها به شهرهای بسیار بزرگی تبدیل شد. از مهندس نیکزاد شنیدم که به چشم دیده بود در اطراف شهر سن پترزبورگ از سال ها پیش شهرهای کوچکی ساخته شد که بعضی از آن ها ۷۰ کیلومتر تا کلانشهر فاصله دارند. در آمریکا بعضی از ایرانیان مقیم ایالت نیوجرسی و اطراف آن روزانه دو ساعت راه را با مترو و راه‌آهن می‌پیمایند تا به مراکز کاری خود در قلب نیویورک برسند .
وزارت راه و شهرسازی مخصوصاً زندگی در شهرک‌های مهر را دشوار می‌کند. برای پیمودن بزرگراه کمتر از ۲۰ کیلومتر که به شهر پردیس می‌رود از هر اتومبیل سواری ۳۵۰۰ تومان برای رفتن و ۲۵۰۰ تومان بابت برگشتن مطالبه می‌شود اگر یکی از ساکنان شهرک بخواهد روزی دو بار به تهران بیاید باید ۱۴۰۰۰ تومان پرداخت کند.
اگر وزیر کمی تاریخ حتی معاصر می‌خواند می‌دانست که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تأسیس بنیاد مستضعفان در سرلوحه اقدامات دولت های پس از انقلاب قرار گرفته است تا آنجا که بنیادی به نام بنیاد مسکن مجری این طرح بزرگ بوده است و در طول سال های اول انقلاب و حتی پس از آغاز جنگ تحمیلی این طرح دنبال می‌شده است. این طرح از طرح های اساسی و سرنوشت ساز انقلاب بوده است.
نظر شما