قدس آنلاین- ۳۰ مرداد مصادف با ۲۱ آگوست سالروز به آتش کشیدن مسجدالاقصی توسط رژیم غاصب صهیونیستی در تقویم رسمی جمهوری اسلامی «روز جهانی مسجد» نامگذاری شده تا همه ساله تذکری باشد بر آنکه بدانیم دشمن از کجا و با چه مقاصدی کمر به نابودی اسلام بسته است.
به مناسبت فرا رسیدن این روز و به منظور بررسی چرایی دشمنی‌ها با مسجد با حجت الاسلام دکتر سیدمهدی علیزاده موسوی، رئیس پژوهشکده حج و زیارت، محقق و پژوهشگر و صاحب آثاری همچون «بررسی تطبیقی ایمان و کفر از منظر مذاهب اسلامی و وهابیت»، «مبانی اعتقادی وهابیت در بوته نقد» و «بیداری اسلامی» به گفت وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می‌شود:
نامگذاری روزی با عنوان «روز جهانی مسجد» که در پی جنایت‌های رژیم صهیونیستی در به آتش کشیدن مسجدالاقصی رخ داد، در کنار محکوم کردن این جنایت چه فلسفه‌ای را دنبال می‌کند؟
این نامگذاری به اهمیت جایگاه مسجد در اسلام باز می‌گردد، چنان که از صدر اسلام تا کنون، هیچ نهادی مانند مسجد نداریم که دارای شئون مختلف و کانون و محور برای رایزنی و انجام فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... باشد.
اما... متأسفانه با مرور سال‌ها این جایگاه بشدت تقلیل یافته و اهمیت و عظمت خود را از دست داده و شاید بسیاری از مشکلاتی که در جامعه با آن‌ها مواجهیم، به همین مسئله باز گردد که مسجد جایگاه محوری خود را در مناسبات اجتماعی از دست داده است و این روز می‌تواند به ما ضرورت احیای عظمت گذشته مسجد را یادآور شود.
چرا مساجد در حملات دشمنان خارجی مانند صهیونیست‌ها و ایادی داخلی شان همچون وهابیت و تروریست‌های تکفیری آماج حمله و تخریب فیزیکی و کارکردی است؟
هنگامی که دشمن تصمیم می‌گیرد دین و مذهب را خدشه دار کند، کانونی را نشانه می‌گیرد که جایگاه محوری دارد تا با تضعیف آن، کل جامعه تضعیف شود.
مسجد در صدر اسلام کانون تصمیم گیری‌ها و تصمیم سازی‌های پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود و همه فعالیت‌های مسلمانان را تحت پوشش قرار می‌داد، چنان که حتی قرآن در اشاره به معراج پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید: «سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأَقْصَی...»؛ این نشانگر جایگاه مسجد بویژه مسجدالاقصی در فضای دینی ماست. برای همین هم دشمن روی آن تمرکز کرده و درصدد تخریب و تضعیف آن است، چنان که صهیونیست‌ها مسجدالاقصی را به آتش کشیدند!
اگر مساجد جایگاه کلیدی خود را بیابد، جایگاه مسلمانان را بالا می‌برد و دشمن را به ترس می‌اندازد؛ برای مثال وقتی صهیونیست‌ها حمله کرده و مسجدالاقصی را گرفتند، بی‌گمان باید قیام کرده و علیه این تجاوز و غصب موضع می‌گرفتند، اما متأسفانه چنین چیزی رخ نداد و امروز فقط جمهوری اسلامی است که مقابل این جنایت اعتراض می‌کند.
مسجد در مهندسی فرهنگی و نقشه راه اهداف اسلام چه نقشی دارد و این نقش چقدر بر موضع گیری‌ها علیه آن تأثیر داشته و دارد؟
از صدر اسلام و به محض ورود پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به مدینه در نخستین اقدام خود شالوده مسجد را به عنوان مرکز عبادت، سیاست، مشورت، برنامه ریزی‌های فرهنگی و... درنظر گرفتند تا امور مسلمانان در خانه خدا رتق و فتق شود.
بنابراین از همان زمان هر گونه تصمیم گیری مانند بسیج نیروها هنگام جنگ، رسیدگی به امور مهاجران، رفع مشکل فقرا و... در مسجد انجام می‌شد. پس از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز خلفا چه در دوران امویان، چه عباسیان و نیز دوره عثمانی برای خطبه خواندن و بیعت گرفتن در مسجد حاضر می‌شدند؛ چنان که بزرگ‌ترین مساجد ترکیه در زمان عثمانی‌ها ساخته شد و هر چه مسجد در ظاهر شکوه بیشتری داشت، قدرتمندتر به شمار می‌رفت.
افزون بر این، مسجد در مسائل عبادی جایگاه بالایی دارد. بدین معنا که نماز در مسجد چندین برابر ارزش دارد؛ بنابراین شاهدیم جدای از مباحث سیاسی، مسجد به عنوان مرکز عبادت در میان مسلمانان شناخته می‌شود، حتی یک رکعت نماز در مسجدالحرام با صدهزار رکعت نماز برابری می‌کند.
اما واقعیت آن است که در اسلام، جماعت و با هم بودن مهم است که عقل هم به آن حکم می‌کند؛ زیرا قدرت افراد در کنار هم چندین برابر می‌شود، برای همین بر حضور در مسجد و انجام عبادات جمعی تاکید شده است.
در دوران معاصر و در ماجرای پیروزی انقلاب اسلامی نیز بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی، یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی را شبکه گسترده مساجد می‌دانند، بدین معنا که مساجد در دوران پیش از انقلاب نقش کلیدی خود را یافته و مرکزی برای هماوردی و همگرایی مسلمانان و انقلابیون بودند، به گونه‌ای که خاستگاه اجتماعات علیه رژیم طاغوت در شبکه مساجد با رهبری روحانیت بود.
اما امروزه مسجد کارهای ویژه خود را از دست داده و متأسفانه کمتر شاهد حضور جوانان در مساجد هستیم و مسجد صرفاً محل اقامه نماز شده و این همان چیزی است که دشمن می‌خواهد؛ بنابراین باید برای توفیق در اهداف این جایگاه اصلاح شود.
چرا وهابیت و گروه‌های تکفیری مسجد را محور تبلیغات و حملات خود علیه اسلام ناب و مسلمانان قرار داده‌اند و از راه‌های گوناگون سعی در تخریب فیزیکی و کارکردی آن دارند؟
این موضوع از اهمیت مسجد حکایت دارد؛ قدرت در جهان اسلام از آنِ کسی است که بر کانون‌های محوری جامعه تسلط یابد، بنابراین از نیمه دوم دهه ۵۰ و مشخصاً دهه ۷۰ میلادی به این سو، وهابیت درصدد است در مساجد واشنگتن، فرانسه و... نفوذ کند یا در جریان جنگ بوسنی، وهابیت در منطقه حضور داشت و افکار خود را در مساجد تبلیغ می‌کرد؛ زیرا از نقش مسجد در بسیج نیروها آگاه بود.
همچنین، از اقدام‌های مهم چهره هایی مانند اسامه بن لادن در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ و سال‌های ۲۰۰۰ به بعد، حضور مستمر در مساجد و استفاده از ظرفیت آن برای جذب حداکثری جوانان بوده است.
غرب هم امروز دریافته تمرکز وهابیت بر مسجد سبب جذاب جوانان به گروه‌های تروریستی و تکفیری شده است.
همان گونه که وهابیت سعی دارد با جذب جوانان، افکار و اندیشه‌های خود را به نام اسلام در مسجد ترویج دهد، ما باید در جهت مخالف آن، اسلام رحمانی را از درون مساجد به جهانیان معرفی کنیم. مسجد صرفاً محل مرکزی عبادی نیست، بلکه کارکرد مساجد فراتر از ابعاد عبادی و توجه به مسائل اجتماعی و سیاسی است. به نظر می‌رسد، از این نقش اصلی غافل بوده‌ایم. دشمن این کارکرد را شناخته و بر آن تمرکز کرده، به گونه‌ای که حتی در مساجد قرقیزستان و ازبکستان می‌بینیم وهابی گری و تفکر تکفیری تبلیغ می‌شود.
احیای نقش اصلی و کارکردهای اصیل مسجد در جوامع اسلامی چه دغدغه‌ها و مشکلاتی را از اسلام و مسلمانان برطرف می‌کند؟
مشکلات ما یا اقتصادی است یا سیاسی، فرهنگی و... بنابراین هنگامی که به کارهای ویژه و عملکرد مسجد در طول تاریخ اسلام بنگریم، می‌بینیم همه این‌ها را پوشش داده چنان که در هنگام تهدید مرزها، مسجد محل بسیج نیروها بوده یا وقتی اقتصاد خدشه دار شده، مسجد ورود و تصمیم سازی کرده، همچنین است در هنگام بروز مشکلات اعتقادی که مسجد می‌تواند زمینه نزدیکی انسان به خدا را فراهم کند.
باید توجه داشت، هر مکتبی برای فعالیت‌های خود به مرکز و کانون نیاز دارد، اما در هیچ مکتب و مذهبی، مرکزی مانند مسجد با این کارکردهای گسترده تعریف نشده که کانون همه فعالیت‌ها باشد و بتواند همه دغدغه‌ها را رفع کند، بنابراین به نظر می‌رسد اگر مساجد بدون تکلف به مشکلات ورود کنند، در کنار احیای کارکردهایشان بسیاری از مشکلات از بین می‌رود.
نظر شما